Tímarit Máls og menningar - 01.12.1971, Blaðsíða 121

Skemmtilegt er myrkrið
T ilvísanir
1 Þórbergur Þórffarson: „Einum kennt — öffrum bent“ í Ritgerðum II, Reykjavík 1960,
120—161.
2 Sbr. sama rit, 133—134.
3István Mészáros: „The Possibility of a Dialogue“ hjá B. Williams og A. Montefiore:
British Analyúcal Philosophy, London 1966, 313.
4 Halldór Laxness og Matthías Johannessen: Skeggrœður gegnum tiSina, Reykjavík
1972, 68.
5 Voltaire: Lettres philosophiques xiv—xvii (Pomeau), París 1964, 90—117.
6Descartes: Oeuvres II (Adam & Tannery), París 1898, 501.
7 Sbr. Albert Einstein: AjstœSiskenningin, Reykjavík 1970, 161—182.
8 Sbr. Anthony Kenny: Action, Emotion and Will, London 1963.
8 Sbr. Noam Chomsky: Cartesian Linguistics, New York 1966.
10 Henrik Thomsen: Hvem tœnkte hvad, Kaupmannahöfn 1964, 375—376.
11 Sjá t. d. G. E. M. Anscombe: An Introduction to Wittgenstein’s Tractatus, London
1959, 25—40; J. Griffin: Wittgenstein's Logical Atomism, Oxford 1964, 141—158 og
Ludwig Wittgenstein: „Some Remarks on Logical Form“ í Proceedings oj the Aristotelian
Society, Supp. Vol. IX, London 1929, 162—171.
12 Bertrand Russell: History oj Western Philosophy, London 1961, 635. — Þess má
geta aff hin almenna afstaða mín til þessarar skemmtilegu bókar kom ekki í veg fyrir aff
ég hefði eftir Russell (ÞG 81—83) gagnrýni hans á einni rökfærslu Mills í Nytjastefn-
unni, en þessa gagnrýni hefur Russell eftir G. E. Moore: Principia Ethica, Cambridge
1903, 73—74. Og þó verður ekki annaff sagt en aff gagnrýnin gefi alranga mynd af siff-
fræði Mills. Sjá um þetta J. B. Schneewind: Mill: A Collection oj Critical Essays, London
1968, 179—250. Þetta er affeins lítið dæmi af einfaldri afgreiffslu flókinna mála í kveri
mínu.
13 Sbr. A. R. Louch: Explanation and Human Action, Oxford 1966, 39—49. í þessu
efni er þó rétt aff gera Berkeley mun hærra undir höfði en Hume. Sjá um þaff Karl R.
Popper: „A Note on Berkeley as a Precursor of Mach and Einstein" í Conjectures and
Rejutations, London 1965, 166—174.
14 Páll S. Árdal: Passion and Value in Hume’s Treatise, Edínborg 1966.
15 Sbr. Immanuel Kant: Kritik der reinen Vernunjt (Meiner), Hamborg 1956, A423—
424, B451—452 og A763—764, B791—792.
leDavid Hume: Enquiry concerning the Human Understanding (Selby-Bigge), Oxford
1902, 149—165. — Taka ber fram aff í meginmáli drep ég affeins á eitt höfuffatriði úr
hugleiðingum Humes um efa og efahyggju. Ég gef mér til dæmis ekki tóm til að ræða þaff
að Hume taldi ókleift aff sanna heimspekilega (eins og Berkeley hafði reynt í ritum sín-
um um ljós og sjón) aff skilningarvitin gefi rétta mynd af hinum ytri heimi. En þessi
kenning minnir óneitanlega á hina fornu efahyggju Pyrrhóns og fleiri spekinga þó að
Hume teldi fráleitt aff draga slíkar ályktanir af henni: hann sagði hana ekki hníga að
„Pyrrhonism" heldur einungis aff „mitigated scepticism" effa „hófsamlegri efahyggju", og
notar hann þá orffiff ,scepticism‘ ekki um affferff og tæplega heldur um kenningu, heldur
311