Són - 01.01.2009, Side 102

BRAGI HALLDÓRSSON102
Bardagaríma Hjálmars og Örvar-Odds
við Angantýssonu í Sámsey eftir Gísla Brynjúlfsson
Gísli (1827–1888) var sonur dr. Gísla Brynjúlfssonar prests á Hólm-
um í Reyðarfirði og Guðrúnar Stefánsdóttur. Hann fluttist með
móður sinni til Reykjavíkur 1835, settist í Bessastaðaskóla árið
1840, brautskráðist þaðan árið 1845 og hóf sama ár nám í lögfræði
og málfræði við Hafnarháskóla. Hann var styrkþegi Árnasjóðs á
árunum 1848–1877 og dósent í íslenskum fræðum við Hafnarhá-
skóla frá árinu 1877 til dauðadags. Árum saman vann hann að skýr-
ingum við dróttkvæði sem eru til í handriti. Á því sviði var hann
afar fróður.
Þekktasta rit Gísla er Dagbók í Höfn sem hann ætlaðist eflaust aldrei
til að gefin yrði út. Dagbókin veitir einstæða innsýn í hugarheim ungs
rómantísks sveimhuga og hrifnæms lestrarhests.40
Gísli stóð að útgáfu Norðurfara á árunum 1858–1859 ásamt Jóni
Thoroddsen. Síðar gaf hann út ljóðasafnið Svövu árið 1860 ásamt
Benedikt Gröndal og Steingrími Thorsteinssyni. Á yngri árum var
hann í skáldskap sínum undir sterkum áhrifum frá Byron lávarði sem
Grímur Thomsen kynnti fyrir honum. Harmrænar ástir urðu honum
iðulega yrkisefni og eflaust má það að einhverju leyti rekja til sak-
lausra unglingaásta hans sjálfs. Hann náði aldrei að skipa sér í raðir
fremstu rómantískra skálda þótt ekki hafi hann skort viljann til þess
og Benedikt Gröndal skopaðist að skáldgáfu hans í Dægradvöl: „Hann
var allur ekki annað en Romantik, en ekki skáld að því skapi.“41
Þegar leið á ævina varð Gísli sífellt fornyrtari og óaðgengilegri í ljóða-
gerð sinni eins og glöggt kemur fram í Bardagarímunni.42
Ríma Gísla var ort í októbermánuði árið 1869. Hún er 250 erindi
og hefur ekki verið prentuð. Gísli fetar í fótspor eldri skálda með því
að fylgja fyrirmynd sinni allnákvæmlega en hún er fyrst og fremst
Örvar-Odds saga. Í 162. og 163. vísu vitnar hann samt til einhverra
annarra rímnaskálda sem ort höfðu áður um yrkisefnið, en nafn-
greinir aðeins Bólu-Hjálmar. Ýmsar nýjar upplýsingar koma fram hjá
Gísla um Hjálmar hugumstóra. Hann telur sig vita nafnið á sverði
40 Hér er stuðst við „Inngang“ Eiríks Hreins Finnbogasonar um æviatriði Gísla.
41 Benedikt Gröndal. Dægradvöl, bls. 301.
42 Hér er stuðst við „Inngang“ Sveins Yngva Egilssonar um skáldskap Gísla.