Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.04.1995, Blaðsíða 32
LESTUR
Lestur er ekkert síður nytsamur en seiðandi. Þegar ég les er ég meinlaus,
hljóður og þægilegur maður og frem engin heimskupör. Þeir sem eru iðnir
við að lesa una glaðir við sitt. Nautn lesandans er mikil, djúp og langvar-
andi án þess að hann trufli nokkurn mann eða valdi öðrum óþægindum. Er
það ekki hreinasta fyrirtak? Það finnst mér. Sá sem les er fjarri því að
brugga öðrum launráð. Það góða við heillandi og skemmtilega lesningu er
að hún fær okkur til að gleyma því um stundarsakir að við erum vondar og
þrætugjamar manneskjur sem geta ekki látið hver aðra í friði. Þetta er held-
ur dapurleg og hryggileg fullyrðing en hver getur andmælt henni? Auðvitað
geta bækur glapið okkur frá þörfum og nytsömum verkum; samt er ekki
hægt að segja annað en að lestur sé af hinu góða því það virðist vera alveg
nauðsynlegt að hemja atorkusemi okkar og draga úr allri framkvæmdagleð-
inni. Bókin getur fangað hugann. Það er ekki að ástæðulausu þegar sagt er
að bók nái tökum á manni. Bókin heillar okkur, stjórnar okkur, heldur okk-
ur hugföngnum, hefur okkur á valdi sínu og við beygjum okkur glöð undir
slíkt vald því það er af hinu góða. Ef bók nær tökum á einhverjum um
stundarsakir þá notar ekki sá hinn sami tímann til að blaðra um náunga sinn
en það er stór og mikill löstur. Óábyrgt tal er í öllum tilvikum löstur. Þess
vegna er næstum nóg að halda á dagblaði í höndum til að vera álitinn góður
og gegn borgari. Sá sem les í dagblaði brúkar ekki kjaft, bölvar ekki og
gortar ekki og af þeim sökum einum er dagblaðalestur mikil blessun, það
hljóta allir að sjá. Lesandinn hefur ævinlega geðþekkt, viðfelldið, siðprútt
30