Peningamál - 01.02.2003, Blaðsíða 40

eða leggur síður upp úr því að jafna sveiflur í
stýrivöxtum. Gangi þessi þróun eftir er því ljóst að
Seðlabankinn þarf að beita aðhaldssamari peninga-
stefnu til að halda verðbólgumarkmiði sínu en hér er
lýst.
Verði ríkisfjármálunum einnig beitt til að hemja
þensluna í þjóðarbúskapnum sem myndast við
álversframkvæmdirnar má gera ráð fyrir því að auð-
veldara verði að halda verðbólgu nálægt þolmörkum
verðbólgumarkmiðsins. Til að gefa hugmynd um
hver áhrif aðhalds í ríkisrekstri gætu verið var reikn-
að út dæmi þar sem gert var ráð fyrir að opinberum
fjárfestingum yrði frestað þannig að þær drægjust
saman um 20% að raunvirði árin 2005 og 2006 en
ykjust með samsvarandi hætti árin 2007 og 2008.
Með þessum aðgerðum tekst að draga úr þenslu í
aðdraganda framkvæmdanna og milda samdráttinn í
kjölfar þess að þeim lýkur. Verðbólga helst innan þol-
marka í hátoppi framkvæmda 2006 og stýrivextir
Seðlabankans gætu því orðið allt að 2-2½ prósentum
lægri en þeir yrðu hæstir ef peningastefnan bæri ein
þungann af hagstjórninni. Þeir myndu hins vegar
lækka hægar en án viðbragða í ríkisfjármálum þar
sem aukin opinber fjárfesting við lok framkvæmda
mýkir samdráttinn í hagkerfinu sem peningastefnan
þyrfti ella að glíma við.
5.2. Hagstjórnarviðbrögð með gengisaðlögun
Ofangreindir útreikningar byggjast á því að gengi
krónunnar eigi ekki þátt í aðlögun þjóðarbúskaparins
að stóriðjuframkvæmdunum. Eins og áður hefur
komið fram er þetta vissulega fremur óraunhæf for-
senda þar sem gera má ráð fyrir því að gengi krón-
unnar verði fyrir áhrifum af þeirri hagsveiflu sem
fylgja mun framkvæmdunum, þótt erfitt sé að meta
með áreiðanlegum hætti hver þau áhrif verða. Þó má
PENINGAMÁL 2003/1 39
Mynd 5
Efnahagsleg áhrif álversframkvæmda með peningastefnu-
viðbrögðum en án gengisaðlögunar
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Frávik frá grunndæmi án álversframkvæmda (prósentur)
2003 2004 2005 2006 2007 2008
0
1
2
-1
-2
%
Hagvöxtur
2003 2004 2005 2006 2007 2008
0
1
2
3
-1
-2
%
Atvinnuleysi
2003 2004 2005 2006 2007 2008
0,0
1,0
2,0
3,0
%
Framleiðsluspenna
2003 2004 2005 2006 2007 2008
0
1
2
3
-1
-2
%
Verðbólga