Félagsbréf - 01.07.1960, Blaðsíða 9

J'ÉLAGSBRÉF
7
hljóða i greini og viðskeytum hverfur: að sœkja hestana og leita
hestanna verður nœstum eins, gjarnast borið fram með tveim n-um.
„Vegna áskorunar“ verður i framburði vegna áskorunnar o. s. jrv.
Skiljanlega er torvelt að kenna réttritun, þegar málfar er á þessa
leið.
Það ýtir undir hina síðasttöldu skekkju, að nokkrar raddir, sem
tengdar eru starfsemi Ríkisútvarpsins, eru haldnar þessum ágalla,
að ógleymdum hroðalegum áherzluvillum, segja t. d. ókey-piss i stað
ókeypis.
Xefna má og ágalla sumra radda, er segja veðurfregnir, en geta
ekki borið skammlaust fram töfraorðin stig og mið.“
'•állý/kur hvert’a.
Dccmi Sveinbjarnar Sigurjónssonar eru skýr og ólvirœð. Rétt er að
bccta við einu athyglisverðu dæmi: Mörg börn og unglingar geta
ekki gert greinarmun á smáorðunum að og af og nota þau á víxl
i rituðu máli, að þvi er virðist af handahófi. Hlýtur það að stafa
af mjög óskýrum framburði þessara orða, bœði sennilega borin
fram sem a.
I tungunni er éins og kunnugt er ofurlitið um mállýzkur, þó að
það sé sem betur fer litilvœgt miðað við ýmis önnur mál. Með
hinum auknu samgöngum og bústaðaflutnmgum fólks milli lands-
hluta er hætt við, að allur slikur mismunur á framburði þurrkist
út á tiltölulega skömmum tíma. Hlýtur þá að koma til athugunar,
að sjaldnast gildir einu, hvaða mállýzkufyrirbrigði sigrar, því að eitt
er löngum fallegra eða upprunalegra en annað. Nægir i því að
t>enda á framburðinn á hv. Hefur það hljóð lengi verið borið
frani sem kv norðan lands, en sá framburður virðist nú breiðast
út. um allt landið, þó að hitt sé ólíkt fallegra og réttara. Sama er
°ð segja um hinn lina, sunnlenzka frmburð á p, t, k, (glába, gráda,
taga). Hann virðist vera að færast i aukana og verða æ linari. I báð-
am þessum dæmum stefnir með öðrum orðum að hinu verra, ef
ekkert verður að gert. Ýmislegt fleira mœtti telja.
Ekki er annað sýnna en fullkomin ástæða sé til að málfrœðingar
komi sér sarnan um, hvaða framburður sé æskilegastur i hverju til-