Dagblaðið Vísir - DV - 20.04.2012, Blaðsíða 18

18 Fréttir 20.–22. apríl 2012 Helgarblað
Auknar væntingar og
minna atvinnuleysi
n Atvinnuleysi minna á Íslandi en víða annars staðar
A
tvinnuleysi hefur vaxið í Evr-
ópusambandinu á sama tíma
og dregið hefur úr atvinnu-
leysi hér á landi. Saman-
burður við stöðuna á hinum
Norðurlöndunum og í Evrópusam-
bandinu sýnir að atvinnuleysishlutfall
er almennt lægra hér á landi en ann-
ars staðar. Noregur er þó með langtum
lægra atvinnuleysishlutfall en Ísland.
Atvinnuleysi í Noregi er ívið hærra en
það var á Íslandi fyrir hrun. Þetta sýnir
samanburður á tölum sem Eurostat
hefur tekið saman.
Norðurlöndin verr sett
Séu atvinnuleysistölurnar skoðaðar
nokkra mánuði aftur í tímann þarf að
fara aftur um tólf mánuði til að sjá hlut-
fall atvinnuleysis verra á Íslandi en ein-
hvers staðar annars staðar á Norður-
löndunum. Fólksflutningur frá landinu
hefur líklega einhver áhrif þarna á þó
munurinn sé slíkur að erfitt sé að draga
þá ályktun að það sé eina skýringin.
Atvinnuleysi á Íslandi var í febrúar 6,9
prósent. Það er 3,3 prósentustigum
minna en gerist í Evrópusambandinu.
Samkvæmt samanburðinum hefur
það líka bara einu sinni gerst frá alda-
mótum að eitthvert Norðurlandanna
sé með hærra atvinnuleysishlutfall en
Evrópusambandsríkin. Það var árið
2003 þegar Finnar mældust með 9,2
prósenta atvinnuleysi en Evrópusam-
bandsríkin með 9,1 prósent. Saman-
burðurinn er gerður með tölum að-
löguðum að árstíma en það sléttir úr
samanburðinum án þess að brengla
hann.
Íslendingar líka bjartsýnni
Á sama tíma fer væntingavísitala Ís-
lendinga hækkandi. Væntingavísitalan
er þó enn neikvæð en hún hefur aðeins
einu sinni mælst hærri frá hruni. Það er
fyrirtækið Capacent sem tekur saman
væntingavísitöluna einu sinni í mán-
uði en hún er mæld með fimm mis-
munandi spurningum og er fjölda já-
kvæðra svara við hverri spurningu deilt
í fjölda jákvæðra og neikvæðra svara.
Útkoman af því reikningsdæmi er hlut-
fall sem síðan er margfaldað með tvö-
hundruð og þá fæst breyta sem getur
tekið gildið 0–200. Þegar væntingavísi-
talan stendur í hundrað eru jafn margir
jákvæðir og neikvæðir svarendur.
Staða væntingavísitölu Capacent
samkvæmt síðustu samantekt fyrirtæk-
isins var 65,7 stig, sem þýðir að talsvert
fleiri eru neikvæðir á horfurnar en já-
kvæðir. Sé þetta hins vegar borið saman
við stöðuna á sama tíma fyrir ári kemur
í ljós að væntingavísitalan hefur hækk-
að um 7,9 stig. Frá hruni hefur vænt-
ingavísitalan hækkað um 46,2 stig.
Til að reikna væntingavísitöluna spyr Capacent fimm mismunandi spurninga og reiknar út
hlutfall neikvæðra og jákvæðra svara. Spurningarnar sem Capacent spyr eru um:
n Mat á núverandi efnahagsaðstæðum n Væntingar til efnahagslífsins eftir 6 mánuði
n Mat á núverandi ástandi í atvinnumálum n Væntingar til ástands í atvinnumálum eftir
6 mánuði n Væntingar til heildartekna heimilisins eftir 6 mánuði.
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
0
40
80
120
160
200
Væntingavísitalan
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
n Danmörk n Evrópusambandið (27 ríki) n Finnland n Ísland n Noregur n Svíþjóð
0
2
6
8
10
12
4
Betur sett Hærra atvinnuleysi er annars
staðar á Norðurlöndunum en á Íslandi.
Aðeins Noregur er með lægra atvinnu-
leysishlutfall. Norðurlöndin eru þó öll undir
atvinnuleysinu eins og það er meðal allra
Evrópusambandsríkjanna.
Aðalsteinn Kjartansson
blaðamaður skrifar adalsteinn@dv.is
Atvinnuleysi fer minnkandi Staðan á
Íslandi hefur batnað umtalsvert frá hruni ef
litið er til atvinnuleysishlutfalls. Hluti þess er
þó líklega sökum fólksflutninga frá landinu
þó ekki sé hægt að draga þá ályktun að það sé
eina skýringin á minnkandi atvinnuleysi.
Frá og með 1.júní næskomandi
munu dýrari geðrofslyf ekki
vera niðurgreidd af sjúkratrygg-
ingum eins og hefur verið fram
að þessu. Það var velferðarrá-
herra sem undirritaði reglugerð
þess efnis en hún var unnin í
samvinnu við Sjúkratrygging-
ar Íslands, Lyfjagreiðslunefnd,
Geðlæknafélag Íslands og fram-
kvæmdastjóra geðsviðs Land-
spítala. 
Samkvæmt nýrri reglugerð
mun greiðsluþátttaka sjúkra-
trygginga verða aðeins á lyfjum
þar sem verð á skilgreindum
dagskammti er um 600 krónur
eða lægra.
Í þeim tilfellum sem verð á
skilgreindum dagskammti er
hærra en 600 krónur, munu
Sjúkratryggingar Íslands ekki
greiða fyrir lyfið nema að
undangenginni umsókn um
greiðsluþátttöku frá lækni og
uppfylltum skilyrðum sam-
kvæmt vinnureglu stofnunar-
innar. 
Markmið breytingana er að
draga úr lyfjakostnaði en áætlað
er að lyfjakostnaður sjúkratrygg-
inga geti lækkað um 50–100
milljónir króna á ársgrundvelli.
Alls eru um 9.700 manns á
lyfjum í þessum lyfjaflokki og
nam kostnaður Sjúkratrygginga
Íslands vegna þeirra um 756
milljónum króna árið 2011.
Samkvæmt upplýsingum frá
velferðarráðuneytinu er með
breytingunni ekki ætlast til að
meðferð sem gengur vel verði
breytt heldur er markmið að
fyrsta val, þegar hefja á meðferð,
verði með hagkvæmari pakkn-
ingum en oft er í dag. Það verði
því mögulegt að sækja um lyfja-
skírteini fyrir öðrum geðrofslyfj-
um hafi meðferð á þeim reynst
vel. Lyfjaávísanir á þau lyf sem
fá breytta greiðsluþátttöku og
gefnar eru út fyrir gildistöku
reglugerðarinnar halda óbreyttri
greiðsluþátttöku til 31. október
2012.
Hætta að niðurgreiða dýrari
geðrofslyf:
Vonast til að
lækka lyfja-
kostnað