Þjóðmál - 01.09.2011, Side 64

62 Þjóðmál HAUST 2011
glíma menn við sama vanda og hér á landi .
Í skjóli nafnleyndar ganga menn oft lengra
en góðu hófi gegnir í árásum á menn og
málefni þegar þeir taka til máls á netinu,
þótt nafnleynd beri að viðurkenna á netinu
eins og annars staðar . Hún sviptir hins vegar
engan ábyrgð á orðum sínum eða því sem
ritstjóri birtir á sína ábyrgð .
Vegna fréttanna frá Noregi um atburðina
22 . júlí misstigu margir sig á netinu hér
og erlendis, sumir báðust afsökunar, aðrir
ekki . Á vefsíðunni amx .is báðust menn til
dæmis afsökunar á því að hafa lýst Össur
Skarphéðinsson marklausan í samúðar-
kveðju til norsku þjóðarinnar og stjórn valda
þar sem hann hefði nýlega átt samskipti við
Hamas-hryðjuverkasamtökin .
Karl Th . Birgisson, ritstjóri vefsíðunnar
Eyjunnar, sem er höll undir Samfylkinguna,
skóf hins vegar ekki utan af hlutunum þegar
hann sagði 23 . júlí:
Halló, halló — heyri ég nú einhverja
segja: Ætla ég virkilega að bera Hannes
[Hólmstein Gissurarson] og vini hans
saman við fjöldamorðingjann í Noregi?
Svarið er já . Ekki af því að þeir myndu
fremja neitt ódæði þessu líkt, víðs fjarri
því . Ég held því hins vegar fram að
hatrið, ofstækið og brenglunin sem birtist
í skrifum Hannesar-klansins sé af sama
meiði og þegar Anders Breivik kallar Gro
Harlem Brundtland landsmorðingja, en
ekki landsmóður .
Ritstjóri vefsíðu, sem birtir slíkan texta
undir nafni á eigin síðu, getur hvorki sett
nafn greindum né nafnlausum höfundum á
síðu sinni nokkur mörk . Þótt tilfinningar
vegna hins mikla ódæðis ráði för duga þær
alls ekki til að afsaka svívirðingar Karls Th .
Guðmundur Andri Thorsson, dálka höf-
undur á Fréttablaðinu, skrifaði um atburð-
ina 22 . júlí mánudaginn 25 . júlí undir
fyrirsögninni „Við“ og „hinir“ þar sagði
meðal annars:
[V]ið hljótum sífellt að standa vörð
um tjáningarfrelsi og réttinn til að láta
í ljós skoðanir sem ganga í berhögg við
hug myndir fjöldans — mikil ósköp —
en aðal atriðið er þó þetta: við eigum
að vanda okkur . Sérhver sá sem elur
markvisst á hatri í opinberri umræðu —
reynir að espa fremur en róa, höfðar til
röklausra kennda fremur en skynsemi
— leggur sitt af mörkum til að skapa
jarðveg fyrir ódæði af því tagi sem framið
var í Útey .
Ódæðismaðurinn þar var rugludallur
af því tagi sem rausa á netinu . Hann
gekk hins vegar skrefinu lengra . Hann
var ekki á valdi hugdettunnar, þetta
var ekki hvatvís brjálæðingur á valdi
annarlegra hughrifa: maðurinn var
níu ár að undirbúa sig . Þetta var
kristinn hryðjuverkamaður í herferð
gegn femínisma, Evrópusambandinu,
múslimum, hnattvæðingu, fjölmenn-
ingu, umhverfisvernd, fjölmiðlum og
marxisma . Holdtekjur alls þessa virðist
hann hafa séð í ungliðahreyfingu norska
Verka mannaflokksins . [ . . .]
Það er ekki sanngjarnt að tengja
manninn fyrst og fremst við hefðbundna
hægri stefnu eða íhaldssemi .
Ekki „sanngjarnt“ en má það samt? er
spurn ing sem vaknar við lestur greinar
Guð mundar Andra . Hann fer raunar
sömu leið og Sørine Gotfredsen, að leita
að „rationale“, röksemdafærslu, fyrir ódæð-
inu í hugarheimi Breiviks . Hugleiðing
Guð mund ar Andra varð kveikja að pistli
sem Hjálmar Sveinsson, varaborgarfulltrúi
Sam fylk ingarinnar, ritaði á Eyjuna 29 . júlí,
undir fyrirsögninni Okkar eigin Ósló, þar
sem sagði meðal annars: