Þjóðmál - 01.03.2010, Blaðsíða 60

Þjóðmál - 01.03.2010, Blaðsíða 60
58 Þjóðmál VOR 2010 Ásíðasta ári kom út hjá JPV útgáfu löng og ítarleg ævisaga Snorra Sturlusonar eftir Óskar Guðmundsson . Í þessari bók segir margt af valdatafli höfðingja á 13 . öld . Það var harka í pólitíkinni á þessum tíma og þátttaka Snorra í stjórnmálum kostaði hann á endanum lífið sem kunnugt er . Óskar notar að sjálfsögðu Sturlungu sem aðalheimild . Frásögn hans vekur líka svip- aðar spurningar og Sturlunga en svarar þeim ekki, enda leyfir Óskar sér ekki miklar vangaveltur eða getgátur – heldur sig að mestu við það sem vitað er með þokka- legri vissu . Ein þessara spurninga, sem mér þykir spennandi að velta fyrir mér, er hvort stjórnmál 13 . aldar hafi aðeins snúist um auð og völd höfðingja og ætta eða hvort jafnframt hafi verið tekist á um stjórnmálastefnur og hugsjónir . Á síðustu öld fór mikið fyrir hug mynda - fræðilegum ágreiningi þar sem lýð ræðis- sinnar deildu við kommúnista og fas ista, frjálshyggjumenn við jafnaðarmenn og und ir aldarlok bar meira og meira á ágrein- ingi græningja við fylgismenn hag vaxtar, tækni og iðnaðar . Skyldu einhver hlið stæð átök milli ólíkra hugmynda hafa verið þátt- ur í valdsorðaskaki Snorra og samtíma- manna hans? Um þetta er ef til vill lítið hægt að full- yrða með vissu . Einstakir staðir í Íslend- inga sög um, Biskupasögum, Heimskringlu, Sturl ungu og fleiri miðaldaritum benda þó til að tvenns konar mjög ólíkar skoðanir um farsæla skipan samfélagsins hafi verið á kreiki hér á landi . Annars vegar má finna hugmyndir sem kenndar eru við sverðin tvö og haldið var fram af talsmönnum kirkjuvalds og virðast líka hafa átt fylgi við hirð Hákonar gamla (1217–1263) . Hins vegar má finna stjórnmálahugmyndir í dúr við íslenska goðaveldið . Ég kýs að kenna þær við höfðingjastjórn . Kenningin um sverðin tvö er stundum eignuð Gelasiusi, sem var páfi í lok 5 . aldar, og kölluð gelasianismi . Hún gerði ráð fyrir að í þessum heimi væri tvenns konar vald, andlegt og veraldlegt og hvort um Atli Harðarson Snorri Sturluson og stjórnmálastefnur 13 . aldar
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Þjóðmál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.