Þjóðmál - 01.03.2010, Blaðsíða 45

Þjóðmál VOR 2010 43
en í þeim efnum ríkir enn mikil óvissa“ .
Auðvitað þarf ég ekki að segja ykkur hvaða
fyrirsögn var slegið upp í fréttamiðlunum .
En hvaða hald skyldi hafa reynst í þessari
spá Seðlabankans? Nú hafa nær allar tölur
um vöru- og þjónustujöfnuð fyrir 2009
skilað sér . Niðurstaðan er eins og við mátti
búast: Bankinn ofmat jöfnuðinn fyrir fyrsta
spáárið um 40 milljarða kr .1 Þó voru liðnir
6 mánuðir af árinu þegar skýrslan kom út .
18 . desember 2009 var birt minnisblað
frá Seðlabankanum um skuldastöðu hins
opinbera og þjóðarbúsins í heild . Þar segir:
„Leggja verður áherslu á að mat á skuld-
um hins opinbera og þjóðarbúsins í heild
er háð mikilli óvissu og er í sífelldri endur-
skoðun . Áætlanir sem hér eru lagðar fram
eiga því að líkindum eftir að taka um-
talsverðum breytingum þegar fram líða
stundir“. Þetta er sanngjarnt og rétt mat á
stöðunni . Í minnisblaðinu kemur fram að
samkvæmt síðustu opinberu tölum bank ans
eru erlendar skuldir2 3 .608 milljarðar í lok
þriðja ársfjórðungs 2009 . Þá kemur fram
að í árslok 2010 muni skuldirnar nema
1 Í janúar 2010 voru birtar leiðréttar tölur um vöruskipti fyrir
fyrsta ársfjórðung 2009 . Það hefur ekki áhrif á niðurstöðu mína því
að skýrsla Seðlabankans kom út í júlí 2009 . Ef Seðlabankinn hefði
haft „réttari“ tölur við sinn útreikning hefði hann átt að sýna hærri
jöfnuð . Þessi leiðrétting Hagstofunnar, sem er um 15–20 milljarðar,
tengist viðbót vegna verslunar með skip og flugvélar .
2 Skuldir eru án skulda banka í slitameðferð .
5 .150 milljörðum eða hækka um 42% . Það
er nú það . Ýmsar ástæður eru fyrir þessar
miklu hækkun skulda, skuldabréf sem nýi
Landsbankinn gaf út var hærra, mistök
áttu sér stað, Icesave-skuldin hækkar o .þ .h .
Tvær spurningar sitja eftir . Sú fyrri er hvort
eitthvað sé að marka nýjustu tölur Seðla-
bankans um skuldastöðu hins opinbera
og þjóðarbúsins í heild . Seinni spurningin
er: Af hverju gengur bankinn út frá því að
Icesave-skuld hvíli á íslenska ríkinu í árslok
2010? Þegar þetta minnisblað bankans
var skrifað hafði Alþingi ekki samþykkt
þessa hryllilega vitlausu ábyrgð . Hvað segir
lögfræðisvið bankans um þetta? Væri ekki
réttast að hafa þessa skuldbindingu íslenska
tryggingasjóðsins með í skuldum banka í
slitameðferð (sem eru ekki með í þessum
tölum)?
Eðalfroða AGS
R étt eins og Seðlabankinn spáði Al-þjóða gjaldeyrissjóðurinn líka um
vöru- og þjónustujöfnuð . Hann spáði 125
milljörðum þegar níu mánuðir voru liðnir af
árinu . Eins og mynd 3 sýnir þá ofmátu þeir
vörujöfnuð um 40 milljarða eða 55% og
vanmátu þjónustujöfnuð um 27 milljarða
eða 68% . Þetta er ömurleg frammi staða hjá
Mynd 2
Hvaða fáviti trúir því að Seðla-
banki Íslands geti með ná kvæmni
spáð fyrir um vöru- og þjónustu-
jöfnuð Íslands? Jöfnuður 2009
var 40 milljörðum lægri en spá
sérfræðinganna þrátt fyrir að
spáin hafi birst í júlí sama ár .