Þjóðmál - 01.03.2010, Blaðsíða 30

28 Þjóðmál VOR 2010
spurn þeirra eftir vörum og þjónustu, eink-
um fjárfestingavöru og varanlegum neyslu-
vörum, minnka . Með hliðsjón af hinu mikla
umfangi núverandi misvægis milli eigna og
skulda mun þessi samdráttur í eftir spurn
verða mikill og hann gæti orðið lang vinnur,
þ .e . staðið í nokkur ár .
Svipuðu máli gegnir um hinar erlendu
skuldir . Vextir og afborganir af þeim gætu
á næstu allmörgum árum numið 50 til 100
milljörðum kr . árlega . Þessi upp hæð er af
stærðargráð unni 3–6% af vergri landsfram-
leiðslu og 8–16% af útflutn ingstekjum .
Þetta fé verð ur að sjálfsögðu ekki notað í
annað og hlýtur því að jafngilda samsvarandi
minnkun í heildareftirspurn innanlands .
Í sland er nú statt í úlfakreppu efnahags-sam dráttar, minnkandi eftirspurnar og
slig andi skuldabyrði . Eina sjáanlega leiðin
út úr þessari úlfakreppu er hagvöxtur .
Koma þarf hjólum atvinnulífsins í gang á
nýjan leik og skapa þar með forsendur fyrir
því að greiða niður skuldir og bæta afkomu
þjóðarinnar í framtíðinni . Um þetta virðast
allir sammála þ . á m . ríkisstjórnin, ekki síst
forsætisráðherrann og fjármálaráðherrann í
endurteknum yfirlýsingum, aðilar vinnu-
mark aðarins, að ógleymdum Alþjóða gjald-
eyrissjóðnum og Seðlabanka Íslands .
Hinar hlutlægu forsendur fyrir hagvexti
eru allar til staðar . Fjármunir, mannauður
og náttúrugæði hafa ekki rýrnað að marki .
Þessar auðlindir eru einfaldlega verr nýttar
nú en áður . Fjöldi fólks, allt að 10% mann-
aflans samkvæmt opinberum tölum, leitar
nú að vinnu en fær ekki . Margir þeir sem
þó halda vinnunni sinni fá nú ekki jafn-
mikinn vinnutíma og þeir kjósa og höfðu
áður . Tæplega er ofætlað að vinnuminnkun
þeirra nemi a .m .k . 10% miðað við það
sem áður var . Því er ekki ólíklegt að í heild
hafi vinnuframlag hér á landi minnkað um
allt að 20% frá upphafi kreppunnar . Þetta
merkir að með betri nýtingu framleiðslu-
þátt anna, einkum vinnuaflsins væri hægt að
Mynd 1 . Minnkun vergrar landsframleiðslu á helstu samdráttarskeiðum íslensks efnahagslífs frá 1944 .