Dagblaðið Vísir - DV - 20.04.2012, Blaðsíða 32

V
ið hjónin tókum sameigin-
lega ákvörðun um framboð
til embættis forseta Íslands
með hjálp fjölskyldu og ráð-
gjafa,“ segir Ari Trausti sem
er sjöundi forsetaframbjóðandinn í
komandi kosningum.
Hann tekur á móti blaðamanni á
heimili sínu í Grafarvogi. Það er kalt
úti þrátt fyrir sólbjart og fallegt veður
og hann býðst til að kveikja upp í arn-
inum í stofunni. Það verður ekkert
úr því. Viðarkubbana kláraði hann
þegar hann grillaði sykurpúða með
dóttur syni sínum stuttu áður.
Ari Trausti er giftur Maríu Baldvins-
dóttur sjúkraliða, þau eiga þrjú börn;
Huldu Sóllilju, Hugin Þór og Helgu Sig-
ríði. Öll starfa þau við listir og hönnun,
Helga er reyndar um það bil að ljúka
námi. Þau hjónin eiga þrjú barnabörn
á aldrinum þriggja til 15 ára.
Framboð Ara Trausta er að hans
eigin sögn grasrótarframboð. Hann
segist hafa lítið en traust upphafs-
bakland. „Á bak við mig standa vinir,
vandamenn og kunningjar og við
treystum alfarið á sjálfboðaliða og
framlög því baklandið er ekki stórt til
að byrja með. Ég fer fram vegna þess
að ég trúi að ég verði góður forseti
og af því mig langar til þess að sinna
þessu starfi.“
Þau voru farin að huga að ýmsu
tengdu framboði í janúar. „Ólafur
Ragnar var ekki búinn að sleppa orð-
inu, þá hringdi síminn,“ segir hann
og brosir breitt.
Hefur fylgt í fótspor föður og
móður
Ari Trausti er fæddur í Reykjavík þann
3. desember 1948. Hann er íslenskur í
föðurætt en móðurættin teygir sig til
Þýskalands, Póllands og Austurríkis.
Hann er sonur listamannsins
Guðmundar frá Miðdal og leirkera-
smiðsins Lydíu Pálsdóttur, sem var
fædd í München og hét Zeitner að
eftirnafni áður en hún varð íslenskur
ríkisborgari. Ari Trausti kemur úr
stórri fjölskyldu, á fimm alsystkini
og er eins og margir vita hálfbróðir
myndlistarmannsins Errós.
Hann sækir margt til föður og
móður sem voru bæði tvö listamenn,
elsk að náttúrunni. Saman ferðuð-
ust þau til fjalla og jökla, veiddu og
sinntu ástríðum sínum.
„Pabbi var óskaplega margt. Ég
myndi kalla hann fjöllistamann,
því hann var meðal annars mynd-
höggvari, málari, grafíker, ljósmynd-
ari, kvikmyndagerðarmaður og
skrifaði bækur. Hann var líka mik-
ill veiðimaður af guðs náð og hann
er sá maður sem kom með það sem
er kallað alpínismi, ekki venjulegar
fjallgöngur, heldur klifur. Þetta var
mjög framúrstefnulegt árið 1938.
Á yngri árum ferðaðist pabbi um
Alpana og til ýmissa landa. Hann
skoðaði borgir, menningu, dýralíf,
eldvirkni og jökla og kynntist frum-
byggjum. Ég hef fylgt í hans fótspor
en móður minnar líka. Ekki endilega
meðvitað. Áhuginn er mér í ung-
lingsminni. Hann bara er.“
Tvö heimili – eitt í borg og
annað í sveit
Heimili Ara Trausta var stórt og þar
var mikill gestagangur. Fjölskyldan
bjó meirihluta ársins á Skólavörðu-
stíg í Reykjavík en fluttist að Lynghóli
skammt frá Miðdal yfir sumartímann.
„Þetta var stórt heimili. Amma
var alltaf hjá okkur og við þetta mörg
systkinin. Erró bróðir ólst reyndar
upp hjá móður sinni á Klaustri.
Það var mikill gestagangur á
heimilinu og oft sóttu útlendingar
okkur heim þannig að þetta var afar
upptekið heimili. Þegar við vor-
um yngri voru vinnukonur í vist því
mamma og pabbi voru oft afar upp-
tekin við leirmunagerð og rekstur
listhússins.“
Lydía, móðir Ara Trausta, var ekki
síður þekkt veiðikló en faðir hans og
hún ferðaðist með honum bæði um
óbyggðir Íslands og víða erlendis.
„Það eru mörg vötn í heiðinni
og það var veitt stanslaust öll sum-
ur. Mestöll fjölskyldan tók þátt í því.
Mamma á Íslandsmet sem hefur ekki
enn verið slegið, hún á stærsta lax
sem kona hefur veitt á Íslandi. Þann
lax veiddi hún í Laxá í Aðaldal.
