Tímarit Máls og menningar - 01.04.1984, Qupperneq 24

Tímarit Mdls og menningar
þar segir frá stúlkunni Noru sem er 10 ára og á heima í Þórshöfn á sjötta ára-
tugnum. Bókin bregður upp frábærum svipmyndum af bæjarlífinu á þessum
árum og lýsingin á Noru sem áhorfanda og þátttakanda í margvíslegum
atburðum er gerð af næmleik og kímni. Daglegt líf kvenna og störf þeirra
skipa óvenju mikið rúm í bókinni miðað við það sem gerist í færeyskum
sögum. T. d. eru vorhreingerningar gerðar að frásagnarefni og því lýst af
næstum nautnafullri alúð hvernig hver krókur og kimi er skúraður og allt
lauslegt viðrað og sólbaðað þangað til heimilið er eins og endurfætt og
tilbúið að fagna sumri. I viðtali segir höfundur skemmtilega frá því að
roskinn karlkyns lesandi bókarinnar hafi í fullri vinsemd ráðlagt sér að
skrifa ekki um svo leiðinlegt efni — hann hefði sennilega kosið að hún bætti
einni útróðrarsögunni við þær 999 sem við Færeyingar eigum fyrir.
Eitt af yrkisefnum sögunnar er togstreitan milli móður- og eiginkonu-
skyldunnar annars vegar og löngunarinnar til listsköpunar hins vegar.
Læknisfrúin í bænum, móðir leikfélaga Noru, yfirgefur fjölskyldu sína, fer
utan til að læra leiklist og er fordæmd af flestum fyrir. Móðir Noru, sem
fæst við myndlist svo mikið sem fjölskyldulífið leyfir, áfellist þó ekki
læknisfrúna. Sjálf gæti hún ekki yfirgefið fjölskylduna fyrir list sína en hún
styður læknisfrúna í sársaukafullri ákvörðun hennar með þeirri röksemd að
valið verði að vera manns eigið, enginn nema maður sjálfur geti ákvarðað
hvað sé nauðsyn. — Sagt er frá því þegar Nora skynjar sjálfa sig í fyrsta sinn
sem kynveru í tengslum við sveitabrúðkaup sem hún er viðstödd, sú reynsla
er hér góð, andstætt því sem gilti um áður umrædda bernskusögu. —
Skemmtilega er lýst ólíkum menningarheimum í Þórshöfn á þessum vaxtar-
árum bæjarins, eins og þegar börnin eru skömmuð í barnaskólanum fyrir að
tala vonda, já eiginlega alls enga færeysku, og sveitabörnunum haldið fram
sem fyrirmynd, hins vegar heimta danskir gagnfræðaskólakennarar að ellefu
ára börnin tali við sig dönsku. En Nora hristir af sér andstreymið og
stríðnina sem hún verður fyrir, ekki síst vegna listhneigðar fjölskyldu
sinnar. Hún sækir styrk sinn einmitt til fjölskyldunnar og þeirrar tónlistar-
iðkunar sem henni er gefinn kostur á heima.
Með Lívsins sumri hefur Oddvor aukið færeyskar bókmenntir nýjum
þáttum og gert þær fjölbreyttari. Þar kemur til bæði blæbrigðarík lýsing á
samskiptum og tilfinningum manna og það að sjónarhorn stúlkunnar er
látið ráða. Einnig er gaman hvað konur eru miklir gerendur í sögunni.
Frá upphafi hafa fáar konur verið í hópi færeyskra rithöfunda en á síðustu
árum eru þær þó farnar að láta meira til sín taka, sérstaklega á sviði
barnabókmennta. Mikilvirkust þeirra er Marianna Debes Dahl (f. 1947) sem
síðan 1975 hefur látið frá sér fara sjö barna- og unglingabækur. í bókum
142