Dagblaðið Vísir - DV - 20.04.2012, Blaðsíða 30

Ú
tgerðarfyrirtækið Samherji sá til-
efni til að svara fréttaflutningi DV
um félagið með sérstakri tilkynn-
ingu á miðvikudaginn. Blaðið
hafði greint frá því að Samherji ætti tvö
dótturfélög í skattaskjólinu Kýpur sem
ættu eignir upp á milljarða króna. Inn-
takið í tilkynningu Samherja, sem bar yf-
irskriftina „Yfirlýsing frá Samherja vegna
rangfærslna í umfjöllun DV“, var að það
væri rangt að Kýpur væri skattaskjól, líkt
og DV hafði haldið fram. Önnur efnisat-
riði í fréttaflutningi DV voru ekki gagn-
rýnd í tilkynningunni.
Tilefni fréttaflutnings DV var
rannsókn á meintum gjaldeyris-
og skattalagabrotum Samherja hjá
gjaldeyriseftirliti Seðlabankans og skatt-
rannsóknarstjóra. Farið var í húsleitir
í höfuðstöðvum Samherja í Reykjavík
vegna rannsóknarinnar fyrir stuttu og
aðstoðaði embætti sérstaks saksókn-
ari við haldlagningu ganga. Inntakið í
fréttaflutningi DV var að þessi rannsókn
teygði anga sína til þessara dótturfélaga
Samherja á Kýpur en þetta hafði ekki
komið fram áður. Rannsóknin á Sam-
herja er því umfangsmeiri en áður hefur
komið fram. Frá því var greint í Kast-
ljósinu sama dag og húsleitirnar fóru
fram að meðal þess sem væri til rann-
sóknar væri hvort fyrirtækið hefði selt
karfa á undirverði til þýsks dótturfélags
síns, DFFU, með það fyrir augum að láta
hagnað af viðskiptunum myndast er-
lendis en ekki hér á landi.
Auðvelt er að hrekja þá gagnrýni
Samherja að Kýpur sé ekki skattaskjól,
meðal annars með því að vísa til úrskurð-
ar yfirskattanefndar frá árinu 2010, sem
aðgengilegur er á vefsíðu nefndarinnar,
þar sem fram kemur að á Kýpur sé rekin
sams konar aflandsþjónusta og á Bresku
Jómfrúareyjum. Tilefni er til að vitna
orðrétt í úrskurð yfirskattanefndar því
þar kemur einnig fram af hverju íslensk-
ir aðilar ættu að vilja notast við eignar-
haldsfélög í skattaskjólum: „Kvaðst ríkis-
skattstjóri ekki geta litið öðruvísi á en
„að íslenskir aðilar sem [færðu] eignar-
hald sitt á félögum, íslenskum sem er-
lendum, undir offshore félag á Bresku
Jómfrúreyjum [væru] að gera það út frá
skattasniðgöngusjónarmiðum nema
sýnt [væri] fram á annað“. Kvaðst ríkis-
skattstjóri að minnsta kosti ekki hafa
enn fengið í hendur haldbær rök fyrir því
að slíkur flutningur væri gerður á raun-
verulegum viðskiptalegum forsendum
öðrum en að komast hjá skattgreiðslum.
Sambærileg „offshore þjónusta“ hefði
einnig verið til staðar á Kýpur til margra
ára.“ Verður ekki annað sé af framan-
greindu en að yfirskattanefnd telji að
notkun á eignarhaldsfélögum í skatta-
skjólunum Bresku Jómfrúareyjum og
Kýpur sé því sambærileg.
Mesta athygli vakti hins vegar að í
yfir lýsingu Samherja var einungis þetta
atriði gagnrýnt. Í frétt DV komu nefni-
lega fram önnur atriði sem eru áhuga-
verð í ljósi þess að Kýpur er skattaskjól.
Eitt af þessum atriðum er það að þessi
tvö kýpversku félög Samherja héldu
utan um eignarhluti í nokkrum evrópsk-
um dótturfélögum útgerðarrisans, með-
al annars á Kanaríeyjum, í Þýskalandi,
Póllandi og Færeyjum. Í blaðinu í dag er
svo greint frá því að annað Kýpurfélag-
ið hafi stofnað og átt íslenskt eignar-
haldsfélag, Útgerðarfélag Akureyringa,
sem keypti skip, landvinnslu á Laugum
og Akureyri og kvóta af Brimi fyrir 14,5
milljarða króna í fyrra. Frétt DV sýndi
fram á að í erlendri, og að því er virðist
einnig í innlendri, starfsemi sinni not-
ast Samherji við móðurfélög á Kýpur þar
sem skattahagræði er nokkurt, líkt og
fram kemur í úrskurði yfirskattanefndar
hér að ofan. Samherji fetti ekki fingur út
í þessar staðhæfingar í yfirlýsingu sinni.
