Tímarit Máls og menningar - 01.03.1992, Síða 76

það spilli ekki fyrir. Ástin á landinu er
hvorki meiri né minni fyrir það. Athafnir og
lífsviðhorf eru mælikvarðinn.
Það eru verkin sem tala — og tala.
Himinhrópandi heimska olli því að við
fluttum inn mink í tvígang! Hvers vegna
nægði ekki að vara við hættunni? Menn
vissu hvernig minnkur hegðar sér, menn
þekktu veiðibrjálæði hans. Menn gátu varla
valið verri kost, verið vitlausari, tillitslaus-
ari. En gróðavonin réð ferðinni og hún ræð-
ur enn ríkjum. Hver vill taka ábyrgð á þeim
skaða sem minkur hefur valdið og mun
valda í náttúru íslands? Enginn.
Um 20.000 manns hafa byssuleyfi ílandinu
og má ætla að hér séu a.m.k. 40.000 skot-
vopn — og þó kannski nær 100.000 ef allt
er talið. Þetta eru skammbyssur, rifflar, ein-
hleypur, tvíhleypur, pumpur, magasínbyss-
ur og -rifflar auk stórskotavopna sem
venjulegaeru notuð í hemaði. Nei, þetta eru
ekki hermenn á Miðnesheiði heldur Is-
landsmannen, hinn almenni borgari. Til
hvers er ótalinn fjöldi af skammbyssum
fluttur til landsins? Þetta eru ekki kinda-
byssur heldur byssur til að drepa fólk. Til
hvers eru stórskotarifflar í eigu gæja útí bæ?
Rifflar sem skjóta 10 cm löngum skotum og
geta splundrað haus af sel eða vegg í húsi.
Til hvers? Hvaða áhrif hefur þessi byssu-
eign á lífríki landsins? Er einhver ábyrgur?
í áratugi hafa bændur grafið sundur mýrar
og móa, landið þvers og kmss eins og þeim
hefur dottið í hug hverju sinni og fengið til
þess styrk úr ríkiskassanum — frá okkur
öllum.
Og löngu eftir að rekið var upp rama-
kvein, því ljóst var að þama var verið að
eyðileggja votlendi og fuglalíf og stuðla að
uppblæstri, þá héldu menn ótrauðir áfram
— önsuðu ekki — og ansa ekki enn. Nú er
það þurrð í ríkiskassanum sem ræður hve
mikið er grafið.
Fátt hefur breytt íslenskri náttúm meira
en framræsla. Það sýna rannsóknir Náttúm-
fræðistofnunar íslands á áhrifum framræslu
— eða hvað? Bíðum aðeins. Þær rannsókn-
ir em víst ekki til. Aldrei hefur verið fylgst
kerfisbundið með stórkostlegustu breyting-
um og röskun á láglendi íslands.
Hvers vegna þarf ekkert leyfi til að eyði-
leggja land? Hvers vegna em menn ekki
sóttir til saka fyrir að sprengja upp fossa og
flúðir í þeirri veiku von að lax gangi í á.
Hvers vegna þurfti Vegagerðin að eyði-
leggja stórbrotið einstigi við Þambárvelli,
álfakirkjur, álagabletti, hundmð stórkost-
legra minnisvarða í náttúrunni um allt land?
Hvers vegna er jarðsögulegri opinberun á
Hvers vegna þarf ekkert leyfi
til að eyðileggja land? . . .
Seltjamamesi spillt? Hvers vegna komast
sveitastjórar og sveitastjómir upp með að
rústa gömul mannvirki eða spilla náttúm-
minjum? Hvers vegna em stundarhags-
munir og þröngsýni lögvernduð?
Hvers vegna vanda Póstur og sími og
Rafmagnsveitur ríkisins ekki til verka þeg-
ar fyrirtækin reisa húskofa sína, tengimið-
stöðvar og háspennukassa? Þetta em með
frekustu fyrirbæmm í landslaginu. Hvers
vegna leggja þeir ekki metnað í að fara sem
hljóðlegast um landið og leggja jarðstrengi
í stað margfaldra línulagna á staumm?
Og hvers vegna ræður reglustikan yfir
66
TMM 1992:1