Þjóðmál - 01.09.2010, Síða 36

34 Þjóðmál HAUST 2010
Undanfarna tvo áratugi hafa miklar og örar breytingar átt sér stað í Evrópu
sem við Íslendingar höfum ekki farið var-
hluta af . Þær breytingar hafa ekki síst tengst
svonefndum Evrópusamruna sem einkum
hefur kristallast í því sem við þekkjum í
dag sem Evrópusambandið . Við Íslend ingar
höfum kosið að standa utan sambands-
ins sem kunnugt er en engu að síður átt í
samstarfi við það á ákveðnum sviðum . Þar
ber aðildina að Evrópska efna hags svæð inu
(EES) vitanlega hæst .
Sjálfstæðisflokkurinn hefur aldrei stutt
inn göngu Íslands í Evrópusambandið eða
for vera þess . Slíkt skref hefur þó heldur
aldrei verið með öllu útilokað . Fyrir lands-
fund Sjálfstæðisflokksins haustið 1989 kom
út skýrsla svokallaðrar aldamóta nefnd-
ar flokksins þar sem fjallað var um íslenzk
þjóðfélagsmál í víðu samhengi út frá sjón-
armiði sjálfstæðismanna og þ .m .t . Evrópu-
mál . Formaður nefndarinnar var Dav íð
Oddsson, þáverandi borgar stjóri Reykja vík-
ur og varaformaður Sjálf stæðis flokks ins .
Aldamótaskýrslan
Skýrsla aldamótanefndarinnar hefur síðan hún kom út annað slagið orðið
tilefni nokkurrar umræðu og þá einkum að
frumkvæði þeirra sem hafa viljað sjá Ísland
innan Evrópusambandsins . Hefur þá verið
vitnað í þann hluta skýrslunnar þar sem
segir að hugsanlega væri „skynsamlegast að
óska beinlínis eftir viðræðum um inngöngu
Íslands í Evrópubandalagið, þótt menn séu
um leið reiðubúnir að láta inngönguna ráðast
af því, hvort þau skilyrði, sem henni kunna
að fylgja, þyki aðgengileg eða ekki .“1
Hugsanleg innganga í Evrópubandalagið
var þó aðeins nefnd sem einn möguleiki
sem eðlilegt væri að gefa gaum á þeim tíma-
punkti . Einnig sagði að ekkert lægi á að
taka ákvörðun í þeim efnum og að „nota
mætti næstu ár til þess að meta hvort óska
ætti eftir inngöngu í bandalagið, halla sér í
átt að Norður-Ameríku í krafti frí versl unar-
samnings eða reyna að ná hagstæð um samn-
ingum við báða aðila .“2 Þá var enn fremur
lögð áhersla á mikilvægi þess að draga úr
miðstýringu hér á landi og auka frelsi .
Sá varnagli var einnig sleginn í aldamóta-
skýrslunni við hugsanlega inngöngu í
Evrópubandalagið að óljóst væri hvernig
1 „Ósk um inngöngu hugsanlega skynsamlegur kostur“ .
Morgunblaðið 6 . október 1989 .
2 „Hugsanlegt að óska eftir viðræðum um aðild“ . Morgun­
blaðið 23 . júlí 1994 .
Hjörtur J . Guðmundsson
Sjálfstæðisflokkurinn
og Evrópusamruninn