Dagblaðið Vísir - DV - 30.05.2014, Blaðsíða 22

Helgarblað 30. maí –2. júní 201422 Fréttir Erlent
A
ðeins fjórðungur Króatíu­
manna kaus í Evrópu­
kosningunum sem fram
fóru 22. til 25. maí þrátt
fyrir að eiga nú rétt á því í
fyrsta sinn. Talið er að um 217 millj­
ónir Evrópubúa hafi setið heima
á kjördag. Níu af hverjum tíu kusu
í Belgíu en einungis tíundi hver
í Slóvakíu. DV skoðar hér hvaða
ástæður valda þessari leti og virkni
evrópskra kjósenda.
Kjörsókn stóð í stað
Umboðsleysi, lýðræðishalli og
óréttlæti eru allt hugtök sem and­
stæðingar Evrópusamstarfs lögðu
í munn sér þegar þeir börðust um
hylli kjósenda nú í aðdraganda
kosninga til Evrópuþingsins. Þetta
er ekki að ástæðulausu, því kjör­
sókn í þessum kosningum er
ekki nema rétt rúm 43 prósent
og stendur því í stað sé miðað
við kosningarnar árið 2009.
Þessi málflutningur gegn
Evrópusambandinu (ESB)
og þá einkum gegn umboði
Evrópuþingmanna og emb­
ættismanna hefur borið ávöxt.
Geta þær stjórnmálahreyfingar
sem helst styðja slíkar hugmyndir
nú státað sig af því að búa yfir met­
fjölda þingsæta næstu fimm árin.
En nú munu þessir flokkar þurfa
að útskýra fyrir kjósendum hvern­
ig þeir réttlæti sjálfir þessa auknu
starfsemi í Brussel, eins umboðs­
lausir og þeir segja Evrópuþing­
menn vera.
Áhugaleysi Mið-Evrópu
Stöðugt hefur dregið úr
kjörsókn til Evrópuþings­
ins allt frá því að fyrstu
kosningarnar voru haldnar
árið 1979, þegar kjörsókn
var 62 prósent. En á sama
tíma hefur aðildarríkjum
ESB líka fjölgað úr níu í
tuttugu og átta.
Þegar þróun kjör­
sóknar milli landa er
skoðuð má strax greina
mikinn mun. Best er kjör­
sóknin í Belgíu og Lúxem­
borg, þar sem hún er um 90 pró­
sent, og á Möltu, þar sem hún er 75
prósent. Verst er hún hins vegar í
Slóvakíu, 13 prósent, Tékklandi, 19,5
prósent, og Slóveníu, 21 prósent. Sér­
Umboðslausir í
skjóli kjósenda
n Kjörsókn í Evrópukosningunum olli vonbrigðum n Mikið áhugaleysi í Mið-Evrópu
hefur einkennt lönd Mið­
Evrópu, frá Póllandi til Slóveníu,
allt frá inngöngu þessara ríkja í ESB,
sem ekkert hefur náð yfir 30 pró­
senta kjörsókn.
Aldrei hefur kjörsókn í aðildar­
ríki ESB mælst eins lág og í Slóvak­
íu, en þar kom verulega á óvart að
Kjörsókn 2014
> 60%
30-40%
50-60%
20-30% < 20%
40-50%
Róbert Hlynur Baldursson
skrifar frá Brussel
ungir kjósendur sýndu málinu
engan áhuga. Stjórnmálaflokkum
í Slóvakíu er heldur ekki umhug­
að um að ná eyrum nýrra kjósenda,
heldur vilja þeir fyrst og fremst
styðja núverandi og dyggustu fylgis­
menn sína. „Áhugahvati stjórn­
málaflokka er enginn. Þeir auka
ekki völd sín og tapa aðeins fé á
þessum kosningaherferðum,“ segir
slóvakíski blaðamaðurinn Zuzana
Gabrizova um úrslitin.
Hagnast á kjörsókn
Þjóðernissinnar og Evrópuand­
stæðingar virðast helst hagnast á
dræmri kjörsókn og fá mun fleiri at­
kvæði hlutfallslega í Evrópukosn­
ingunum en þeir fengju annars í
landskjöri. Ýmis ríki hafa skipulagt
kosningar innanlands samtímis
Evrópukosningum til að auka kjör­
sókn. Þannig var því til að mynda
farið í Litháen, þar sem kosið var
um forseta, og Belgíu, þar sem kos­
ið var landsþing. Kjörsókn mældist
til að mynda 59 prósent í þingkosn­
ingunum í Slóvakíu árið 2012 og 51
prósent í forsetakosningum árið
2009. Engu að síður hafa stjórnvöld
ríkja Mið­Evrópu viljað aðskilja
Evrópukosningar frá innanlands­
staka
athygli
vekur
að kjörsókn í
Króatíu var aðeins 25 pró­
sent þrátt fyrir að landið hafi geng­
ið í ESB fyrir ári. Afar slæm kjörsókn
í kosningum til Evrópuþingsins
Á 5 árum hefur
Evrópuþingið
n Samþykkt 1.071 lagagerð
n Haldið 2.821 fund
n Spurt 58.840 spurninga
Versta kjörsóknin Besta kjörsóknin
n Evrópukosningar 2014
n Síðustu kosningar landsþings
Slóvakía
13%
59%
Belgía
90% 90%
Lúxemborg
90% 91%
Malta
75%
92%
Tékkland
19,5%
59,5%
Slóvenía
21%
65,5%
„Aldrei hefur
kjörsókn í aðildar-
ríki ESB mælst eins lág og
í Slóvakíu