Þjóðmál - 01.06.2009, Qupperneq 62

60 Þjóðmál SUmAR 2009
Svo hlógum við báðir .
Sagan af Grími er tær snilld eins og það
heitir á nútímamáli . nú á tímum er í tísku
að skella öllu sínu sálarlífi á borðið fyrir alla
sem heyra vilja og líka þá sem vilja það ekki,
það er oft gert á þann hátt að maður upplifir
„aulahroll“ . Einlægni ásgeirs var ekki minni
en nútímamannsins, en hann kunni að
opinbera tilfinningar sínar með reisn .
Grímur trollaraskáld er samansettur af
þrem ólíkum mönnum, hann var „þríeinn“ .
Þessir menn voru: Þorgeir Háv ars son,
kappinn sem hafði gaman af að berjast
og höggva höfuð af mönnum, en vegna
tíðarandans hjó Grímur aðeins hausinn af
þorskum . Síðan var það Ólafur Kára son
ljósvíkingur og sveimhugi sem „réði fyrir
hug leiðing um, draumum og aum ingja-
skap“ . Sam búð ljósvíkingsins og hetjunnar
Þorgeirs gekk oft erfiðlega innra með Grími
því „Þorgeir þoldi ekki aum ingja og ljós-
víkingurinn ekki hetjur“ . Svo var það
strákurinn Móri sem hló að þeim báðum,
stundaði prakkaraskap og sameinaði þá
Þorgeir og ljósvíkinginn í andstöðu við sig
því báðum var hann ákaflega leiður . Þessi
samsetning Gríms gerði það að verkum að
„hann var maður reikull í ráði“!
ásgeir nýtti sér þessa þrískiptingu til hins
ýtrasta í skrifum sínum – og hún skýrir
kannski fjölbreytni þeirra, mannskilning og
dýpt .
áseinni árum hefur verið mér hugleikin fyrrnefnd bók, Fiskleysisguðinn, sem
gefin var út fjórum árum eftir að ásgeir hélt
í ferðalag um hin ójarðnesku svið .
Þótt ég hafi unnið lengi við fiskveiðar opn-
aði þessi bók augu mín . Stjórnmálamenn
hafa tekið alltof mikið mark á Hafrómönn-
um, sérfræðingun um, við fiskveiðistjórn-
unina . Hver er útkoman af því að hafa hlýtt
ráðum fiskifræðinganna á Hafró í hartnær
fjörutíu ár? Við veiðum sífellt minna og
minna . Hafró lofaði að ef hennar ráðum
yrði fylgt myndum við í árslok 1992 búa
við 500 .000 tonna jafnstöðuafla á ári,
milljón tonna hrygningarstofn og þyrftum
ekki lengur að hafa áhyggjur af árlegum
aflasveiflum náttúrunnar . já, miklir menn
eru þeir sérfræðingarnir, að lofa því að
hafstraumar breytist ekki eða hitastig sjávar
og átumagn . Það liggur við að þeir hafi
getað fengið stjórnmálamennina til að setja
lög þar sem þorskurinn væri skikkaður til
að halda sig í íslenskri lögsögu!
Þorskurinn er ekki auðtamin skepna,
hann þvælist um allan sjó í leit að æti og
góðum skilyrðum . Hann skeytir engu um
lög og reglur mannanna . Enda reyndist
ekkert hald í spádómum Hafrannsóknar .
árið 1992 var jafnstöðuafli þorsks ekki
500 .000 tonn heldur 230 .000 tonn og
hrygningarstofninn ekki milljón tonn
heldur 300 .000 tonn – og þrjú aflaleysisár
sögð framundan . Síðan hefur allt jafnvel
farið á verri veg eins og kunnugt er . Og enn
skella stjórnmálamennirnir við skollaeyrum
og leggja allt sitt traust á fræðingana .
Fáir hafa lagt meira af mörkum við að koma til skila dýrmætum hluta sögu
okkar Íslendinga, fiskveiðisögunni og
því mann lífi sem hún geymir, en ásgeir
jakobsson . Í bókum hans er sögð saga
þeirra manna sem lögðu grunninn að því
vel ferð ar sam félagi sem við byggjum í dag .
At hafna menn irnir Aðalsteinn jónsson, Ein ar
Guðfinnsson, Einar Þorgilsson, Óskar Hall-
dórsson, Pétur j . Thorsteinsson og tryggvi
Ófeigsson birtast okkur ljóslif andi á síðum
bóka ásgeirs – sem aldrei hafa verið þessari
þjóð þarfari lesning en einmitt nú .
Það er mjög í tísku hjá menningarvitum
þessa lands að halda málþing um rithöfunda
og fræðimenn . Hvernig stendur á því að
ekki hefur verið haldið málþing um verk
ásgeirs jakobssonar?