Morgunblaðið - 13.01.2018, Blaðsíða 38

38 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 2018
✝ Rannveig JónaTraustadóttir
fæddist á Atl-
astöðum í Svarf-
aðardal 1. október
1927. Hún lést á
Heilbrigðisstofnun
Norðurlands á
Sauðárkróki 3.
janúar 2018.
Jóna var einka-
barn hjónanna
Guðmundar
Trausta Árnasonar, f. 14.8.
1897 á Atlastöðum í Svarf-
aðardal, d. 2.5. 1983 á Syðri-
Hofdölum í Skagafirði, og
Helgu Rögnvaldsdóttur, f.
19.5. 1903 á Skeggstöðum í
Svarfaðardal, d. 11.12. 2004 á
Sauðárkróki, ábúenda á Atl-
astöðum og síðar Syðri-
Hofdölum.
Jóna giftist 29.3. 1949 Krist-
jáni Hrólfssyni, f. 1.3. 1921 á
fræðingi, f. 4.7. 1961. Dætur
þeirra eru Helga Elín, f. 29.5.
1997, og Katla Rut, f. 1.3.
2001. Trausti er kvæntur Ingi-
björgu Aadnegard frá Sauð-
árkróki, f. 3.7. 1956. Synir
þeirra eru: 1) Atli Már, bóndi
á Syðri-Hofdölum, f. 21.12.
1973, kvæntur Ingibjörgu
Klöru Helgadóttur, bónda á
Syðri-Hofdölum, f. 24.5. 1975.
Börn þeirra eru Friðrik Andri,
f. 10.3. 1995, sambýliskona
Lilja Dóra Bjarnadóttir, f.
18.1. 1996; Aníta Ýr, f. 17.9.
2002, og Trausti Helgi, f. 2.11.
2007. 2) Trausti Valur, bygg-
ingatæknifræðingur og ábú-
andi á Syðri-Hofdölum, f. 16.7.
1983, kvæntur Gunnhildi
Gísladóttur ljósmyndara, f.
26.2. 1986. Synir þeirra eru
Gísli Frank, f. 26.5. 2010,
Hrólfur Leví, f. 16.4. 2012, og
Agnar Sölvi, f. 17.7. 2017. 3)
Helgi Hrannar, húsasmíða-
meistari á Hofsósi, f. 1.5.
1985, sambýliskona hans er
Vala Kristín Ófeigsdóttir
grunnskólakennari, f. 29.11.
1987. Börn þeirra eru Dagmar
Helga, f. 15.9. 2010, Valþór
Máni, f. 12.8. 2012, Salka Mar-
ín, f. 16.11. 2014, og óskírð
stúlka, f. 31.12. 2017. 4) Ísak
Óli, nemi í íþróttafræði, f.
16.10. 1995, sambýliskona
Bríet Guðmundsdóttir, f. 20.1.
1996.
Jóna ólst upp fyrstu æviárin
á Atlastöðum í Svarfaðardal.
Árið 1936 fluttist hún með for-
eldrum sínum og ættingjum að
Syðri-Hofdölum í Viðvíkur-
sveit í Skagafirði. Árið 1949
tóku Jóna og Kristján, eig-
inmaður hennar, við búinu og
jörðinni á Syðri-Hofdölum.
Trausti sonur þeirra gekk í fé-
lag með þeim árið 1976 og tók
síðar alfarið við búi foreldra
sinna. Jóna var í Húsmæðra-
skólanum á Blönduósi vet-
urinn 1946-47 og um skeið í
vist á Akureyri en var annars
alla sína tíð bóndi og hús-
freyja á Syðri-Hofdölum. Síð-
ustu æviárin naut hún umönn-
unar á dvalarheimilinu á
Sauðárkróki.
Útför Jónu fer fram frá
Sauðárkrókskirkju í dag, 13.
janúar 2018, klukkan 11. Jarð-
sett verður á Hofsstöðum.
Ábæ í Austurdal,
d. 9.10. 1996. Börn
þeirra eru Val-
gerður, ábúandi í
Einholti í Skaga-
firði, f. 28.12.