Þá gagnrýndi Samherji heldur
ekki ályktanir þær sem dregnar voru
af þessum staðhæfingum. Í grein DV
kom fram að miðað við að kýpversku
félögin væru móðurfélög dótturfélaga
Samherja ætti arður af starfsemi þess-
ara félaga, meðal annars DFFU, á end-
anum að renna til Kýpur, líkt og gildir
um samband móðurfélaga og dóttur-
félaga í viðskiptum. Þegar litið er á það
skattahagræði sem getur falist í því að
eiga eignarhaldsfélög á Kýpur væri slík
tilhögun ekki órökrétt af hálfu Sam-
herja. En ef þetta fyrirkomulag byggir
á því að fyrirtækið selji fisk frá Íslandi
á undirverði til að láta hagnað af við-
skiptunum myndast erlendis, og jafn-
vel renna til móðurfélaganna á Kýpur,
þá gætu íslenskir eftirlitsaðilar haft
eitthvað við það að athuga.
Orðrétt sagði í frétt DV um þetta
atriði, sem í reynd er inntakið í mál-
inu þar sem rannsókn Seðlabankans
og skattsins beinist að því, ef marka
má umfjöllun Kastljóssins um dag-
inn: „Svo virðist því sem eignarhaldið
á nokkrum af erlendum dótturfyrir-
tækjum Samherja sé í gegnum kýp-
versku eignarhaldsfélögin. Hagnað-
ur af rekstri þessara félaga ætti því að
enda hjá félögunum á Kýpur, meðal
annars hagnaður af starfsemi pólska
dótturfélagsins og þess færeyska. Ef
Samherji hefur selt fisk frá Íslandi til
erlendra dótturfélaga sinna á undir-
verði í gegnum tíðina, líkt og greint
var frá í Kastljósi í síðasta mánuði,
þá getur falist í því verulegt hagræði
fyrir Samherja að láta hagnaðinn
myndast erlendis í félögum í skatta-
skjólum.“ Um þetta atriði þagði Sam-
herji í yfirlýsingu sinni, líkt og um
flest annað sem fram kom í frétt DV.
Samherji verður svo bara að eiga
það við sig ef félagið er ósammála
ríkisskattstjóra, yfirskattanefnd og
DV um hvort líta eigi á Kýpur sem
skattaskjól eða ekki.
Sandkorn
M
eðferð Íslendinga á kín-
verska athafnamanninum
Huang Nubo er skamm-
arleg. Þessi kínverski fjár-
festir vildi koma með millj-
arðafjárfestingu til Íslands og reisa
hótel á Grímsstöðum á Fjöllum en var
illa tekið. Ráðherra innanríkismála
þvældi málum hans fram og til baka
og á endanum var honum með vís-
an til laga bannað að kaupa jörðina.
Óttinn við áhrif útlendinga eða jafn-
vel fordómar virtust ráða för hjá þeim
sem brugðu fæti fyrir Kínverjann.
Undirliggjandi var að áform Nubos
væru teikn um að Kínverjar væru að
koma til Íslands í slæmum tilgangi.
Fyrir Norðlendinga var niðurstað-
an áfall. Það sem hefði getað orðið
vítamínsprauta fyrir ferðaþjónustu á
svæðinu varð að engu. Á endanum
virtist Nubo vera orðinn fráhverfur
því að fjárfesta á Íslandi. Niðurstað-
an varð íbúum svæðisins mikil von-
brigði. Bergur Ágústsson, bæjarstjóri
Norðurþings, fór til Kína til að reyna
að greiða úr flækjunni sem innanrík-
isráðherra hafði valdið.
Staða þessa máls í kjölfar höfn-
unar ráðherra var hörmung. Útlend-
ingur sem vildi fjárfesta fyrir millj-
arða króna varð frá að hverfa. Hingað
voru aðeins hrægammar vogunar-
sjóðanna velkomnir. Svo virtist sem
þjóðin ætti sér vart viðreisnar von.
Því góða sem gat gerst var umsvifa-
laust bægt frá af misvirtum stjórn-
málamönnum.
En nú virðist vera að rofa til. Nubo
er á góðri leið með að semja um lang-
tímaleigu á Grímsstöðum á Fjöllum.
Hann mun því væntanlega koma
rekstri sínum upp á svæðinu. Og um-
svifin verða ekkert smáræði ef marka
má þær upplýsingar vefritsins Forbes
að Nubo hyggist fjárfesta á Norður-
landi fyrir 200 milljónir dollara.
Það er ástæða til að fagna niður-
stöðunni. Koma Nubos á Grímsstaði
getur ekki orðið nema til góðs. Gríð-
arleg fjárfesting manns sem hefur trú
á Íslandi getur ekki annað en gefið ís-
lenskri þjóð bjartsýni og trú á fram-
tíðina. Og flestir Íslendingar hljóta að
bjóða Huang Nubo velkominn með
fjárfestingar sínar. Þetta er tákn um
nýja tíma og eitt það jákvæðasta sem
gerst hefur síðan hrunið varð árið
2008.
