Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1992, Qupperneq 91

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1992, Qupperneq 91
ert skáld verið til á íslandi og þá verða aldrei nein skáld þar í framtíðinni." „Hafið þér lesið kvæði eftir mig?“ spurði hann. „Ég hef lesið öll kvæði sem hafa komið eftir yður í blöðum. Sr. Guðmundur lánar hjáleigubændunum öll blöðin sem hann fær og eru á okkar máli, en útlend mál kann enginn í hjáleigunum héma.“ Ég fór að taka sokkana og stígvélin þegjandi. Þá sagði Jónas lágt; eins og hann hugsaði upphátt; „Þetta er dómur alþýðunnar, sá dómur stendur óhaggaður um áraraðir.“ Síðar í frásögninni kveðst Kristín hafa áttað sig á því að hún hefði, þegar þetta var, ekki lesið nema eitt ljóð eftir Jónas í „blaði“, Island farsœlda frón. En sagan heldur áfram, og er í smáatriðum greint frá viður- gemingi við Jónas að morgni, hreinum sokkum, árbít, skilnaðarskál og kossafjöld úti á hlaði. Um síðir biður prestsmaddaman skáldið að lofa sér að heyra nýjustu vísuna sína. Hann kvað það fljótgert og fór með þessa stöku: í gær reið þreyttur heim í hlað hnípinn ferðamaður, nú fer hann frá Staðastað sterkur, hvíldur, glaður. Er svo ekki að orðlengja það að Jónas Hall- grímsson ríður úr hlaði á Staðastað og hefur meðferðis bréf og böggul, sem í voru „ull- arföt, smjöröskjur og barinn og roðflettur harðfiskur“ — sending til sonar prests, Þor- geirs, sem dvaldist í Danmörku. Bókarhöfundur, Helga frá Dagverðará, kveðst hafa spurt Kristínu gömlu „með hálfum huga“ um útlit Jónasar. Gamla kon- an tók því vel, en lýsing hennar hefur engu að bæta við það sem almennt er vitað og víða er að finna, einkum ættað frá Konráði Gíslasyni, þar sem hann minnist Jónasar í níunda ári Fjölnis 1846. II Ljóst er að þessi bernskumynd er frjálslega færð í stflinn, en í fljótu bragði kynnu þó ýmsir að ætla að hér hafi rekið á fjörur gimilegt sögusprek, svolitla fyllingu í þá mynd sem til var fyrir af persónu og dagfari Jónasar Hallgrímssonar. Öll hefur frásögn- in á sér þann brag sem hugþekkri endur- minningu hæfír — sem hún líka læzt vera. En segja verður hverja sögu eins og hún gengur, og hvað þessa varðar er því miður fljótsagt að efnislega er hún naumast annað en tilbúningur frá upphafi til enda. Engum getum skal að því leitt hvor þeirra Kristínar og Helgu á þar drýgri hlut að máli, enda eins víst að þar hallist ekki á. Þetta skal hvorugri þeirra lagt til hins verra. Höfum hugfast að báðar þessar konur, hvor í sinn tíma, em að rifja upp orð og atvik úr bernsku, háaldrað- ar. Flestir sem eitthvað eru komnir til ára hafa reynt á sjálfum sér og öðmm hve bernskunni er gjamt að breytast í hillinga- lönd í meðfömm minninganna. Samkvæmt skilríkustu heimildum fer ekki milli mála að séra Guðmundur Jónsson á Staðastað lézt 1. desember 1836, hafði þá verið ekkjumaður síðan 1833 — og næg gögn em til vitnis um að Jónas Hallgríms- son hafi ekki stigið þar fæti fyrr en 1841, á fjórðu sumarferð sinni um landið. Áfanga- skrá hans sýnir að hann kom að Staðastað 1. ágúst það ár og sat þar um kyrrt til 4. sama mánaðar. Þaðan skrifar hann bréf báðum þeim Konráði Gíslasyni og Japetusi Steenstmp. Þegar þetta var sat á Staðastað séra Pétur Pétursson, síðar biskup, bróðir TMM 1992:1 81
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.