Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2005, Blaðsíða 43

VIÐTAL
Dauöinn er ekki vandamál aö
leysa
fyrir að veita ekki nærveru í því formi að „bara
að vera“ heldur byggist rannsóknin á að skilja
hvers vegna nærveran, sem oft er skilgreind
sem „bara að vera“, var ekki sjáanleg í störfum
hjúkrunarfræðinganna. „Eg er líklega að draga
íram að hjúkrunin er að mörgu leyti skipulögð á
tiltekinn hátt til að við komumst í gegnum verkin,
komumst í gegnum þá áhyrgð sem okkur er falin,
að bera ábyrgð á líkamlegri umönnun sjúklinga,
og hún tekur mikinn tíma. En á meðan við
hugsum á þennan hátt, meðan hjúkrunin er svona
skipulögð, þá erum við að vinna í læknisfræðilega
líkaninu sem á erfitt með að sjá sjúklinginn í
heildrænu ljósi. Hugmyndafræðilega viljum við
veita heildræna hjúkrun en það sem gerist í
dagsins önn, þegar hjúkrunfræðingur mætir á
deild og horfist í augu við það að hann þarf að
sinna ákveðnum fjölda sjúklinga, þarf hann að
forgangsraða, spyrja sjálfan sig hver verkin hans!
! eru, og þetta gerist nánast ómeðvitað. En það má
segja að það sé ákveðin spenna á milli þess sem
okkur langar að gera og þess sem við getum gert
innan þess kerfis sem við vinnum í.“
Erna Haraldsdóttir er hjúkrunarfræðingur og starfaði um árabil við líknarhjúkrun á islandi
en er nú að Ijúka doktorsnámi sinu við háskólann í Edinborg. Doktorsverkefni hennar fjallar
um nærveru hjúkrunarfræðinga.
og Karitas, þar sem við fórum heim og vorum hjá sjúklingnum
heima og ef til vill var okkur leyft þar „bara að vera“, það var
hluti af þeirri hjúkrunarmeðferð sem var veitt. Sömu sögu var
að segja varðandi líknarteymið á Landspítalanum. Við vorum
ráðgjafateymi, ég var ekki kölluð til að veita daglega umönnun
heldur til þess að veita viðbótarþjónustu og var ekki með þessar
daglegu áhyggjur eða kröfur sem hjúkrunarfræðingar á deildinni
höfðu. En á þessari deild sem ég skoðaði á líknarheimilinu
í Skotlandi voru hjúkrunarfræðingarnir mjög uppteknir af
verkhæfðri hjúkrun. Hjúkrunin fylgdi föstum reglum og í
réttri tímaröð. Hjúkrunarfræðingarnir komu á vaktina, fengu
skýrslur yfir sjúklingana og ég gat vel séð hvernig þeir fóru að
því að setja sjúklinginn í nokkurs konar „kassa“, þeir litu ekki
heiidrænt á hann. Þær byrjuðu strax þegar þær komu á vaktina
að skilgreina sjúklinginn sem sjúkling með verki, sjúkling sem
þyrfti aðstoð við þvott, í stað þess að hugsa um hvers konar
manneskja þetta væri sem þær voru að sinna og hvað væri að
gerast í tilfinningalífi hennar.
Að veita umhyggju og hlýju í verki
Þegar Erna ræddi þessa reynslu sína við aðra
rannsakendur var hún spurð hvers vegna hún
héldi að nærvera hefði verið veitt í líknarmeðferð
á Islandi en ekki þarna. „Ein skýring kann að vera
sú að mitt starf var aðallega í Heimahlynningu
Hjúkrunarfræðingar segja gjarnan að þeir veiti nærveru þegar þeir
jeru að gera eitthvað fyrir sjúklinginn, t.d. að baða hann, segja
gjarnan: „A meðan ég sinni honum líkamlega tala ég við hann.“
! Ég fylgdist því með hjúkrunarfræðingunum í verkum þeirra og sá
jað tækifærin komu en hjúkrunarfræðingarnir voru uppteknir við
Timarit hjúkrunarfræðinga 3. tbl. 81. árg. 2005