Tölvumál - 01.02.2008, Blaðsíða 24

2 4 | T Ö L V U M Á L
Guðmundur Ásmundsson
forstöðumaður upplýsingatækniiðnaðar
hjá Samtökum iðnaðarins
Upplýsingatækni sem
„Þriðja stoðin“
Metnaðarfullar tillögur um framtíðaruppbyggingu
Tilboðið gerir ráð fyrir að tífalda gjaldeyristekjur af upplýsingatækni úr
fjórum í 40 milljarða og fjölga störfum til muna. Markmiðið er að auka sölu
staðlaðra hugbúnaðarlausna sem íslensk fyrirtæki hafa þróað og munu
þróa í framtíðinni og stórauka hýsingu upplýsingakerfa fyrir erlenda aðila
hér á landi. Forsenda þess að markmiðin náist er að íslensk stjórnvöld
hrindi í framkvæmd skilgreindum verkefnum sem snúa að skattamálum,
útflutningi, stefnumörkun og samstarfi. Samkvæmt tilboðinu er áætlað
að jákvætt fjárflæði fyrir ríkið nemi um þremur milljörðum króna. Nettó
skatttekjur eru áætlaðar um 5 milljarðar kr. og fjárfesting er áætluð um tveir
milljarðar króna.
Í tilboðinu um „Þriðju stoðina“ voru dregin saman þau verkefni sem SUT
telja brýnust fyrir greinina og eru þar að leiðandi þau mál sem samtökin
hafa sett á oddinn í starfi sínu undanfarin misseri. Tilboðið og áðurnefndar
tillögur er að finna á vefsetri Samtaka iðnaðarins, www.si.is.
Staða greinarinnar
Mikill uppgangur var í upplýsingatæknigreinum kringum aldamótin. Miklu
fjármagni var veitt í misgóð verkefni og mörg ný fyrirtæki urðu til. Í kjölfarið
fylgdi nokkurt hrun og samdráttur í hugbúnaðargeiranum árin 2001 og
2002 eins og flestir þekkja. Frá þeim tíma hefur mikil gerjun átt sér stað
í greininni og samþjöppun verið mikil. Tekið hefur verið á gæðamálum og
innri ferlum hjá fyrirtækjunum og reksturinn straumlínulagaður og hann
gerður stöðugri og arðbærari. Nú eru allmörg fyrirtæki í þessum geira mjög
vel rekin og standa ágætlega. Mörg hver eru með góða vöru sem hefur átt
fullt erindi á erlendan markað eins og dæmin sanna.
Seðlabanki Íslands birti nýlega samantekt, byggða á svörum 112 fyrirtækja,
um útflutning á hugbúnaðar­ og tölvuþjónustu árið 2006 en bankinn hefur
aflað gagna um þetta frá árinu 1990. Tekjur af útflutningi hugbúnaðar­ og
tölvuþjónustu námu 6.260 m.kr. árið 2006, samanborið við 4.800 m.kr.
árið 2005 og var því um 30,4% aukningu að ræða milli ára.
Eins og fram kemur á grafinu hér að neðan hafa útflutningstekjur
hugbúnaðar rúmlega tvöhundruðfaldast á tímabilinu þ.e. farið úr 30.6 m.kr
árið 1990 í 6.260 m.kr árið 2006.
Í könnuninni kemur fram að ársvelta hugbúnaðarfyrirtækja á síðasta ári
hafi verið 33,6 ma. kr. og að hún hafi aukist að raungildi tuttugufalt það
sem hún var árið 1990. Til samanburðar hefur velta annarra atvinnugreina
tvöfaldast að raungildi á sama tíma.
Þá kemur fram að fjöldi starfsmanna í hugbúnaðariðnaði hafi rúmlega
tvöfaldast á þessum tíma og sé nú um 2.400. Hlutfall starfsmanna í
hugbúnaðariðnaði hefur því aukist úr 0,7% í 1,4% af heildarfjölda á
vinnumarkaði á árunum 1991 til 2006.
Vantar meiri kraft í að hrinda tillögum í framkvæmd
Viðbrögð stjórnvalda við tilboðinu um „Þriðju stoðina“ voru mjög jákvæð á
sínum tíma. Iðnaðarráðherra kynnti tilboðið ríkisstjórn sem samþykkti að
beina verkefnum tilboðsins til þeirra fagráðuneyta sem hafa með málið að
gera. Hins vegar hefur því miður lítið þokast með framkvæmd verkefnanna
þrátt fyrir góðan vilja en ýmislegt hefur tafið þar fyrir.
Að mati SUT er með öllu óskiljanlegt hversu erfitt virðist vera að framfylgja
tillögum um Þriðju stoðina þó að allir hlutaðeigandi séu sammála
um að til mikils sé að vinna. Áætlanir gerðu til dæmis ráð fyrir að
Á Iðnþingi Samtaka iðnaðarins árið 2005 lögðu Samtök upplýsingafyrirtækja (SUT) fram
tilboð til stjórnvalda sem kallaðist „Þriðja stoðin.“ Tilboðið fólst í að upplýsingatækni yrði
meginstoð í verðmætasköpun og gjaldeyristekjum Íslendinga innan nokkurra ára, að gefnum
tilteknum forsendum.