Furðufrétt
um Titanic
n Ein af furðufréttum vik-
unnar var sú að Íslending-
urinn Bjarni Guðmundur Ás-
geirsson hefði
verið á meðal
þeirra sem
fórust með
farþegaskip-
inu Titanic
fyrir rúmri
öld. Ekkert
er minnst á Íslendinginn á
listum yfir þá sem fórust. Rót
sagnarinnar má rekja til þess
að Ólafur Hannibalsson er að
skrifa sögu Djúpmanna og
fann þá sögn í skipstjóratali að
Bjarni Guðmundur hefði hlotið
umrædd örlög. Guðjón Friðriks-
son sagnfræðingur skaut niður
fréttina og sagði hana vera
„þvaður“ og skipstjóratalið
einkar illa unnið og morandi
af vitleysum.
Ritstjóri á lausu
n Menn velta fyrir sér hvað
Jón Kaldal, brotthrakinn rit-
stjóri Fréttatímans, muni taka
sér fyrir hendur nú þegar
hann vantar atvinnu. Víst
er að næg eftirspurn er eftir
starfskröftum Jóns sem þykir
vera duglegur blaðamaður og
frjór í hugsun. Meðal þeirra
sem leita að ritstjóra er hópur
manna tengdur Framsóknar-
flokknum, sem skoðar mögu-
lega útgáfu á vikublaði sem
yrði dreift frítt á kjörsvæðum
þéttbýlisins, líkt og Frétta-
tímanum. Jón hlýtur að vera
þeim ofarlega í huga.
Refurinn á
Bessastöðum
n Þögn Ólafs Ragnars Gríms-
sonar, forseta Íslands, í kosn-
ingabaráttunni er eftirtektar-
verð. Ljóst er
að sá gamli
pólitíski refur
veit nákvæm-
lega hvernig
hann á að
haga barátt-
unni. Giskað
hefur verið á að hann muni
sækja áfram í gegnum er-
lenda fjölmiðla og láta þá inn-
lendu enduróma boðskap-
inn yfir íslenskan lýð. Margir
eru á þeirri skoðun að hann
muni sigra. Þar muni miklu
um framboð Ara Trausta Guð-
mundssonar sem taki mest
frá Þóru. Jafnvíst er að Ólafur
Ragnar mun ekki hljóta sterka
kosningu og koma laskaður til
leiks á ný.
Kóngur í klandri
n Þorsteinn Már Baldvinsson,
forstjóri Samherja, er nú í
sínum stærsta ímyndarvanda
eftir að víð-
tæk rannsókn
hófst á fyrir-
tækjasam-
stæðu hans.
Væntanlega
verður velt
við hverjum
steini í rannsókninni sem
teygir sig inn í aflandsfélög
þar sem milljarðar liggja. Þor-
steinn hefur sloppið vel frá
umræðu hrunsins en hann
var stjórnarformaður Glitnis
þegar bankinn fór á hliðina og
ruddi veg hrunsins. Nú er öld-
in önnur og útgerðarkóngur-
inn stendur í stórræðum.
Sýknið mig eða
drepið mig
Umkomuleysið
er algert
Anders Breivik við skýrslutöku í réttarhöldum. – DV.is Móðir Þórhildar Berglindar sem er mikið fötluð og en fær lítil úrræði. – DV
Velkominn, Nubo
Kjallari
Ingi Freyr
Vilhjálmsson
ingi@dv.is
„Og nú virð­
ist aftur
vera að rofa til
Þögn Samherja
„Sambæri­
leg „off­
shore þjónusta“
hefði einnig verið
til staðar á Kýpur
til margra ára
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Lilja Skaftadóttir Ritstjórar: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is) og Reynir Traustason (rt@dv.is) Fréttastjóri: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is)
Umsjón helgarblaðs: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Umsjón innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri: Stefán T. Sigurðsson (sts@dv.is)
Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Hönnunarstjóri: Jón Ingi Stefánsson (joningi@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: DV.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
30 20.–22. apríl 2012 Helgarblað
Leiðari
Reynir Traustason
rt@dv.is
Viðskipti upp á margra milljarða Samherji keypti erlenda starfsemi Sjólaskipa fyrir
á bilinu 20 til 30 milljarða króna árið 2007. Um var að ræða verksmiðjutogara sem veiða
hestamakríl og sardínu fyrir utan strönd Norður-Afríku og hafa aðstöðu á Kanaríeyjum. Myndin
er tekin af forsvarsmönnum Samherja og Sjólaskipa þegar viðskiptin voru kynnt. Eignarhalds-
félögin á Kýpur halda meðal annars utan um þessa starfsemi.