Tímarit Máls og menningar - 01.05.1988, Page 62

Franz Kafka
Dómurinn
Saga handa ungfrú Felice B.
Það var árla sunnudags á fögru vori. Georg Bendemann, ungur
kaupmaður, sat í einkaherbergi sínu á annarri hæð í einu þeirra
lágreistu, léttbyggðu húsa sem teygðust meðfram fljótinu í langri
röð og þekktust vart í sundur á öðru en hæð og lit. Hann hafði
nýlokið við að skrifa bréf til æskuvinar síns sem dvaldist erlendis,
dundaði við að loka því með hægð, studdi síðan olnboganum á
skrifborðið og horfði út um gluggann á fljótið, á brúna og á föl-
græna hólana á bakkanum hinum megin.
Hann rifjaði það upp að þessi vinur hans hafði ekki verið sáttur
við afkomu sína heima fyrir og blátt áfram forðað sér til Rússlands
fyrir mörgum árum. Núna rak hann verslun í Pétursborg, hún hafði
farið vel af stað en fyrir löngu virtist samt vera farið að halla undan
fæti, og yfir því barmaði vinurinn sér í heimsóknum sínum sem
sífellt urðu strjálli. Þannig þrælaði hann sér út með tilgangslausri
vinnu í útlandinu; annarlegt alskeggið huldi einungis slælega andlit
hans sem var kunnuglegt allt frá bernsku, en hafði nú fengið gulan
húðlit er virtist gefa til kynna að sjúkdómur væri að grafa um sig.
Að því er hann sagði hafði hann engin raunveruleg tengsl við þann
hóp landa sinna er þarna bjó en varla heldur nein félagsleg samskipti
við þarlendar fjölskyldur og bjó sig því undir endanlega piparsveins-
tilveru.
Hvað átti maður að skrifa slíkum manni sem bersýnilega hafði
farið villur vega, sem maður gat aumkað en ekki hjálpað. Ætti mað-
ur kannski að ráðleggja honum að koma aftur heim, færa tilvist sína
hingað, endurnýja öll gömlu vináttutengslin - ekkert var því til fyr-
irstöðu - og treysta yfirleitt á aðstoð vinanna? En það þýddi aftur á
móti að segja honum jafnframt, því varfærnislegar þeim mun meira
særandi, að viðleitni hans fram að þessu væri misheppnuð, að hann
196