1948, og Trausti,
ábúandi á Syðri-
Hofdölum í Skaga-
firði, f. 7.1. 1953.
Valgerður er
gift Jónasi Sig-
urjónssyni frá
Syðra-Skörðugili, f. 30.10.
1944. Börn þeirra eru: 1)
Kristján Bjarki útgefandi, f.
23.11. 1967, kvæntur Gerði
Kristnýju Guðjónsdóttur
skáldi, f. 10.6. 1970. Synir
þeirra eru Kristján Skírnir, f.
29.12. 2004, og Hjalti Kristinn,
f. 14.1. 2008. 2) Rannveig
Jóna, sérfræðingur í gjör-
gæsluhjúkrun, f. 25.11. 1968,
gift Robert Kluvers tækni-
Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni,
sitji Guðs englar saman í hring
sænginni yfir minni.
(Sig. Jónsson)
Í dag kveð ég hinstu kveðju
yndislega tengdamóður mína,
Rannveigu Jónu Traustadóttur,
eða ömmu Jónu eins og hún var
alltaf kölluð af okkur í fjölskyld-
unni. Ég var 16 ára stelpuskott
þegar ég fór að venja komu
mína í Syðri Hofdali og hitti
Jónu fyrst, hávaxna stórglæsi-
lega konu með mikla útgeislun.
Vorið 1976 seldum við íbúðina
okkar á Sauðárkróki og fluttum
okkur, litla fjölskyldan í sveitina
okkar og hófum búskap og upp-
byggingu á Syðri Hofdölum í
sambúð og samvinnu við tengda-
foreldrana Jónu og Kristján
Hrólfsson. Þar bjuggu einnig
foreldrar Jónu, Trausti Árnason
og Helga Rögnvaldsdóttir.
Nú hefur allt þetta góða fólk
kvatt okkur og þessa jarðvist.
En við vitum og skynjum að þau
munu vaka yfir okkur öllum af-
komendum sínum um ókomna
tíð. Mér var strax frá fyrstu
kynnum tekið opnum örmum af
öllu þessu yndislega fólki og
allri minni stórfjölskyldu.
Í fyrstu vorum við í heimili
hjá ykkur en eftir að við byggð-
um við íbúðarhúsið og fengum
okkar eigin íbúð tókst þú af okk-
ur loforð um að mæta alltaf til
þín í morgunverð. Við morgun-
verðarhlaðborðið voru allir vel-
komnir, okkar gestir, vinnufólk,
verknemar og verkafólk, og var
þar oft glatt á hjalla og fjörugar
umræður. Þar var ákveðið hvaða
verkum ætti að sinna þann dag-
inn. Þannig varst þú alltaf þátt-
takandi og fylgdist vel með bú-
skapnum og lagðir gott til
málanna. Á hverjum sunnudegi
var síðan ömmu Jónu kaffi. Þar
svignuðu borð undan kræsing-
um og öll Hofdalafjölskyldan
hittist ásamt ýmsum gestum.
Þetta eru ógleymanlegar stundir
sem geymast sem perlur í
minningasjóðnum.
Ég á þér svo margt að þakka,
elsku Jóna mín. Takk fyrir þau
forréttindi sem við foreldrarnir
nutum að geta farið út að sinna
búverkum eldsnemma hvern
morgun, vitandi það að þú stæð-
ir vaktina, vektir skóladrengi og
kæmir þeim af stað í skólann og
hlustaðir síðan eftir þeim yngri
sem enn kúrðu sofandi í sínum
rúmum.
Takk fyrir alla þína hjálp og
leiðsögn við matreiðslu, handa-
vinnu, blómarækt og barnaupp-
eldi á strákunum okkar fjórum.
Þær eru margar og ljúfar minn-
ingarnar sem leita á hugann.
Ég man þig sitjandi með
ömmu og langömmubörnin að
kveða fyrir þau og kenna þeim
vísur og þulur, og róa með þau
yngstu og sussa í svefn.
Ég man þig sitjandi með
handavinnuna að hlusta á þau
stauta við lesturinn. Ég man þig
sitja með þeim að spilum og
leika við þau með leikföngin sín
og þá oftast í bóndaleik.
