Félagsbréf - 01.07.1960, Blaðsíða 51

FÉLAGSBRÉF
49
ur hafið göngu sína hefur marga kosti.
Einn höfuðkosturinn er sá að lítil rit að
stærð sem oft hafa verið hálfgerðar horn-
rekur hjá bókaútgefendum fá hér óvæntan
stuðning, og er það vel. Útgáfustjóri þessa
bókaflokks er Hannes Pétursson skáld.
Um útlit bókanna er það að segja að
mér finnst það smekklegt, en kann því
hins vegar heldur illa að höfundarnafn
sé hvorki á kili né framan á bókunum.
Sömuleiðis skil ég ekki hvers vegna tvær
bókanna eru sagðar koma út árið 1959
en ein þeirra 1960. Ég veit þó ekki betur
en að allar bækumar hafi komið í einu,
vorið 1960. Aftur á móti finnst mér það
góð nýbreytni að geta þess hve mörg ein-
tök séu prentuð af hverri bók.
Ég mun nú reyna að fjalla í stuttu máli
um einstaka bók, í þeirri röð sem þær eru
tölusettar hjá útgáfufélaginu.
Samdrykkjan eítir Platón.
Jón Gíslason sá um útgáfuna.
Þýð. Steingrímur Thorsteinsson.
134 bls.
Ieftirmála bókarinnar er þess getið að
þýðingu Samdrykkjunnar sé að finna
t Landsbókasafninu og má heita furðulegt
að slíkt rit sem þar að auki er þýtt af
Steingrími Thorsteinssyni skáldi skuli
geta leynzt svo lengi án þess að skeytt
hafi verið um að gefa það út almenn-
tngi til lestrar. Vonandi er að ekki séu
mörg slík merkisrit grafin í Landsbóka-
safninu án þess nokkur hirði um.
Flestir munu renna grun í hvað það var
sem nefndist samdrykkja (symposíon) með-
al Grikkja í fornöld. Eins og nafnið bend-
ir til, var það eins konar drykkjuveizla,
en var jafnframt vettvangur skipulagðra
ræðuhalda um eitthvert ákveðið efni sem
drykkjustjóri ákvað hverju sinni. í þess-
ari samdrykkju sem frá er greint var
ræðuefnið ástin, skyldu menn í skipu-
lagðri röð flytja lofræður um ástarguð-
inn Eros. Þarna voru engin smámenni
saman komin því meðal ræðumanna má til
dæmis nefna þá Sókrates og Aristofanes.
Skyldi Sókrates mæla síðastur manna sern
var erfiðast, því sérhver ræðumanna korn
fram með eitthvað nýtt og forðaðist að
endurtaka það sem áður hafði verið sagt.
Samt sem áður bar ræðumennska Sókra-
tesar af hinum sem sól af tungli.
Megintilgangur Platóns með þessu riti
mun vera eins og stendur í ágætum for-
málsorðum bókarinnar „að rannsaka og
rýna hugtakið “ást“, „Eros“ og „hún“
(Samdrykkjan) á að leiða manninum fvrir
sjónir, að öll viðleitni hans til hamingju-
ríkara og betra lífs hvílir á þeirri tilfinn-
ingu hans að vera háður æðri máttarvöld-
um og á skuldbindingum gagnvart þeim.“
Fastlega geri ég ráð fyrir að ýmsir rnuni
eiga erfitt að sætta sig við þær lofræður
sem þarna eru haldnar ástinni til dýrðar.
Mun þeim þá ekki hvað sízt reynast erf-
itt að kyngja þeim bitanum að þarna er
kynvilla lofsungin á marga vegu, reynd-
ar undir nafninu „sveinaást“.
Hápunktur mælsku þeirrar sem þarna
streymir af vörum allra ræðumanna er
ræða Sókratesar. Rökfimi hans er svo gíf-
urleg að hann fær meira að segja síðasta
ræðumann (Agaþón) til að viðurkenna að
Iiann hafi ekki skilið neitt af því sem
hann (Agaþón) sagði sjálfur. Siðan fer
Sókrates að skýrgreina ástina á rökfræði-
legan hátt og kemur þar fram að nokkru
leyti frummyndakenning sú sem er uppi-
staðan í heimspekikerfi Platóns.
Um þýðingu Steingríms Thorsteinsson-
ar er þarflaust að fjölyrða, allir þekkja
snilld hans á því sviði.