Archaeologia Islandica - 01.01.1998, Page 24

Adolf Friðriksson & Orri Vésteinsson
reyndi að finna minjastaði sem væru
dæmigerðir fyrir ákveðnar regundir
fornleifa. Með þessari nálgun aflaði
Þorsteinn heimilda um ýmsar tegundir
minjastaða, sem lítill gaumur hafði
verið gefinn áður, en auk þess varð
hann fyrstur manna tii að taka Ijós-
myndir af minjastöðum á Islandi.
Einn afreksmaðurinn enn í Fornleifa-
félaginu var danski kapteinninn
Daniel Bruun. Hann hafði gert um-
fangsmiklar rannsóknir í byggðum
norrænna manna á Grænlandi í lok 19-
aidar, en 1896 kom hann til íslands og
vann að athugunum á fornleifum í
mörg sumur til ársins 1909 (sjá Bruun
1928). Daniel Bruun var þaulvanur
mælingamaður og varð fyrsti fornleifa-
könnuður á Islandi til að gera ná-
kvæma uppdrætti af rústum og teikna
afstöðumyndir og yfirlitskort. Áhugi
Bruuns beindist ekki að söguöldinni
einvörðungu, heldur reyndi hann að
afla heimilda um ýmsa þætti íslenskrar
verkmenningarsögu allt til loka 19-
aldar. Fyrir utan skráningu eyðibyggða
og þingstaða gerði hann athuganir á
og uppdrætti af húsum sem enn stóðu
og lagði þannig grunninn að þekkingu
á byggingartækni torfhúsa. Bruun
ferðaðist vítt og breitt um landið,
hann kortlagði eyðibyggðir í Bárðar-
dal, Skagafjarðardölum og uppsveitum
Árnessýslu, og stóð fyrir umfangsmikl-
um fornleifauppgröftum á Hofstöðum
í Mývatnssveit, Gáseyri og merkum
kumlateig á Dalvík.
Við stofnun embættis fornminja-
varðar lagði Fornleifafélagið niður það
skráningarstarf sem hér hefur verið
24