Jón á Bægisá - 01.11.2008, Qupperneq 50

Eysteinn Þorvaldsson
víðfrægir bálkar úr heimsbókmenntum: „Rubáiyát" eftir Omar Kháyyám
og „Fanginn í Reading" (The Ballad of Reading Gaol) eftir Oscar Wilde.
Fleiri hafa þýtt Rúbæjat og Magnús Asgeirsson þýddi bæði þessi kvæði. I
Flísum (1964) eru þýðingar á 11 kvæðum eftir jafnmörg erlend skáld. Oll
kvæðin þýðir Páll í hefðbundið íslenskt form með ljóðstöfum.
Vesturíslensku skáldin höfðu mætur á kvæðum Heinrichs Heine eins
og íslensk skáld önnur á öndverðri tuttugustu öld. Mörg vesturíslensku
skáldanna þýddu kvæði eftir hann.
Þýðingar á ensku
Athyglisverðar eru þýðingar Vestur-Islendinga á enska tungu. Þeir mega
heita frumkvöðlar í þeirri viðleitni að kynna íslenskan samtíðarkveðskap
með enskum þýðingum. Það leiðir af líkum að í þeirra hópi vex upp skáld-
mælt fólk sem hefur tök á báðum málunum. Þeim rennur líka blóðið til
skyldunnar, þeir telja sig hafa hlutverki að gegna á þessum vettvangi. I grein
sem Rögnvaldur Pétursson skrifaði 1918 stendur ma. þetta:5
Það er ekki einskis vert, ef þau eiga að verða örlög vor íslendinga hér
vestra, að glata móðurmáli voru, að vér þá værum búnir að flytja
yfir á enska tungu það úr bókmenntum vorum, sem ágætast er og
annars staðar verður ekki tekið.
Ensku þýðingarnar reyndust vandasamar enda enga reynslu eða hefð við
að styðjast. Helsta vandamálið voru ljóðstafirnir sem allir töldu ómissandi
í íslenskum kveðskap en voru löngu horfnir úr enskri kvæðagerð. Vestur-
Islendingar gerðu eigi að síður tilraunir til að setja ljóðstafi í enskar þýðing-
ar og einnig í kvæði frumsamin á ensku. Fá íslensk kvæði höfðu verið þýdd
á ensku á 19. öld. Eiríkur Magnússon bókavörður í Cambridge hafði þýtt
svolítið af 19. aldar kvæðum en aðallega þó eldri kvæði. William A. Craigie
þýddi einnig nokkur íslensk i9.-aldar kvæði.
Hinar ensku þýðingar Vestur-Islendinga voru merkilegt framtak til
að kynna íslenskar bókmenntir erlendis. En þeir voru ekki einir að verki.
Kanadíski bókmenntamaðurinn, tungumálagarpurinn og prófessorinn
Watson Kirkconnel (1895—1980) vann einnig mikilvægt starf á þessum
vettvangi. Arið 1930 kom frá hans hendi bókin The North American Book
of Icelandic Verse, allviðamikið rit. I því er bæði inngangur með fræðandi
kynningu á íslenskri kvæðagerð frá upphafi til samtímans og einnig þýð-
ingar á kvæðum allt frá Eddukvæðum til yngstu skálda. Meðal annars
þýðir hann kvæði eftir tíu vesturíslensk skáld, auk Winnipeg-ritstjóranna
5 „Enskar þýðingar á íslenskum kvæðum". Heimskringla 10. október 1918.
48
á - Tímarit um þýðingar nr. 12 / 2008