Skírnir - 01.04.1993, Blaðsíða 144

138
EIRÍKUR JÓNSSON
SKÍRNIR
Það er nefnt móðurskautið djúpa
... eilíft og starfar blíðlega án
strits. (VI, 1).
Miss Eileen Power has sum-
med up this aspect of the Mongol
Empire ... „Italian merchants ...
moved unhampered in their cara-
vans on the great silk routes
across Central Asia, or passed
through Persia to take ship on the
long sea road. The East and West
for the first time came into direct
contact from end to end. And if it
be asked how this came about, the
answer is ... that it was the result
of the conquest of a nomadic
Mongol people from Central Asia
... They deserve to be judged as
the power whose policy towards
commercial intercourse between
nations was so enlightened that
they welcomed traders, lowered
dues and protected caravans and
roads throughout their dominions
... so that Professor Beazley can
with justice call this period „the
age of the nomad peace“ and Sir
Henry Howorth, speaking of this
marvellous bringing together of
the peoples of West and East can
write: „I have no doubt myself ...
that the art of printing, the
eins og ég hef tortímt konung-
um.“
„Hið Eina þekkir ekki stríð,
og mun ekki tortíma neinum. Það
starfar blíðlega og án erfiðismuna.
Sumir hafa nefnt það Móður-
skautið.“
„Hefði ég ekki farið með
ófriði“ sagði kaninn þá og reis
upp í sæti sínu, „mundi hönd
Austra aldrei hafa verið lögð í
hönd Vestra. Ég hef slitið ótal
veika þræði til að binda aftur með
kaðli. Áður hafði heimurinn ekk-
ert sameiginlegt jasak, heldur voru
mörg ríki og margar þjóðir í
heiminum. Leiðin milli austurs og
vesturs var lokuð af tollheimtu-
mönnum smákonunga eða ráns-
flokkum gresjunnar. Nú getur sjö
ára barn gengið óáreitt með gull-
pening í útréttum lófa sínum úr
landi morgunroðans til þeirra
landa þar sem sólin hnígur. Mun
ekki sá heimur sem ég hef brotið
undir jasak mongólans standa um
eilífð á þeim grundvelli, sem ég
hef lagt?16 Mun ekki framtíðin
nefna mig skapara heimsins?17
Hef ég ekki gert leiðir veraldar-
innar færar bátum og vögnum,
svo gulli Vesturlanda og silfri
verður nú skipt fyrir krydd og
silki Austurlanda? Og mun ekki
letur austursins verða útlagt á let-
ur vestursins fyrir tilstilli hins
16 Sbr: „ ... the name of Chingis-Khan and the glory of his yasak must live for
ever.“ (Fox 1936:220).
17 Sbr: „But Chingis was not satisfied ... He must know whether he was justified
in all things. “Will not a mighty name remain behind me?„ he asked.“ (Fox
1936:221).