Tímarit Máls og menningar - 01.12.1997, Blaðsíða 57

ÞRÍR DAGAR MEÐ GABO
endurtaka mig. Ég ögraði sjálfum mér með því að skrifa Haustpatríarkans
eftir að ég hafði skrifað Hundrað ára einsemd. Ég hefði getað skrifað þrjú-
hundruð bækur eins og Hundrað ára einsemd. Ég vissi hvernig ég átti að fara
að því og þess vegna ákvað ég að skrifa Haustið þar sem ég beitti gjörólíkum
stíl. Haustið hlaut ekki mjög góðar viðtökur þegar hún var gefin út. Ef ég
hefði skrifað aðra bók eins og Hundrað ára einsemd hefði henni verið betur
tekið.“ Hann segir okkur brosandi frá því að eina af sælustundum lífsins hafi
hann upplifað í Bandaríkjunum þegar hann sá útgáfu af Hundrað ára
einsemd þar sem stóð stórum stöfum á framhlið bókarinnar: „Eftir höfund
bókarinnar Ástin á tímum kólerunnar.“ „Þá hafði ég loksins unnið sigur á
Hundrað ára einsemd,“ segir Gabo.
- Sem rithöfundar verðum við líka að verjast þeim höfundum sem við
höfum dálæti á. Það er svo auðvelt að falla í þá gildru að stæla þá. Það hefúr
til dæmis verið sagt að ég hafi stælt Faulkner, en þegar ég ferðaðist um
suðurríki Bandaríkjanna - með ungabarn og tuttugu dali í heftinu - áttaði
ég mig á því að það voru ekki bækur hans sem ég samsamaði mig með, heldur
ákveðinn raunveruleiki, lífið í suðurríkjum Bandaríkjanna... Það er eins og
í Aracataca.
Aracataca er lítill bær við Karíbahafið þar sem Gabo fæddist, þrjú hundruð
kílómetrum frá þeim stað þar sem afi minn ólst upp. Þegar Gabo gekk inn í
stofuna, settist við hliðina á mér og byrjaði að tala, tók ég eftir einhverju
kunnuglegu. García Márquez hefur oft sagt að hann endurskapi þær sögur
sem amma hans sagði honum. Að hlusta á Gabo er eins og að hlusta á afa
minn ... ef afi hefði nú kunnað að skrifa!
Gabo byrjar að lesa upphátt nokkrar setningar úr greinum okkar: hann
leggur til nokkrar minni háttar breytingar. Nokkrar málsgreinar eru of
langar og Gabo þykist geispa yfir lestrinum. „Við verðum að nota hvíldar-
kommur,“ segir hann. „Ef við gerum það ekki, hverfur galdurinn. Munið að
í hvert sinn sem eitthvert hik kemur á höfundinn vaknar lesandinn og kemur
sér í burt. Og eitt af því sem veldur því að hann vaknar af dáleiðslunni er að
honum finnst hann vera að kafna.“
Þriggjci ára vinna
Ljósið í herberginu var svo dauft að það tók augun smástund að venjast því.
Herbergið var ekki meira en tveir sinnum þrír metrar að stœrð og neglt fyrir
eina gluggann. Á mjórri dýnu á gólfinu sátu tveir grímuklæddir menn áþekkir
þeim sem höfðu orðið eftir í hinu húsinu og horfðu niðursokknir á sjónvarpið.
Allt var drungalegt ogþrúgandi. í horninu vinstra megin við hurðina sat vofuleg
TMM 1997:4
55