Bændablaðið - 03.12.2015, Blaðsíða 37

Bændablaðið - 03.12.2015, Blaðsíða 37
37Bændablaðið | Fimmtudagur 3. desember 2015 bændur væru nú með búrekstur í Þýskalandi. Eru þeir með um fjórar milljónir kúa, sem þýðir að meðalbú- ið er með rétt yfir 50 kýr, sum með fleiri og sum með færri. „Það er mikill breytileiki í bústærðinni. Í Bæjaralandi eru t.d. að meðaltali 34 kýr á hverju búi á meðan búin í gamla Austur-Þýskalandi, eða Neubrandenburg, eru að meðaltali með 225 kýr,“ sagði Karsten. Um 45% allra býla í Þýskalandi eru með yfir 100 kýr, en einung- is 9% þeirra eru með 500 kýr eða fleiri. Risabú eru því tiltölulega fá í Þýskalandi enn sem komið er. Með 190 mjólkurkýr Á búinu eru nú 190 mjólkurkýr af Holstein-kyni auk 180 annarra gripa. Við nautgriparæktina eru tveir fastir starfsmenn og einn sem starfar ein- göngu við gas- og raforkuframleiðslu búsins. Karsten Müller hefur tekið við rekstrinum af föður sínum. Hann er landbúnaðarverkfræðingur að mennt. Þannig hefur búið gengið á milli föður til sonar í gegnum tíðina. Sagði Kartsen að heppilegt væri að hann væri eina barn foreldra sinna svo kynslóðaskiptin hafi ekki kostað nein illindi. Sjálfur á hann svo bara einn son með sinni konu svo sagan er greinilega að endurtaka sig. Kýrnar fluttar á fæðingardeild Þegar kýrnar eiga eftir 20 daga í burð eru þær fluttar á kerru á „fæðingar- deildina“ sem fjölskyldan rekur í gamla fjósinu í þorpinu. Þar dvelja kýrnar svo í fimm daga eftir burð áður en þær eru fluttar til baka, en kálfarnir verða eftir í uppeldishúsi. Þar er pláss fyrir 100 gripi. Ekki skylda að hleypa kúm út á tún Í fjósinu eru þrjár raðir af legubás- um, en annars ganga kýrnar lausar. Mjólkurkýrnar fara aldrei út á tún, en fyrir og eftir mjaltir fara þær í lítið útigerði með steyptu undirlagi. Sagði Karsten að það væri ekki skylda í Þýskalandi að láta mjólkurkýr fara út á tún. Tók hann fram að þó heitt væri á sumrin héldu kýrnar sig inni við í fjósinu sem er reyndar mjög vel loftræst. Það væri ekki fyrr en aðeins færi að kólna undir kvöld að kýrnar færu sjálfviljugar út í gerðið. Mikil áhersla á hreinlæti Mikið er greinilega lagt upp úr þrif- um bæði í kringum mjalta gryfju, útigerði og í fjósinu sjálfu. Þar var ekki að finna neinar kýr með drulluklepra upp á síður, enda hafa þær alltaf hreinan hálm til að liggja á í básum sínum. Annan hvern dag er hálmurinn hreinsaður út með hjálp Wideman liðléttings og nýr hálmur settur í staðinn. Sagði Karsten að án þessarar Wideman-vélar væri þetta reyndar óvinnandi verk. Er þetta lipra tæki líka notað við margvísleg önnur verkefni. Mátti greinilega merkja á orðum hans að fastheldnin á ákveðið tækjamerki er ekki síður landlæg hjá Þjóðverjum en íslenskum bændum. Hálmur sem undirburður þykir gefa betri raun en gúmmímotturnar Segir Karsten að þeir hafi verið með gúmmímottur undir kýrnar, en reynslan sýni að gripirnir hafi enst illa í fótum. Hafi notkun á hálmi í undirburð komið mun betur út. Í fjósinu hjá þeim voru nokkr- ar kýr sem höfðu mjólkað yfir 100 þúsund lítra yfir ævina og voru elstu kýrnar í fjósinu orðnar 12 ára. Leikur að litum og uppáhaldskýrnar Helsta einkenni Holstein-nautgripa er svart/hvít skjöldótti liturinn. Með því að nota skosk naut hefur Müllers- feðgum tekist að ná fram stærri hluta af hvítum lit og jafnvel nær alhvítum kúm. Sýndu þeir feðgar