Peningamál - 01.02.2003, Side 18

PENINGAMÁL 2003/1 17
hagvöxt á þessu og næsta ári ekki breyst mikið frá
síðustu spá bankans. Hagvöxtur verður þó aðeins
meiri í ár en hinn sami á næsta ári. Ástæða þess að
spá um hagvöxt í ár eykst ekki meira en raun ber
vitni þrátt fyrir virkjunarframkvæmdir og auknar
aflaheimildir er meiri slaki í hagkerfinu á undanförn-
um mánuðum en áður var reiknað með og hærra
gengi krónunnar.
Samkvæmt spánni mun einkaneysla standa í stað
eða aukast lítillega á þessu ári. Reiknað er með að
fjárfesting í íbúðarhúsnæði dragist saman um 1½%.
Á næsta ári er hins vegar gert ráð fyrir aðeins meiri
vexti einkaneyslu en að samdráttur íbúðafjárfestingar
haldi áfram. Þetta er nokkuð í samræmi við síðustu
spá bankans þótt í henni hafi verið gert ráð fyrir smá-
vægilegri aukningu íbúðafjárfestingar á þessu ári.
Vegna virkjunarframkvæmda er gert ráð fyrir að
fjárfesting atvinnuveganna aukist næstu tvö ár.
Einnig er gert ráð fyrir meiri útflutningi sjávarafurða.
Á móti kemur að spá um vöxt annars útflutnings
hefur lækkað nokkuð og á það sérstaklega við um
þjónustuútflutning. Innflutningur mun hins vegar
aukast töluvert meira en áður var talið, einkum í
tengslum við virkjunarframkvæmdir. Aukin fjárfest-
ing og samdráttur í vöru- og þjónustujöfnuði eru ná-
lægt því að vega hvort annað upp. Heildaráhrif á
hagvöxt eru því sáralítil. Þannig er spáð 1¾% vexti
landsframleiðslunnar á þessu ári og 3% á því næsta,
en samsvarandi tölur í síðustu spá voru 1½% og 3%.
Útlit er fyrir að afgangur á viðskiptum við önnur
lönd á síðasta ári hafi verið u.þ.b. ½% af landsfram-
leiðslu og að viðskiptahalli verði hóflegur á þessu ári
og því næsta, eða um 1½% 2003 og 2½% árið 2004.
Í nóvember spáði Seðlabankinn um 1% viðskipta-
halla hvort ár. Meiri halli í nýrri spá skýrist fyrst og
fremst af auknum innflutningi vegna stóriðju-
framkvæmda en endurmat á halla á jöfnuði þátta-
tekna vegna hærra gengis krónunnar leiðir til þess að
hallinn í heild verður þó ekki meiri en ella.
... né mat bankans á eftirspurnarþenslu á vöru- og
vinnumarkaði
Vísbendingar sem lágu fyrir í haust um slaka á
vinnumarkaði hafa orðið skýrari frá því að bankinn
birti síðast verðbólguspá. Ekki er talin ástæða til að
gera miklar breytingar á spá um atvinnuleysi næstu
tveggja ára, þrátt fyrir að væntanlegar stóriðjufram-
kvæmdir muni auka vinnuaflseftirspurn þegar líða
tekur á spátímabilið. Miðað við síðustu spá er gert
ráð fyrir aðeins meira atvinnuleysi á þessu ári en
óbreyttu á því næsta.
Þar sem þensluáhrifa stóriðjuframkvæmda fer
líklega ekki að gæta fyrr en á árinu 2005 og spá um
hagvöxt næstu tveggja ára hefur ekki breyst mikið, er
mat bankans á framleiðsluspennu næstu tveggja ára
svipað og síðast. Í ljósi nýrra hagtalna hefur fram-
leiðsluspenna síðustu ára verið endurskoðuð og er nú
lítillega minni en áður. Sömuleiðis virðist á þennan
mælikvarða ekki myndast slaki í þjóðarbúskapnum á
þessu ári eins og síðast var gert ráð fyrir en hafa
verður í huga að mat á framleiðsluspennu á hverjum
tíma er háð töluverðri óvissu og því er þessi munur
vart marktækur. Framleiðsluspenna næstu tveggja
ára sýnir að innlend eftirspurn á næstu misserum
verður í þokkalegu samræmi við fulla nýtingu fram-
leiðsluþátta.
Verðbólguhorfur
Litlar breytingar á helstu verðforsendum verðbólgu-
spárinnar
Eins og áður hefur komið fram byggist verðbólguspá
Seðlabankans á því að hafnar verði virkjana- og
álversframkvæmdir á Austurlandi. Þar sem megin-
þungi þessara framkvæmda verður ekki fyrr en á
árunum 2005-6 hafa þær lítil áhrif á grunnforsendur
verðbólguspárinnar, enda aðeins spáð til fyrsta árs-
fjórðungs 2005.
Í verðbólguspánni er, eins og jafnan, gert ráð fyrir
óbreyttri peningastefnu út spátímabilið, þ.e.a.s. að
stýrivextir bankans verði óbreyttir. Að sama skapi er
Mynd 15
1990 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04
0
1
2
3
4
-1
-2
-3
-4
-5
% af VLF
Framleiðsluspenna/framleiðsluslaki
1990-2004
Heimild: Seðlabanki Íslands. Spá