Morgunblaðið - 13.01.2018, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 2018
Styrkir til náms í
hafrétti
Hafréttarstofnun Íslands er rannsókna- og
fræðslustofnun á sviði hafréttar við Háskóla Íslands
og er meginmarkmið stofnunarinnar að treysta
þekkingu á réttarreglum á sviði hafréttar.
Að stofnuninni standa Háskóli Íslands, utanríkis-
ráðuneytið og atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið.
Hafréttarstofnun auglýsir hér með til
umsóknar styrki til þátttöku í
sumarnámskeiði Ródos-akademíunnar í
hafrétti 1.- 20. júlí 2018.
Umsóknir sendist Tómasi H. Heiðar, forstöðumanni
stofnunarinnar, með tölvupósti,
tomas.heidar2016@gmail.com, fyrir 26. janúar 2018.
Tryggingastofnun
Laugavegi 114 | 105 Reykjavík
Sími 560 4400 | tr@tr.is | tr.is
P
IPA
R\TB
W
A
-
SÍA
60+ í BSRB-salnum, Grettisgötu 89fimmtudaginn 18. janúar kl. 15.00.Farið verður yfir lög um almannatryggingar,m.a. tekjutengingar og frítekjumörk.Skráning á tr.is.
Fræðslufundur
um rétt til ellilífeyris
Magnús Heimir Jónasson
Anna Lilja Þórisdóttir
„Ég er búinn að renna yfir þessar
frásagnir og mér sýnist ljóst að þarna
eru brotalamir. Þarna eru þjálfarar
að misnota stöðu sína og síðan eru
þetta frásagnir af atvikum, áreitni og
jafnvel nauðgunum af hálfu íþrótta-
manna,“ segir Guðmundur B. Ólafs-
son, formaður Handknattleiks-
sambands Íslands (HSÍ), um
frásagnir 62 kvenna af kynbundinni
mismunun, kynferðislegri áreitni og
kynferðislegu ofbeldi úr íþróttaheim-
inum sem voru birtar í fyrradag und-
ir formerkjum #metoo. Ásamt frá-
sögnunum birtu konurnar yfirlýsingu
með undirskriftum 462 kvenna þar
sem þess er krafist að tekið sé föstum
tökum á kynbundnu ofbeldi og mis-
rétti innan íþróttahreyfingarinnar.
Fjölmargar íþróttir koma fyrir í frá-
sögnunum og er þar að finna frásagn-
ir af mörgum alvarlegum brotum,
meðal annars níu nauðgunum. Ein
þeirra er frásögn ungrar konu sem
segir frá nauðgun þar sem meintur
gerandi er enn í afrekshópi A-
landsliðsins í handbolta.
Nauðgun mjög alvarlegt mál
„Ég er 18 ára og er í handbolta. Í
maí 2016 var mér nauðgað af hand-
boltamanni. Þessi einstaklingur er og
hefur verið í yngri landsliðum upp
sinn feril og núna er hann í afreks-
hópi A-landsliðsins (sem hann var
líka þegar þetta gerðist),“ svona
hefst frásögn ungrar konu sem var
birt. Spurður um viðbrögð HSÍ við
þessari tilteknu frásögn segir Guð-
mundur málið vera alvarlegt en erfitt
fyrir samtökin að bregðast við því
vegna lítilla upplýsinga sem sam-
tökin hafi. Þá sé það alltaf ákvörðun
þolandans að kæra mál sitt en sam-
tökin geti ekki gert það. „Um það
hvort það sé ástæða fyrir okkur að
bregðast við ásökunum, um að
nauðgun sem átti sér stað af aðila
sem er í afrekshópi, þá er það alvar-
legt mál. Það er líka alvarlegt af því
tagi að þarna sitja margir undir grun
þannig að þetta er í raun og vera
tvíeggja sverð. Það er mjög erfitt fyr-
ir okkur að taka á þessu. Vandamálið
er að það er erfitt að bregðast við
ásökunum um að viðkomandi hafi
verið nauðgað og sá sem nauðgaði
henni er í tilteknum hóp, í þessu til-
viki afrekshóp hjá HSÍ. Við höfum í
raun og veru engar forsendur til að
bregðast við því. Að sjálfsögðu, ef
það er brotið svona gróflega gagn-
vart konunni á hún að kæra það en
hún hefur forræði yfir því, við höfum
það ekki. Það er erfitt fyrir okkur að
fara að rannsaka eitthvað upp á eigin
spýtur og í raun alveg vonlaust
verk“.
