Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1977, Side 70

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1977, Side 70
Tímarit Máls og menningar lega rökrétt framhald gamla tímans. Tækniframfarirnar hafa aukið arð- ránsmöguleika eignastéttarinnar og hugmyndafræðileg innræting hefur séð um snurðulitla framkvæmd arðránsins. Pémr á þess vegna ekki undankomu auðið úr þeirri veröld hlutgerv- ingar og gerviþarfa sem hann ætlaði að flýja. Hann hittir hana fyrir þegar hann vill leggja blóm á leiði móður sinnar og ekkert er í boði nema gerviblóm „stíf, köld og sjálfum sér nóg í lífleysi sínu“ (bls. 191). Þá ákveður hann að berjast nú í þetta skipti og ræðst á plastblómin en auðvitað er þessi árás á gerviveröldina dæmd til að misheppnast. Það em reyndar mennirnir sem skapa þjóðfélagið og auðvaldið sem mótar framleiðsluna og þangað verður sá að beina skeytum sínum sem vill breyt- ingu. Lokaorð Lokakaflinn „Akallið" er nútímasvið sögunnar í hnotskurn. Þar er saga Péturs Péturssonar séð í víðara samhengi og nær til hins almenna verkamanns í iðnvæddu auðvaldsþjóðfélagi nútímans. Hér er glímt við þema bókarinnar, firringu og hlutgervingu, í knappara formi og ákafar en áður og þemað klætt úr raunsæislegum búningi staðar, nafngreindra persóna og áþreifanlegra atburða. Þess í stað er talað í myndum, t. d. þar sem snigillinn með húsið sitt á bakinu táknar verkamanninn sem þræl þarfa sem auðvaldið hefur skapað til þess að halda honum föngn- um. Sem dæmi um hlutgervingu og misþyrmingu mannlegra eiginleika er rakin staða kynhvatarinnar í þjóðfélaginu. í iðnvæddu auðvaldsþjóð- félagi með verkaskiptingu á háu stigi hefur vinnandi maður enga yfir- sýn yfir vinnu sína né áhrif á framkvæmd hennar frekar en væri hann lífvana verkfæri. Sköpunarþörf og tilfinningar hans fá ekki útrás í vinnunni. Það eina sem vinnan veitir verkamanninum er peningar til að kaupa fyrir þá hluti sem hann hefur sjálfur framleitt á hærra verði en það kostaði að búa þá til. Þess vegna er maður... ... leiður og slappur eftir langan vinnudag, getur ekki sofið, þarf að losna við eitthvað. (197) Tilfinningar og hvatir, sem hafa verið bældar yfir daginn, leita útrásar og þeim er öllum veitt í einn farveg. Það kemur í hlut kynhvatarinnar 180
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.