Íslendingunum fimm uppáhaldskýr sem eru með öll þau bestu einkenni sem þeir hafa verið að sækjast eftir í ræktun. Á það við um alla skrokkbyggingu, góð júgur og rétt stæða spena. Einnig er mikið lagt upp úr ræktun á kollóttum kúm, þar sem það er dýravelferðar- krafa yfirvalda að bændur séu ekki að skera eða brenna horn af sínum gripum. Þá leggja þeir líka mikið upp úr að rækta upp eins stórvaxinn stofn og hægt er, þannig að kýrn- ar séu færar um að innbyrða mikið fóður og gefi að sama skapi af sér meiri mjólk. Þessar kýr mjólka að meðaltali 35 lítra á dag. Til að fylgjast nákvæmlega með kúnum eru þær með hreyfiskynjara um hálsinn. Lítil hreyfing getur bent til að kýrnar séu veikar, en mikil hreyfing bendir til að þær fari að beiða. Afkastamikill tuddi Faðir tveggja þessara kúa er þýskur að uppruna og heitir Goldday (Gulldagur). Þessi tuddi er mjög vinsæll og var árið 2014 notaður til að sæða 40 þúsund kýr. Hafa þeir Müllers-feðgar nýtt sér þetta naut talsvert undanfarin ár. Með 175 hektara Bú Müllers-feðga er nú með 175 hektara land, þar af er grasrækt á 65 hekturum og akuryrkja, aðallega maísframleiðsla á 110 hekturum. Er þetta frekar stórt býli á þýskan mæli- kvarða því meðalbúið í landinu er ekki með nema 58 hektara jarðnæði. Maísframleiðslan fer að hluta í fóður fyrir kýrnar, en mjög stór hluti hennar er þó nýttur ásamt kúaskít til að framleiða lífrænt gas (Biogas). Mjólkurkvótinn sleginn af og rætt um að takmarka jarðastyrkina Karsten segir að styrkir séu nú ein- göngu veittir á hvern hektara lands og til ræktunar. Umræða hafi verið í gangi innan ESB um að setja mörk á styrkveitingarnar þannig að bú fái ekki styrki nema upp að ákveðinni stærð. Slíkt hafi þó enn ekki verið gert. Því eru aukin jarðakaup eina leiðin til að bændur geti tryggt sér aukna styrki til að vega upp á móti ört lækkandi afurðaverði eins og á mjólk. Mikill tekjusamdráttur í mjólkinni samfara auknum kostnaði Karsten segir að mjólkurkvótinn innan ESB hafi verið í gildi til 31. mars 2015. Síðan hefur enginn kvóti verið og þar með engin framleiðslu- stýring. „Það var búið að spá því að fram- leiðslan myndi aukast mjög mikið um leið og kvótinn yrði aflagður. Raunin er að framleiðslan hefur lítil- lega aukist sem þýðir að auka þyrfti útflutning. Útflutningsverð er hins vegar lágt og því verður offramboð − Framhald á næstu síðu. Karsten Müller sýndi íslenskum bændum uppáhaldskýrnar sínar. Íslendingunum var að sjálfsögðu gert að klæðast hlífðarfötum í bak og fyrir til að forðast smithættu. Karsten Müller sæðir allar sínar Holstein-kýr sjálfur og fær fryst sæði víða að, bæði úr þýskum úrvalsnautum sem og góðum nautum víða um heim, m.a. frá Bandaríkjunum og Kanada, en líka talsvert frá Ítalíu. Segir hann engin smitsjúkdómavandamál því samfara. Vangaveltur varðandi smithættu af voru þó ekki allir sannfærðir um réttmæti þeirrar fullyrðingar. Bentu m.a. á við mikla blöndun en ekki einangrun eins og sá íslenski. Mikið er lagt upp úr kynbótum á búi Müllers-feðga. Einn þáttur í því er að rækta úr kúnum útstandandi spena. Hafa þeir náð þar góðum árangri og segir Karsten best að spenarnir vísi aðeins inn á við til að auðvelda mjöltun og torvelda kúnum að sjúga hver aðra. um hálsinn.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73

x

Bændablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.