Tölvumál - 01.02.2008, Blaðsíða 76

7 6 | T Ö L V U M Á L
Það er grundvallarmunur á íslensku samfélagi á árinu 2008 og 1968 og er
hann sá helsti að fyrir 40 árum síðan grundvallaðist efnahagur landsins nær
allur á sjávarútvegi. Sá tími er liðinn. Tími fjölbreytni er runninn upp, íslenskt
atvinnulíf byggir nú auðvitað enn á sjávarútvegi að hluta til en einnig á
fjármálaþjónustu, iðnaði, orkunýtingu og ferðaþjónustu svo dæmi séu nefnd.
Og ekki má gleyma upplýsingatækninni. Hún hefur þá sérstöðu að það má líta
á greinina sem sérstaka atvinnugrein sem skapar þjóðarbúinu tekjur en einnig
er hún ómissandi þáttur í starfsemi allra nútímafyrirtækja. Þar gildir einu hvort
um er að ræða sjúkrahús, ráðuneyti, banka, ferðaskrifstofu, virkjun, álver eða
stórmarkað. Engin slík starfsemi þrífst nema upplýsingatæknimálin séu í lagi.
Það er líklega vandfundið það fyrirtæki í dag sem ætlar ekki að spara kostnað
eða vinna nýja markaði með því að hagnýta sér upplýsingatækni.
Menntunarleysi
Eyður hefur verið lengi í upplýsingatæknibransanum og það er sama við
hverja er talað: það vantar menntað og reynslumikið tölvufólk. Þá skiptir
engu máli hvort rætt er við stjórnendur hugbúnaðarhúsa eða fyrirtækja í
fjarskiptum, fjármálaþjónustu, flutningum, verslun eða flutningaþjónustu.
Sama sagan er sögð á öllum stöðum. Það er rétt að undirstrika að það eru
stóru og öflugu fyrirtækin sem finna helst fyrir þessum skorti enda er þeirra
rekstur og framþróun háð því að verkefni þeirra í upplýsingatækni klárist
með árangursríkum hætti. Það er því grundvallarmunur á ástandinu nú og í
aldarbyrjun þegar það voru sprotafyrirtæki sem sóttust mest eftir tölvufólki.
Álagið á upplýsingatæknifólk er gríðarlegt og spurning hvort margir séu ekki
hreinlega við það að gefast vegna álags og streitu. Við það eykst vandinn enn
meira. Kannski erum við sem störfum í upplýsingatækni á barmi vítahrings
sístækkandi verkefna og minnkandi afkastagetu.
Tölur frá Hagstofunni sýna að á árunum 1995 – 2005 brautskráðust að
meðaltali 240 nemendur í raunvísindum, stærðfræði og tölvunarfræði.
Flestir útskrifðust skólaárið 2003 – 2004 eða 314. Á sama tíma jókst
útflutningsverðmæti í upplýsingatækni úr rúmlega hálfum milljarði króna upp
í að vera 1276 milljónir króna á árinu 2006. Það sýnir etv. hluta af auknum
afköstum í greininni og vaxandi þörf á mannauði í upplýsingatækni. Gallinn við
þessar tölur er að þær sýna ekki framlag upplýsingatækni til þeirra verðmæta
sem sköpuð hafa verið í íslenskum fyrirtækjum undanfarinn áratug. Hvernig
hefði íslenska útrásin gengið án vanra forritara sem voru tilbúnir að leggja
ómælda vinnu á sig?
Virðingarleysi
Stóra spurningin er hvernig á að leysa vandamálið. Hvernig á að taka á
því að alltof fáum finnst þessi arðbæru störf svona áhugaverð? Eyð grunar
að vinnuveitendur verði að gera störf í upplýsingatækni og þá sérstaklega
starf forritarans eftirsóttara og meira metið en nú er. Forritarastörf eru
sjálfsagt ekki illa borguð í samanburði við önnur störf. Það sem vantar er
að forritarar og aðrir sem starfa við rekstur og þróun í upplýsingatækni fái
þá viðurkenningu og virðingu á vinnustaðnum sem framlag þeirra gefur
vissulega tilefni til. Það er til dæmis alltof algengt að þeir eru beðnir um að
redda hlutum á síðustu stundu þar sem markaðsfólk gleymdi að hafa samráð
við Tölvudeildina um verkefni eða að til forritara koma illa skilgreind verkefni
með óskýra forgangsröðun. Þessar vinnuaðstæður eru ekkert annað en
virðingarleysi og ekki mönnum bjóðandi. Fyrirtæki geta gert stórátak í því
að taka þekkingu upplýsingatæknifólks fyrr inn í verkefni sem hafa með
upplýsingatækni að gera og stórauka þannig líkurnar á því að þau klárist með
réttum hætti á réttum tíma.
tæknina lífi?
Hverjir eiga
að gæða
Það er merkilegt að á fjörtíu ára afmæli Skýrslutæknifélagsins sé stærsta vandamál
upplýsingatækniiðnaðarins skortur á hæfu og menntuðu starfsfólki. Varla hefur frum-
kvöðlunum í upplýsingatækni árið 1968 dottið í hug að eftir fjóra áratugi væri það mannekla
sem helst hamlaði því að Íslendingar gætu nýtt sér til fulls möguleika upplýsingatækninnar
í leik og starfi. Tölvurnar verða flottari, stýrikerfin notendavænni og nettengingarnar öflugri.
Það vantar bara eitt og það er fólkið sem gæðir tæknina lífi.
Eyður skrifar