Þjóðmál - 01.06.2014, Side 60

Þjóðmál SUmAR 2014 59
Dæmi um áhrif feminisma
á aðrar greinar félagsvísinda
Áhrif feminista sjást einnig í náms-ritgerðum við félagsvísindadeild HÍ .
Ég læt nægja að nefna MA-ritgerð Guðrún-
ar Margrétar Guðmundsdóttur mannfræð-
ings: Af hverju nauðga karlar? Ástæðan fyrir
því að ég tek Guðrúnu Margréti sem dæmi
er sú að hún er einn höfunda Kynunga bókar
sem fjallað verður um hér á eftir .
Í inngangi ritgerðarinnar lýsir höfundur
verkefni sínu þannig:
Með þessar hugleiðingar, vísbendingar,
mót sagnir og spurningar að leiðarljósi
ákvað ég að búa til rannsóknarspurningu
sem væri nógu víð til að varpa ljósi á öll
þessi viðhorf og væri á sama tíma nógu
afmörk uð til að svara afar mikilvægri
fem ín ískri spurningu: Af hverju nauðga
karlar? Þessi spurning er rauði þráður inn
í ritgerðinni og byggir á þeirri hug mynd
að nauðgun sé kynbundið menn ingar-
fyrirbæri . Skoðað verður hvað það sé í
félags mótun og menningu karla almennt
sem veldur því að undir vissum kringum-
stæð um langar suma þeirra til að nauðga
konum, ákveða að gera það eða fram-
kvæma það .6
Eins og sjá má er gengið út frá því að kyn-
ferðisofbeldi skýrist af félagsmótun og karla-
kúltúr; rannsóknarspurningin er fem in ísk .
Hluti af ritgerð Guðrúnar er eigindleg
rann sókn á karlamenningu . Viðtöl voru
tekin við átta menn á aldrinum 18–23ja ára .
Höfundur segist hafa staðið sjálfa sig að for-
dómum, því þegar mennirnir sýndu ekki þá
karl rembuhegðun sem hún hafði búist við,
hafi hún farið að leita að „venjulegum“ við-
mælendum . Hún lét samt ekki verða af því
að skipta út þátttakendum því hún komst
að þeirri niðurstöðu að hún hefði misskilið
menningu karla . Karlmennskudýrkunin var
þó að hennar mati til staðar en birtist ekki
á þann hátt sem hún hafði búist við, heldur
til dæmis í hommafælni, því að gera sér leik
að því að espa konur upp og í neikvæðum
viðhorfum til stúlkna sem leggja mikið upp
úr útliti sínu .7
Enda þótt ekkert bendi til þess að þessir
átta piltar séu nauðgarar telur höfundur
að viðtölin styðji þá niðurstöðu hennar að
nauðganir séu þáttur í karlamenningu; karlar
nauðgi af því að það sé talið karlmannlegt .
Hin fyrirframgefna niðurstaða, að nauðganir
skýrist af menningu karla, er þannig staðfest
með túlkun höfundar á gögnunum . Hefði
henni ekki þótt sú túlkun nærtæk hefði
eflaust verið hægt að finna „venjulega“
viðmælendur .
Hvernig ætli vísindasamfélagið brygðist
við ef mannfræðingur kynnti rannsókn sem
ætlað væri að svara „afar mikilvægri spurningu
þjóðernishyggjunnar: Af hverju stela
svertingjar?“ og drægi svo víðtæka ályktun
um glæpakúltúr svartra af viðtölum við átta
þeldökka menn með hreina sakaskrá?
6 Guðrún Margrét Guðmundsdóttir: 2004, bls 10 .
7 Sama heimild, bls 87–104 .
Hvernig ætli vísindasam-félagið brygðist við ef mann-
fræðingur kynnti rannsókn sem
ætlað væri að svara „afar mikil vægri
spurningu þjóðernis hyggj unnar:
Af hverju stela svertingjar?“ — og
drægi svo víðtæka ályktun um
glæpa kúltúr svartra af viðtölum við
átta þel dökka menn með hreina
sakaskrá?