Stjórnartíðindi fyrir Ísland: B-deild - 01.12.1878, Page 126

1878
116
HH Eptir því, som fram or komið undir meðforð málsins, oru líkindi til, að fiski-
12. júlí. apj ;pæreyinga við austurstrendur landsins hafi einkanlega geíið tilofni til þossa lagafrum-
varps, og samkvœmt liinu upprunalega frumvarpi, scm kom inn á alþingið, átti einnig
nokkur hluti af gjaldinu að falla í skaut hlutaðeigandi hjoraða, som nokkurs konar
upphót fyrir það tjón, sem fiskiafli Færeyinga bakaði þeim; en eins og lagafrumvarpþotta
breyttist og var loksins samþykkt á alþingi, myndu hin ncfndu hjeröð ekki hafa haft
nokkurn beinlínis hagnað af frumvarpinu. Aptur á móti gæti það vel verið, að lög þessi
veittu nefndum hjeruðum þann óbeinlínis hagnað, að fœla Færeyinga frá að keppast við
hjoraðsbúa um fiskiveiðarnar, þar sem þeim að líkindum myndi ekki þykja þaðsvara kostnaði, að
fara þangað undir land til fiskiveiða, ef þeir ættu að greiða af afianum gjald það, sem
ákvcðið er í lagafrumvarpinu, og cr það, þó það eigi að greiðast án tillits til þess, hvort
hlutaðoigondur fái nokkuð eða ekkert í aðra hönd, helmingi meira en gjald það, er sam-
kvæmt lögum 15. apríl 1854 slcal greiða fyrír að reka verzlun á íslandi. J>ess ber og að
geta, að hið fyrirliugaða gjald myndi bola frá ekki að eins Færeyinga, heldur einnig alla
aðra danska þegna, sem ekki eru búsettir á íslandi, cn vilja fara þangað til fiskifánga,
cn einkum myndi gjald þetta koma hart niður á kaupmönnum, er búsettir eru í Danmörku,
en scnda skip með vörur til vcrzlana sinna á íslandi, og láta þau síðan fara á fiskiveiðar, flytja
allann í land til að verka hann, og flytja hann síðan burtusem fullbúna vöru. Slík skip
borga þegar sumpart gjald fyrir sjóleiðarbrjef með 2. kr. fyrir hverja smálest, eptir
scm skipið ber þær margar, sumpart spítalagjald af afla þeim, or fluttur er á
land, og með því að þau þar að auki eptir atkvæði lagafrumvarpsins ættu að greiða hið
fyrirhugaða nýja gjald 4 kr. af hverri smálest, hefði það að líkindum gjört það ókljúfandi
fyrir nefnda kaupmenn, að halda skipum úti til fiskiveiða frá íslandi.
Samkvæmt liinu framan talda, verður ráðgjafinn* að vera á þeirri skoðun, að
lagafrumvarp þetta sjo ekki þannig vaxið, að það geti öðlazt staðfostingu konungs, og
cr tillaga ráögjafans um það allramildilegast samþykkt í dag af Hans Ilátign Kon-
unginum.
J>ess má enn geta, að lagafrumvarpið hefir vakið áhyggju Færeyinga, og þess
vcgna liafa fulltrúar þeirra á ríkisþinginu snúið sjer til ráðgjafans út af því, og að,
cins og lierra landshöfðingjanum er kunnugt, ráðgjafanum einnig hefir borizt bœnarskrá
frá hinum íslenzku kaupmönnum, or búsettir eru hjer í bœnum, þar sem þeir mæla á
móti því, að lagt sje gjald á fiskiafla þeirra á þann liátt, sem farið er fram á í lagafrum-
varpinu, loksins vill ráðgjafinn mælast til þess, að þjer vilduð þóknanlega birta bjef þetta
í stjórnartíðindunum.
119 _ Brjef ráðgjafans fyrir ísland til landshöfðingja um lög um rjettindi
!-• jaií. þjer 1 endra kaupmanna. — Samkvæmt allraþegnlegustum tillögum ráðgjaf-
ans hefir Hans Hátign Konunginum þóknazt, að neita að staðfesta frumvarp hins síð-
asta alþingis til laga um rjettindi hjerlendra kaupmanna og kaupfjelaga.
Jafnframt því að skýra yður herra landshöfðingi frá þessu, lætur ráðgjafinn eigi
undan falla til skýringar þeim ástœðum, er komið liafa ráðgjafanum til þess, að beina
tillögum sínum í fyrgreinda stefnu, að geta þess, sem nú skal greina.
Samkvæmt opnu brjefi 19. maí 1854, er leyft kaupmönnum, sem eiga fastaverzl-
unarstaði á íslandi, að sigla á aðrar hafnir landsins en þær, sem löggillar oru og verzla
þar við íbúa landsins með nokkrar til teknar vörur. En aptur á raóti eiga samkvæmt