Tímarit Máls og menningar - 01.06.1995, Síða 19

og við elskuðum að vera í minnihluta! Það hefði komið flatt upp á okkur ef
einhver hefði stutt okkur. Svo var hægt að vera í minnihluta innan minni-
hlutasamtakanna. Því þetta voru klofningstímar þvers og kruss.“
Hvaða tíma ertu þá að tala um?
„Ja, ef ég á að segja í stuttu máli söguna af minni pólitísku afskiptasemi
þá gekk ég í Fylkinguna fimmtán-sextán ára, um 1970, og náði í skottið á
því sem kallað var „aðgerðatímabilið“. Það var talsvert um pólitískar aðgerðir
ennþá á þeim tíma og einnig lifðu í sagnaminninu sögur af íyrri aðgerðum,
frægum aðgerðum, sem ég átti síðar eftir að nýta mér á ákveðinn hátt.
Samtök eins og Fylkingin þróuðust og breyttust, en það var viss kjarni innan
hennar sem hafði ennþá tengsl við þessa fortíð. En strax upp úr 1972 komu
inn nýir hópar, fyrst heittrúarmenn frá Noregi, bindindismenn með bak-
poka og Maósítöt á hraðbergi, og þeir vildu agareglur og hötuðu anarkism-
ann. Þá verður að hafa í huga að á þeim tíma litu margir á Fylkinguna sem
spillingar- og eiturlyfjabæli. Það er alrangt þó margir hafi þekkt lyktina af
kannabisefnum og mikið umburðarlyndi hafi ríkt gagnvart þeim sem voru
blautir. En þegar þessi agaöfl ná yfírhöndinni eru búnir til staðlaðir leshringir
og öll hugsun steypt í svipað mót. Allar greinar byrjuðu á marxískum inngangi
sem einna helst líktist faðirvorinu. Og þó að trotskíistarnir, sem síðar tóku völdin
og komu ffá Svíþjóð eins og Glámur, væru ekki jafn kreddufullir voru þeir svo
gáfaðir að þeir gátu gert ágreining út af öllu, jafnvel svínarækt í Sovétríkjunum
árið 1928. Við þetta brotnaði allt frumkvæði niður og ímyndunaraflið úr
Cohn-Benditbræðra anarkismanum rauk út í veður og vind.
Við þetta breyttist Fylkingin úr því að vera lifandi samtök sem skiptu sér
af öllu sem hægt var að skipta sér af í lokaðan klúbb þar sem menn lögðu
meira upp úr því að hafa á réttu að standa. Þetta einkaleyfi á sannleikanum
fór frekar illa við þann anarkisma sem í mér býr, einkum það að menn gætu
sett fram einhver sjónarmið á abstrakt hátt og endanlega afgreitt málið. Þess
vegna fjarlægðist ég smám saman þá veröld.“
í Ijóðabókunum þínum má sjá uppgjör við pólitíska fortíð.
„Eg vil ekki kalla það uppgjör. Ég þarf ekki að gera upp við veru mína í
Fylkingunni, ekki frekar en veru mína í KFUM. En það er rétt, ég tekst á við
þessa fortíð, einkum í Sendisveinninn er einmana, og þá einna helst upp-
gjöfína gagnvart leitinni. En þegar ég var um tvítugt lá eklcert ljóst fyrir hvert
hugur stefndi. Þó hafði ég mikinn áhuga á skáldskap og sá margt fýrir mér
sem skáldskap. En maður fór kannski fremur dult með það og hugsaði lítið
um hvað maður yrði. Vildi bara vera ungur og frjáls sem lengst.
Sá andi sem hafði ríkt í Fylkingunni átti sér líka vissar hliðstæður í
skáldskapnum, til dæmis í ljóðum Geirlaugs Magnússonar og Dags Sigurðar-
sonar og sögum Guðbergs Bergssonar. Ljóð Sigfúsar Daðasonar og Þorsteins
TMM 1995:2
13