Elsku hjartans Jóna mín, ég
þakka þér fyrir sambúðina og
samfylgdina í rúm 40 ár þau
gerðu mig að betri manneskju.
Þú varst einstök kona, trygg og
trú og stolt af þínu fólki.
Legg ég nú bæði líf og önd,
ljúfi Jesús, í þína hönd,
síðast þegar ég sofna fer
sitji Guðs englar yfir mér.
(Hallgrímur Pétursson)
Ástarþakkir fyrir allt og allt.
Ingibjörg Aadnegard.
Vorið 1936 fluttust tvær fjöl-
skyldur frá Atlastöðum í Svarf-
aðardal að Syðri-Hofdölum í
Skagafirði. Systurnar Rannveig
og Helga Rögnvaldsdætur hófu
þá búskap á Hofdölum með eig-
inmönnum sínum, bræðrunum
Trausta og Árna Árnasonum,
börnum sínum og mæðrum
systranna og bræðranna. Rann-
veig og Árni eignuðust sjö börn,
en Trausti og Helga áttu eina
dóttur, hana ömmu mína Jónu.
Aðstæður höguðu því þannig að
þegar Árni og Rannveig fluttu á
Krókinn 1949 tóku þau Kristján
afi minn við búskap á Hofdölum
og byggðu upp bú sem Trausti
sonur þeirra og Ingibjörg kona
hans tóku síðan við og eflist nú
enn og stækkar undir hand-
leiðslu sonar þeirra og tengda-
dóttur, Atla og Klöru.
Með Jónu kveður nú sú síð-
asta sem mundi hvernig lífið var
handan við fjöllin. Það sagði sitt
um hve sterk taugin var til
Svarfaðardals að þegar ömmu
minni tók að förlast undir það
síðasta rak hana ekki minni til
þess að hafa búið í Skagafirði í
áttatíu ár, en spurði þeim mun
nákvæmar eftir hvort ég hefði
séð rollurnar sem þeir á Kotum
höfðu verið að stugga yfir ána,
en eins og staðkunnugir vita eru
Kot og Atlastaðir innstu bæir í
Svarfaðardal.
Við barnabörn Jónu eigum
það sameiginlegt að hafa haft
mikið af henni að segja um okk-
ar daga, sívakandi dugnaði
hennar og elju, umhyggjusemi
og myndarskap. Hún hafði okk-
ur Diddu systur hjá sér á sumr-
in þegar við vorum krakkar og
raunar miklu lengur en það því
ég var eitthvað hjá henni á nán-
ast hverju ári allt þar til ég fór
að vinna almennilega fyrir mér,
kominn vel á þrítugsaldurinn.
Strákarnir á Hofdölum ólust
upp við glæsileg morgun-
verðarhlaðborð og tíukaffi eftir
fjós sem og svignandi kökuborð-
in á sunnudögum, súkkulaðimol-
ana í búrinu og notalega skellina
þegar hún fíraði upp í olíukynd-
ingunni til að skerpa á
rafmagnstúbuhitaranum á köld-
um dögum.
Amma Jóna var forkur sem
hafði einbeitta og bjargfasta trú
á að þeir sem kynnu að vinna og
væru duglegir myndu alltaf
bjarga sér og að ekkert væri
betra en að vera bóndi á eigin
jörð og sjálfs sín ráðandi. Þetta
var það sem okkur fannst
skemmtilegast að nudda yfir í
góðu; þegar ég bað hana að bíða
því ég ætlaði að lesa eina blað-
síðu enn, en hún sagði mér að
sitjandi kráka sylti eða það yrði
að gera fleira en gott þætti, og
ótal önnur sannindi sem
hnykktu á að sá sem ekki væri
sístarfandi að sínu búi færi um-
svifalaust í hundana. Hún var
afar natin við kýrnar sem þau
afi lögðu aðaláherslu á síðustu
áratugi síns búskapar, en ég
held að við minnumst hennar þó
helst sem húsfreyju í þeim
myndarstíl sem orðið sjálft
geymir. Hún var síbakandi og
síeldandi, stöðugt að starfa við
blómarækt, garðsnyrtingu,
handavinnu og fataviðgerðir,
reiddi fram búðinga og sagógr-
jónasúpur og hvað þetta nú allt
hét sem talið var ómissandi sem
eftirréttur eftir hverja hvers-
dagsmáltíð. Hún setti sitt mark
á okkur öll með því lyfta upp
hversdeginum með gómsætri
lummu, nýbökuðu flatbrauði, ný-
reyktum silungi neðan úr kofa.
