Skírnir - 01.04.1993, Blaðsíða 258

252
GARYAHO
SKÍRNIR
manna á íslandi. Meðal annarra athafna hans sem til framfara horfa
fyrir Islendinga má nefna að hann hefur ræst fram mýrar til sláttar.
Heyfengur þaðan, sagði hann mér, er fjórfaldur á við það sem gengur
og gerist á sambærilegum svæðum annars staðar á eyjunni. Þá hefur
hann tekið í notkun plóg á býli sínu og slétt með honum tún. Segir
hann þá framkvæmd hafa aukið heyföng stórlega. Hann á ágæta
skonnortu og nokkra fiskibáta sem gerðir eru út til þorsk- og há-
karlaveiða. Það er ánægjuiegt til þess að vita að velgengnin hefur ekki
stigið honum til höfuðs. Hann er jafn kurteis og þjónustulipur nú og
hann hlýtur að hafa verið meðan hann starfaði sem leiðsögumaður
fyrir fimm krónur á dag. (s. 165-66)
Geir Zöega hlýtur að hafa þénað nokkrar krónur á þeim glaðværa
hópi ferðalanga sem sigldi ásamt Trollope til Islands á gufuknúinni
snekkju John Burns. Ekki hefur uppskeran verið síðri þegar Argonautar
William Banks komu til landsins. Geir sá báðum hópunum fyrir hestum
(Trollope og félagar þurftu sextíu og fimm hross) og tjöldum til Geysis-
ferðar. Við lestur á Banks og Trollope fær maður sterklega á tilfinning-
una að hér sé fína fólkið að leika sér áhyggjulaust í sumarleyfinu. Allir
virðast kannast við bók Dufferins; reiðsæri og smávægileg óþægindi sem
fylgja því að sofa á gólfi kirkjunnar á Þingvöllum eða í leigutjöldunum í
Haukadal gera ferðina bara skemmtilegri og meira spennandi. Á síðar-
nefnda staðnum dunda ferðalangarnir sér við að mata Strokk af torf-
hnausum á meðan þeir bíða eftir að Geysir gjósi. Enda þótt frásagnirnar
séu skrifaðar til upprifjunar fyrir þátttakendur í þessum ævintýrum á
norðurslóðum, geyma báðar hækurnar eftirtektarverðar svipmyndir af
Reykjavík. Trollope segir bæinn hreinan og notalegan, þrátt fyrir „slor-
legt“ yfirbragð. Hann segist taka sögurnar um læsi íslensku þjóðarinnar
trúanlegar þar sem fimm fréttablöð komi út í Reykjavík og Macbeth hafi
nýlega birst í íslenskri þýðingu. Banks þykir Reykjavík hreinni og virðu-
legri en hann átti von á. I bænum eru nokkrar stórar verslanir með gott
vöruúrval. Þá er nýtt Alþingishús í byggingu. Síðari gestir segja frá
heimsóknum sínum á þingpalla. Seint á níunda áratugnum getur Harley
frætt lesendur sína um að í bænum séu „tvö lítil vertshús, klúbbur, póst-
hús og verslanir, auk apótekara, ljósmyndara og tveggja eða þriggja silf-
ursmiða" (s. 95).
Þegar maður les þessar bækur í réttri tímaröð fær maður tilfinningu
fyrir breytingunum sem verða ár frá ári, yfirleitt til hins betra, ekki síst
eftir 1874 þegar „ísland fékk nýja stjórnarskrá og þar með umráðarétt
yfir vissum fjármunum" eins og Cole kemst að orði (s. 124). Hann lýsir
hengibrú sem reist hefur verið við Goðafoss og nýjum fjallvegi í ná-
grenni Akureyrar. Á níunda áratugnum gátu ferðamennirnir riðið eftir
nýjum vegi hluta leiðarinnar til Þingvalla og var það mikil framför frá