Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.04.1995, Blaðsíða 54

mér í guðanna bænum að flytja burt því ég óttaðist að annars biði mín ekk-
ert nema ömurlegur dauði. Frúin brosti og sagði að hún harmaði mikið,
djúpt og innilega hversu brottför mína bæri skjótt að höndurn en auðvitað
gæti hún ekki breytt ákvörðun minni og óskaði mér alls hins besta og væri
óendanlega glöð yfir því að ég hefði, að því er virtist, í hyggju að yfirgefa
hana. Þetta var ódulin og andstyggileg hæðni! En ég var hjartanlega glaður
að komast burt og vera frjáls.
Ég flutti í eitt úthverfið og bjó þar hjá handverksmannafjölskyldu. „Ef ég
skoða mig með svolítilli athygli frá hvirfli til ilja,“ sagði ég við sjálfan mig,
„hlýtur mér að verða ljóst að ég á fremur heima í verkamannahverfi en
hverfum heldra fólksins, að ég á fremur heima meðal fátæks fólks en í
villuhverfunum." Muni ég rétt gladdist ég af öllu hjarta að ég skyldi finna
kjark til að segja skoðun mína beint út við sjálfan mig. Heilbrigður skiln-
ingur á hlutunum er ávallt stór ávinningur fyrir hinn ytri jafnt sem hinn
innri mann og hefur ýmis þægindi í för með sér. Þar sem ég bjó, sá ég af og
til strákræfil úti í glugga á húsinu á móti reykjandi pípu; það var ólýsanlega
hryllileg, dapurleg og átakanleg sjón. Ég heyrði greinilega og sá að móðir
stráksins, eða hver svo sem hún var, barði hann daglega og það skelfilega
við misþyrminguna var að barnið tók örlögum sínum með óeðlilegum doða
og fór ekki einu sinni að gráta við höggin. Konan sem lumbraði á stráknum
og strákurinn, þessi unga vofa sem horfði út um gluggann og reykti eins og
hann væri gamall maður, hið hræðilega tilfinningaleysi sem var komið yfir
hann svo ungan að árum, grimmd kerlingarinnar, eldrautt nef hennar sem
benti til viðurstyggilegra lasta; allt rann þetta saman í ljóta og ruddalega
mynd sem mig hryllti við. Af þessu tilefni má ég kannski leyfa mér að taka
fram í fullri alvöru að þótt ég taki jafnan hugnæmar og ánægjulegar endur-
minningar fram yfir hinar dapurlegu og sorglegu, þá get ég ekki, samvisku
minnar vegna, heiðarleika og réttlætistilfinningar, eiginleikar sem ég er til
allrar hamingju ekki gjörsneyddur, þagað yfir hinu vonda og ljóta því ann-
ars væri æru hugsunar minnar misboðið. Einnig hlýt ég að mega gera ráð
52