Guðmundur segir að brotið sem
nefnt er að framan eigi sér stað utan
handboltahreyfingarinnar, þó báðir
aðilar hafi kynnst innan íþrótt-
arinnar. Segir hann HSÍ ekki í stakk
búið til að fara að boða menn í yfir-
heyrslur en segir að ef brot eigi sér
stað innan skipulagðs íþróttastarfs sé
það annað mál.
„Eins og ég skil þetta þá gerist
þetta ekki á vegum sambandsins eða
ferðum sambandsins. Þá myndum
við reyna að komast að því hvað hefði
gerst og hvað hefði farið úrskeiðis en
þarna er bara fólk sem þekkist í
gegnum íþróttir og kynnist greini-
lega þar. Þá er erfitt að stilla því upp
að þetta snúist beint að okkur annað
en að þau eiga sama bakgrunn. Ef
þetta hefði verið í keppnisferð þá
hefði þetta staðið okkur nær og þá
hefði ég kallað fararstjóra til mín og
farið yfir hvað hefði farið úrskeiðis.“
Þurfa að setja sér nýjar reglur
Spurður um skipulag og verklags-
reglur ef tilkynning um nauðgun
kæmi inn borð HSÍ segir hann nauð-
synlegt að setja ramma um slíkt ferli.
„Við höfum ekki sett okkur reglur en
það sem við förum að gera núna er að
búa til ákveðinn ramma fyrir félögin
til að bregðast við og sambandið líka.
Hvaða ferli fer í gang ef það kemur
kvörtun. Nauðgun er náttúrulega svo
ofboðslega alvarlegt brot og mikið
inngrip í líf fólks. Það er lögreglumál
og brot á hegningarlögum. Áreitni að
öðru leyti er eitthvað sem við getum
stoppað miklu fyrr og komið í veg
fyrir. Eins og sumar þessar sögur
eru, ítrekað send skilaboð og setið
jafnvel fyrir þessum stúlkum, þá er
Brotalamir í íþrót
 KSÍ og HSÍ segja nauðsynlegt að bregðast við frásögnum
íþróttakvenna  Menntamálaráðherra stofnar starfshóp
„Ég mat stöðuna þannig að viðkomandi einstaklingur
ætti hvorki að starfa hjá íþróttafélagi né með börnum
og ungmennum. Sögurnar voru margar, þær voru ekki
ein og ekki tvær heldur fjölmargar og þær komu víða
að. Við gátum ekki með nokkru móti litið framhjá
þessu.“ Þetta segir fyrrverandi formaður knatt-
spyrnudeildar íþróttafélags á höfuðborgarsvæðinu,
en fyrir nokkrum árum hafði hann forgöngu um að
karlmanni, sem sagður var hafa áreitt konur og ung-
lingsstúlkur kynferðislega og að auki beitt kynferð-
islegu ofbeldi, var vikið úr starfi hjá félaginu. Störf
viðkomandi starfsmanns tengdust rekstri knatt-
spyrnudeildarinnar, en að auki kom hann að stjórn kvennaflokks deild-
arinnar og sinnti ýmsum sjálfboðaliðastörfum.
Formaðurinn fyrrverandi segir að eftir að maðurinn hóf störf hjá félag-
inu hafi allnokkrir haft samband við forsvarsmenn þess. Meðal þeirra
voru aðstandendur og ættmenni þeirra sem maðurinn hafði áreitt og
beitt ofbeldi. Málið var strax tekið upp af stjórn félagsins og rætt við
manninn sem ekki gat gert fullnægjandi grein fyrir hegðun sinni.
