Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.04.1995, Blaðsíða 15

Þetta er svejhskáli lieilsuhœlisins í
Herisau. „Það er óráð að œtlast til
þess að ég fáist við ritstörf á hœli.
Frelsi er skilyrði þess að skáld geti
skapað. A meðan ég er ófrjáls fœst ég
ekki aftur til að skrifa. Herbergi,
pappír og penni er ekki það sem til
þarf. “
(Úr Seelig, Wanderungen)
Árið 1933 var Robert Walser vist-
aður í heilsuhœlinu í Herisau. Þar
dvaldi hann til œviloka.
Elias Canetti, sem dáði Walser mjög, sagði einu sinni að ekkert skáld hefði
þagað jafnkyrfilega yfir yrkisefni sínu og Robert Walser. Hann væri alltaf
svo ánægður og yfir sig hrifinn en þetta hrifningaræði væri óhugnanlegt því
það bældi niður angistina sem bjó alla tíð í brjósti hans. Síðar urðu til radd-
ir, segir Canetti, sem enginn heyrði nema Walser og þær hefndu sín.
Þegar Walser fór að heyra þessar raddir var hann lagður inn á geðveikra-
hæli. Þetta var árið 1929, eins og áður sagði, og það er til bréf sem hann
skrifaði systur sinni þar sem hann segir með sínu dæmigerða orðalagi: „Ég
er við hestaheilsu en er samt alvarlega eða óskaplega veikur. Ég er veikur í
höfðinu en það er erfitt að segja til um hvaða veiki þetta er. Hún er víst
ólæknandi en hún kemur ekki í veg fyrir að ég geti hugsað um það sem ég
vil hugsa, að ég geti skrifað og verið kurteis við annað fólk.“
Enginn vafi leikur á að geðheilsa Walsers bilaði að einhverju leyti. En
13