Peningamál - 04.11.2015, Blaðsíða 35

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
5
•
4
35
INNLENT RAUNHAGKERFI
sú fjármálaregla, sem lýtur að skuldsetningu og áætlað er að taka upp
með nýjum lögum um opinber fjármál, yrði uppfyllt og þar með yrði
skuldahlutfall hins opinbera á Íslandi og í Þýskalandi svipað (mynd
IV-14).
Utanríkisviðskipti og viðskiptajöfnuður
Vöxtur heildarútflutnings knúinn áfram af þjónustu á þessu ári
Á fyrri hluta ársins jókst útflutningur vöru og þjónustu um 9% frá
sama tíma í fyrra og var vöxturinn að mestu leyti drifinn áfram af
ríflega 15% vexti þjónustuútflutnings, en hann var töluvert meiri en
áætlað var í ágústspánni en vöruútflutningur jókst svipað og þá var
gert ráð fyrir. Vöxtur þjónustuútflutnings skýrist einkum af aukinni
ferðaþjónustu og talsverðum einskiptistekjum af einkaleyfum vegna
hugverka á öðrum ársfjórðungi. Þótt þessi mikli vöxtur muni líklega
ekki endurspegla þróunina á árinu í heild, eru líkur á að allir aðrir
undirliðir þjónustuútflutnings vaxi meira á árinu en spáð var í ágúst.
Þar vegur ferðalagaliðurinn þyngst en farþegum til landsins hefur
fjölgað um rúmlega fjórðung milli ára það sem af er ári. Það er meiri
fjölgun en á sama tíma í fyrra og tvö stærstu flugfélög landsins hafa
nú þegar aukið sætaframboð sitt töluvert. Því er gert ráð fyrir meiri
þjónustuútflutningi í ár en á móti vega horfur á heldur minni vöru-
útflutningi. Hann skýrist að nokkru leyti af hægari vexti útflutnings
sjávarafurða sem rekja má til minni makrílveiði, innflutningsbanns
Rússa og tregðu í sölu til Nígeríu. Þrátt fyrir frekar óhagstæða þróun
ytri skilyrða er áætlað að heildarútflutningur aukist um tæplega 7% á
þessu ári sem er svipað og spáð var í síðustu Peningamálum. Horfur
fyrir næstu ár hafa hins vegar versnað í takt við versnandi samkeppnis-
stöðu og lakari horfur um eftirspurn viðskiptalandanna (sjá umfjöllun
í kafla II og rammagrein 2).
Vöxtur innflutnings ekki meiri frá fyrri hluta ársins 2006
Á fyrri helmingi ársins jókst innflutningur vöru og þjónustu um tæp
14% frá sama tíma í fyrra sem er mesti vöxtur innflutnings frá fyrri
hluta ársins 2006 en þar munar mestu um mikinn innflutning flug-
véla á fyrsta fjórðungi ársins. Þrátt fyrir að horft sé fram hjá skipum
og flugvélum hefur innflutningur ekki aukist eins mikið frá fyrri hluta
ársins 2006 en án þessara liða jókst innflutningur um 9% frá sama
tíma í fyrra sem er umfram vöxt innlendrar eftirspurnar á sama tíma-
bili. Hækkun raungengis kann að skýra vöxt innflutnings að hluta
en einnig kemur til mikil innlend eftirspurn eftir neysluvörum og
hrá- og rekstrarvörum. Vísbendingar út frá utanríkisviðskiptatölum
Hagstofunnar benda til þess að heldur hafi dregið úr vexti vöruinn-
flutnings eftir því sem liðið hefur á árið en hann verði áfram talsvert
neysludrifinn. Tölur frá Ferðamálastofu um brottfarir Íslendinga frá
Keflavíkurflugvelli og könnun sem Gallup gerði á fyrirhuguðum utan-
landsferðum landsmanna benda til þess að innflutt ferðaþjónusta
aukist að sama skapi talsvert frá fyrra ári í takt við aukinn innlendan
kaupmátt. Á heildina litið er gert ráð fyrir að vöxtur innflutnings án
skipa og flugvéla verði svipaður á árinu öllu og hann var á fyrri hluta
ársins. Innflutningur vöru og þjónustu alls vex hins vegar nokkru meira
eða um 12% sem er lítillega minna en spáð var í ágúst.
1. Grunnspá Seðlabankans 2015-2018.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd IV-15
Framlag utanríkisviðskipta til hagvaxtar
2010-20181
Útflutningur
Innflutningur
Utanríkisviðskipti
Breyting frá fyrra ári (prósentur)
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
201820172016201520142013201220112010
Mynd IV-16
Viðskiptajöfnuður 2000-20181
% af VLF
1. Rekstrarframlög talin með frumþáttatekjum. Grunnspá Seðlabankans
2015-2018. 2. Án reiknaðra tekna og gjalda innlánsstofnana í slitameðferð
en með áætluðum áhrifum af uppgjörum búa þeirra og án áhrifa
lyfjafyrirtækisins Actavis á jöfnuð frumþáttatekna fram til ársins 2012.
Einnig hefur verið leiðrétt fyrir óbeint mældri fjármálaþjónustu (FISIM)
innlánsstofnana í slitameðferð.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Vöru- og þjónustujöfnuður
Undirliggjandi jöfnuður frumþáttatekna2
Undirliggjandi viðskiptajöfnuður2
Mældur viðskiptajöfnuður
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
‘18‘16‘14‘12‘10‘08‘06‘04‘02‘00