Spurður hvort sátt hafi verið um að víkja manninum frá störfum segir
formaðurinn fyrrverandi að svo hafi ekki verið. „Ég og nokkrir aðrir
stjórnarmenn vorum samstiga í því. En það þurfti að sannfæra nokkra
aðila innan félagsins um að það færi best á að hann yrði látinn fara. Sum-
um fannst þetta satt best að segja ekkert sérlega mikið mál.“
Maðurinn hafði ekki verið kærður fyrir neitt af þessum brotum. Spurð-
ur hvort það hafi haft eitthvað að segja varðandi brottvikninguna segir
formaðurinn það hafa verið mat félagsins að ekki væri forsvaranlegt að
vera með starfsmann, sem svo margir sögðu hafa beitt ofbeldi og hagað
sér ósæmilega. „Okkar mat var að þolendur ættu að njóta vafans og við
vorum ekki tilbúin til að taka þá áhættu að láta aðila, sem var sakaður
um kynferðislega áreitni og ofbeldi, starfa með börnum.“
Eftir að viðmælandi Morgunblaðsins hætti aðkomu að stjórn félagsins
og aðrir stjórnarmenn sömuleiðis bárust honum spurnir af því að við-
komandi starfsmaður væri aftur farinn að sinna sjálfboðastörfum fyrir
félagið. „Ég spurði hvernig í ósköpunum mönnum dytti þetta í hug. Það
varð fátt um svör.“
„Létum þolendur njóta vafans“
STARFSMANNI ÍÞRÓTTAFÉLAGS SAGT UPP EFTIR ÁSAKANIR
Fótbolti Mann-
inum var vikið frá.
Hólmfríður Magnúsdóttir, landsliðskona í fótbolta, er ein
62 íþróttakvenna sem birtu frásagnir af kynbundinni
mismunun, kynferðislegri áreitni og kynferðislegu of-
beldi. Hólmfríður gaf leyfi fyrir því að nafn hennar fylgdi
frásögninni en hún varð fyrir ítrekaðri kynferðislegri
áreitni frá þjálfaranum sínum í Noregi. Þjálfarinn byrjaði
snemma að taka Hólmfríði fyrir og bannaði henni að fara
heim í landsliðsverkefni að vori, því hún gæti verið meira
úti og hitt hann. Þá endaði hann á því að faðma hana en
sagðist ekki geta það of lengi, þá yrði hann of graður. Í
framhaldi af þessu hringdi þjálfarinn mikið í Hólmfríði og
sendi henni skilaboð á hverjum einasta degi. „Tímabilið leið og hann lagði
mig í einelti á æfingum, hótaði að reka mig heim af æfingu og naut þess að
öskra á mig á hverri æfingu og inni í klefa fyrir framan allt liðið. Svo á milli
æfinga var hann hringjandi og sendandi skilaboð sem endaði með því að ég
svaraði oft og eiginlega alltaf rétt fyrir æfingu svo hann myndi ekki ganga á
mig,“ skrifar Hólmfríður sem minnist einnig mjög óviðeigandi skilaboða
þjálfarans. „Eftir símtalið byrjar hann að senda hvort ég vilji hann og hann
sé með hann beinstífan í sófanum, bara hvort ég gæti kíkt aðeins áður en
ég fer. Ég svaraði ekki og hann hélt áfram að senda alla helgina en ég svar-
aði engu fyrr en á þriðjudagsmorgni rétt fyrir æfingu.“
Hólmfríður fór að taka upp öll símtöl frá honum og sendi stjórn félagsins
allar upptökur, sms og allt. Hún fór upp í sumarhús og var þar yfir helgi.
Þjálfarinn hringdi margoft og lofaði öllu fögru en var rekinn þriðjudaginn
eftir það. Formaður norska knattspyrnuliðsins Avaldsnes, Helge Gaard,
staðfesti við norska ríkisútvarpið að hann þekkti sögu Hólmfríðar. „Ég get
staðfest að þjálfaranum var vikið frá störfum vegna framkomu hans og
áreitni í garð Hólmfríðar Magnúsdóttur,“ segir Utvik í samtali við NRK.
Ítrekað áreitt af þjálfaranum
ÞJÁLFARINN REKINN Í KJÖLFAR FRÁSAGNAR HÓLMFRÍÐAR
Hólmfríður
Magnúsdóttir
#metoo