Tímarit Máls og menningar - 01.12.1997, Blaðsíða 16

EYSTEINN ÞORVALDSSON
orð hefði sérlega háan og hreinan tón í ljóðum skáldsins: sögnin að syngja,
einkum í boðhætti:
Syngdu fugl
syngdu nótt af vegum.
eins og segir t.d. í ljóðinu Flugmundir (Hliðin á sléttunni). Fuglar og fugla-
söngur eru tíð minni í náttúruverndarljóðum Stefáns Harðar og ekki síður
fjarvera fuglanna og söngs þeirra eins og í Þögnuðuholtum. í rómantískum
náttúrukvæðum eru fuglar algengir gestir og söngur þeirra kærkominn
yndisauki. Þessu er gjarnan lýst í hrifningartóni og með nokkrum fjálgleik.
f ljóðum Stefáns Harðar eru fuglar tákn fegurðar og upprunalegs gildis í
náttúrunni en um það er fjallað mærðarlaust og á knappan hátt og minnt
rækilega á þá hættu sem steðjar að þessum fulltrúum óspilltrar náttúru. Eitt
þessara ljóða heitir Var og er jafhframt eitt af votlendisljóðunum:
Kylja leikur um síki. Flórgoði mjakar
húsbáti millum brothættra stöngla
og festir við trausta stör
langt inn í skjóli bylgjandi systra
og hverfur.
Hverfur.
(Yfir heiðan morgun)
Þessi kvikmynd af flórgoðanum með flothreiðrið sitt er ekki einungis skýr,
falleg og tilgerðarlaus heldur minnir hún okkur á að flórgoðinn er ein þeirra
fuglategunda sem á í vök að verjast vegna ágengni mannsins og hætt er við
að hann gefist upp á að verpa hér eins og ýmsar aðrar. Hann hverfur inn í
sefíð með hreiðrið en lok ljóðsins, áhersluþung endurtekningin, bæta við
þeim grun að hann kunni að hverfa að eilífu.
Þeir sem hafa áhyggjur af náttúruríkinu, viðgangi þess og framtíð eru að
sjálfsögðu gramir yfir ffamferði samferðarmanna og minna á þann hroka og
það dramb sem maðurinn hefur tileinkað sér. Ádrepu af þessu tagi má sjá í
Eindögum hér að framan. Annað ljóð sem er kaldhæðnara en jafnframt
vonbetra heitir Syngjum fyrir fugla og fyrra erindi þess er svona:
Hvað sem öðru líður
þá sofum við ekki lengi vært á þessu fjalli
brátt loga svæflarnir.
Stillum í hóf sögum um göfugan uppruna
og hefjum til dæmis söng fýrir fugla.
14
TMM 1997:4