Mamma var bæði kraftmikil og
glæsileg kona og gaf pabba ekkert eft-
ir. Hún kom hingað til lands frá Þýska-
landi ung að árum, aðeins 17 ára. Þetta
er hún,“ segir hann og nær í svarta
fallega styttu af henni af hillu í stofu.
„Hann notaði hana oft sem fyrirmynd.
Hún fór með honum upp á alla jökla
Íslands og í margar veiðiferðir. Og það
fyrir stríð, þegar farið var á hestum í
leiðangrana þvers og kruss um landið.
Þau fóru á staði sem Íslendingar höfðu
ekki séð og pabbi var þekktur fyrir að
koma í bæinn með myndir og mótíf
þaðan. Hann málaði mikið úr náttúru
landsins sem fólk hafði ekki séð. Hann
var reyndar líka þekktur fyrir að skálda
landslag, hann tvinnaði saman minni
og bjó til landslag sem gat verið Ísland
en var hvergi til.“
Erfitt að missa pabba
Faðir hans lést árið 1963, þegar Ari
Trausti var aðeins fjórtán ára.
„Mamma var miklu yngri en
pabbi. Hann var 67 ára þegar hann
lést. Mér fannst að sjálfsögðu erfitt að
takast á við fráfall hans. Ég var 14 ára
gamall og það er viðkvæmur aldur til
að missa föður.
Mamma og amma urðu enn meiri
kjölfestur á heimilinu eftir að hann
dó. Við Egill, yngstur systkina minna,
rétt um ellefu ára, vorum svo ungir.
Það átti eftir að ala okkur upp og
það gerðu þær og sáu auk þess fyrir
heimilinu.“
Ástin er mikilvægust í lífinu
Ari Trausti og eiginkona hans í hátt
í fjörutíu ár kynntust á námsárum
hans í Noregi. Hann stundaði nám
við Óslóarháskóla í jarðeðlisfræði og
á samkomum Íslendinga þar í borg
hitti hann dökkhærða konu sem
fangaði huga hans.
Ástin er mikilvægust
32 Viðtal 20.–22. apríl 2012 Helgarblað
Ari Trausti Guðmundsson er Íslendingum kunnur enda komið víða við í fjölmiðlum, bæði í sjónvarpi og
útvarpi. „Þetta snýst um ást á lífinu og fólki þegar upp er staðið,“ segir Ari Trausti sem segir frá grasrótarfram-
boði sínu til forsetaembættisins, uppvexti sínum með föður sínum Guðmundi frá Miðdal og móður sinni Lydíu
Pálsdóttur, róttæknisárunum sem hann dró lærdóm af, ferðalögum sínum víða um heim, fjölskyldunni og
vináttu sinni við frumbyggja í Ekvador.
„María kom út að vinna á sjúkra-
húsi í Noregi meðan ég var við nám.
Við kynntumst í gegnum samkomur
Íslendinganna í Ósló.
Svo þegar ég kom heim þá fór ég
til hennar þar sem hún bjó, á Siglu-
fjörð, og þá tókum við fyrir alvöru
saman. Eftir það varð ekki aftur snú-
ið. Hún er frábær,“ segir hann og
brosir. „Það mikilvægasta í mínu lífi
er ástin. Ég horfi aldrei aftur með
söknuði en hef lært af fortíðinni.
Ástin og fegurð eru tvö hugtök sem
skipta mig miklu máli. Það má setja
eitthvað ákaflega mikilvægt með
þessu óskilgreinanlega hugtaki, eins
og mannúð og ábyrgð, en þetta snýst
um ástina þegar upp er staðið. Menn
hafa auðvitað misjafnar skoðanir á
því hvað er fegurð og hvað er ást. En
það er auðvitað þetta sem allir eru að
leita að,“ segir hann í einlægni.
Marxisti á námsárunum
Það vekur athygli að Ari Trausti var
hugfanginn af stjórnmálum á náms-
árum sínum í Noregi. Hann hefur
skrifað margar greinar um stjórnmál
og frá 1973–1989 var hann formað-
ur miðstjórnar EIK (m-l) þegar þau
sameinuðust KFÍ m-l í Kommúnista-
samtökunum og var hann formaður
þeirra til 1983.
„Þegar ég kem til Noregs var ár-
talið 1968. Þannig að ef einhver er
af ‘68 kynslóðinni, þá er það ég. Ég
var fullkomlega ópólitískur öll mín
menntaskólaár og svo kom ég þarna
„Ef einhver
er af ‘68-
kynslóðinni,
þá er það ég
Kristjana Guðbrandsdóttir
kristjana@dv.is
Viðtal
Útivera í Sajama Ari
Trausti stundar ísklifur eins
og faðir hans, Guðmundur frá

Miðdal, gerði.
Lærði af frumbyggjum Ari Trausti eignaðist marga góða
vini í Ekvador meðal frumbyggja.
Safnað í verkfallssjóð Ari Trausti á
Lækjartorgi árið 1975. Mynd MbL / óLafur k
uppi á jökli Ari Trausti í
fjallaferð.
Í Ekvador Ari Trausti hefur ferðast með fjölskyldu
sinni að minnsta kosti tíu sinnum til Ekvador.