Gerðir kirkjuþings - 2006, Qupperneq 12

Ávarp dóms- og kirkjumálaráðherra, Björns Bjarnasonar
Biskup, góðir kirkjuþingsfiilltrúar og aðrir gestir.
Eg þakka fyrir að fá tækifæri til að fá að koma hér og ávarpa ykkur. Eg vil þakka
biskupi góð orð í minn garð og þakka samstarf við hann á liðnu ári og Kirkjuráð.
Biskup vitnaði í það sem ég skrifaði í námskrá eða formála að námskrám þegar þær
komu út og lagði áherslu að það mætti ekki í skólastarfi ijúfa hinn kristna þráð í okkar
menningu og okkar þjóðlífi. Þetta var ekki gert af neinni tilviljun. Það er eins og þið
vitið nú lagt harðara að stjómmálamönnum en nokkru sinni fyrr á Vesturlöndum að þeir
tali ekki um kristna trú og þeir láti ekki trúmál til sín taka með sama hætti og áður var.
Krafan felst meðal annars í því að allir eigi að vera jafiiir og þess vegna megi ekki gera
einum trúarbrögðum hærra undir höfði heldur en öðrum. Þetta er hluti af því samfélagi
sem við búum í hér og verðum að taka mið af þegar við ræðum um okkar stöðu og
stöðu kirkjunnar í þjóðfélaginu.
Eg hef á tíma mínum, sem kirkjumálaráðherra fengið tækifæri til þess að vera í kirkjum
til að tala, bæði um trú og stjómmál og einnig um íjölmenningarsamfélagið. Ég hef
fengið tækifæri til að lýsa mínum skoðunum á þessum þáttum, sem eru grunnþættir
þegar litið er til hluta stjómmálamanna gagnvart kirkjunni og á þeim árum sem ég hef
verið í þessu starfi þá hefúr orðið mikil breyting á okkar þjóðfélagi. Breyting sem
sannfærði mig, betur um það heldur en áður, hve nauðsynlegt er að leggja rækt við
kirkjulegt starf og minna á mikilvægt hlutverk kirkjunnar, í okkar sögu og gildi hennar
fyrir okkar menningu og okkar hlutskipti, sem þjóðar.
Við vorum minnt á það nú í sumar þegar efiit var til afinælishátíðar á biskupsstólunum í
Skálholti og Hólum er haldið var upp á 950. afinæli biskupsstólsins í Skálholti og 900
ára afinæli biskupsstólsins á Hólum. Það var gefin út saga biskupsstólanna, fróðleg og
merkileg bók, sem er að sjálfsögðu einnig íslandssaga, sagan um það hvemig íslenska
þjóðfélagið hefúr þróast í gegnum aldimar, á þessum tíma og hve mikla þýðingu
kirkjan og starf hennar hefior haft fyrir þróun okkar þjóðfélags. Þetta er einnig saga um
samskipti hins veraldlega valds og kirkjulega valds og eins og við sjáum þegar við
lesum þessa sögu hafa löngum verið deilur um yfirráð yfir landi og jörðum.
Raunar þegar ég las sérstaklega kaflann um Skálholt og hvemig eignum Skálholts var
ráðstafað eftir að biskupsstólinn var lagður þar af þá er ég vissum að þeir sem líta til
einkavæðingar nú á tímum hefðu haft ýmislegt við það að athuga, væntanlega eins og
ýmislegt annað, þegar menn skoða slíka hluti, en þannig vom tímamir þá. Þannig var
eignum ráðstafað, opinberum eignum eða eignum kirkjunnar ráðstafað á þeim tíma. Nú
em aðrir tímar.
Eins og við vitum hefúr um árabil, verið tekist á um það milli ríkis og kirkju hvemig
hagað skuli eignayfirráðum og hvemig farið skuli með eignir kirkjunnar. Mikilvægt
samkomulag náðist árið 1996, fyrir tíu áram, þegar var lagður grannur að því
samkomulagi og var síðan lögfest í lögunum nr. 78/1997 um stöðu, stjóm og starfshætti
10