Skírnir - 01.04.1993, Blaðsíða 168
162
KELD GALL J0RGENSEN
SKÍRNIR
skringilegt atriði er þó danski rithátturinn Almannagjau, sem
miðast við framburð í nútímaíslensku.
Rubow heldur því fram að Hauch hafi haft annað siðgæðis-
mat en það sem felst í fornsögunum:
Hjá Hauch er andstæðan milli útlits persónunnar og innri verðleika
kjarni skáldskaparins. Og niðurstaðan er fremur dapurleg: til þess að
hreppa hið innra hnoss, verður maður oft að láta af hendi helstu gæði, já
í rauninni hamingjuna sjálfa. En þetta er ekki siðgæðismat fornsagnanna.
(bls. 104)
Annað verk eftir Hauch, sem skiptir sköpum í þessu sambandi, er
Fortœlling om Haldor (1864), sem hvað stíl varðar á mikið sam-
eiginlegt með Thorvald Vidfarle. Enn einu sinni leitar Hauch
uppi sögupersónu, sem er tilgreind víða án þess að vera viðfangs-
efni heillar sögu eða þáttar. Heimildirnar eru viðamestu kon-
ungasögurnar í Flateyjarbók: Olafs saga Tryggvasonar og Har-
alds saga harðrdða. I þessu verki gengur Hauch ekki jafn langt og
áður í því að líkja eftir stíl fornsagnanna, og þar að auki færir
hann sögusviðið til Noregs, sem hann nýlega hafði fest ást á.
Til viðbótar við ofangreinda rithöfunda skal aðeins getið fá-
einna annarra, sem í anda síðrómantíkurinnar gerðu norrænar
fornbókmenntir að yrkisefni. Hluti af ævintýrinu Dyndkongens
Datter (1858) eftir H.C. Andersen gerist á tímum víkinga, og æv-
intýrið er í heild sinni undir áhrifum frá fornsögunum, eins og
ævintýraskáldið tekur sjálft fram í eftirmála: „Eg las nokkrar Is-
lendingasögur, sem fluttu mig aftur í tímann, og innblástur þeirra
færði það [ævintýrið] nær sannleikanum."
H.C. Andersen gerir ekki tilraun til að skrifa í fornsagnastíl;
hann tekur það sem hann getur notað, og þar eð hann skrifar
einnig fyrir börn neyðist hann til að útskýra sum tökuorð:
„Skjalden, - det var saadan en Slags Spillemand, men som ogsaa
var Krigsmand"; annars staðar vitnar hann lauslega í Hávamál:
„ved hvert Vers kom det samme Omqvæd: Formue doe, Frænder
doe, selv doer man ligerviis, men aldrig doer et herligt Navn!“
Henrik Hertz skrifaði Tyrfing, et nordisk Digt fra den myth-
iske Tid (1847), en eins og um gat að ofan voru Oehlenschláger