Þannig bjó hún til ótal töfra-
stundir, sem líða okkur aldrei úr
minni.
Kristján B. Jónasson.
Að vera alltaf til staðar. Það
virtist einfalt, létt og sjálfsagt
verk hjá ömmu Jónu. Hið ein-
falda og létta fólst í opnu húsi
þar sem stöðugt var eitthvað í
gangi. Verkin, gjarnan afmörk-
uð tiltekinni árstíð, gátu verið
matseld, brauð- og kökugerð,
þrif, fjósverk og almenn útivinna
í sveit á blönduðu búi. Nýjar
kökuuppskriftir voru prófaðar
en skellt í jólaköku, marmara-
köku, flatbrauð og ástarpunga
svona í leiðinni. Þetta virtist allt
svo áreynslulaust hjá ömmu
Jónu, bara eins og það væri nóg
að hún væri þarna í eldhúsinu,
úti í kæli eða fyrir sunnan hús.
En auðvitað fólst þetta í óslitinni
vinnu sem hafði tiltölulega fasta
rútínu. Rútínan þýddi stöðug-
leika sem aftur fólst í skipulagi
og aga þannig að allt gekk upp í
lok dags. Það var heppni að fá
að vera meira en minna uppalin
á Syðri-Hofdölum hjá ömmu
Jónu. Næg og jákvæð athygli,
jöfnuður, virðing, vinsamlegar
og þarfar leiðbeiningar við
vinnu, gleði og endalaus kær-
leikur.
Amma Jóna var myndarleg
kona sem hafði fallegt í kringum
sig. Hún var auðvitað hannyrða-
kona sem saumaði, prjónaði og
heklaði. Kátína, bros, hvatning
við afþurrkun í stofunni, plata á
fóninn, útvarp, veðurhorfur og
skrif í blokkina í litlu skúffunni
hvað þyrfti að kaupa í næstu
ferð á Krókinn var þetta dag-
lega og ljúfa. Þetta yrði að vera
eins og hjá fólki. Hún fylgdist
vel með gangi þjóðmála, pólitísk
og hafði skoðanir. Réttlæti og
sannleikur var henni mikils
verður ásamt samviskusemi,
dugnaði og mannkærleik. Hún
ýtti undir metnað um að standa
sig vel og koma sér áfram, helst
þannig að maður væri sjálfur
sáttur. Það er með miklum
söknuði en jafnframt miklu
þakklæti sem ég kveð ömmu
Jónu. Hún var einn af mátt-
arstólpunum á Syðri-Hofdölum
sem unnu hörðum höndum að
því að skapa eilífar andlegar
allsnægtir og velsæld fyrir okk-
ur hin til að taka með sér út í
lífið. Takk fyrir mig.
Rannveig Jóna Jónasdóttir.
Nærvera, natni og viðvik
ömmu Jónu voru hluti af hvers-
dagsleika okkar bræðra á upp-
vaxtarárunum. Hún var alltaf til
staðar, órofa hluti af heimilislíf-
inu enda nutum við þeirra for-
réttinda að hafa ömmu Jónu bú-
setta í sama húsi og
æskuheimilið okkar og hjá henni
áttum við afar sterkan bakhjarl
og öruggt athvarf. Það var sama
á hverju gekk hjá okkur bræðr-
unum, alltaf áttum við vísan
stuðning hjá ömmu Jónu og hún
las jafnvel foreldrum okkar pist-
ilinn þá sjaldan við kvörtuðum
yfir skömmum af þeirra hálfu –
þótt sannarlega verðskuldaðar
væru.
Það var ófátt sem við nutum
aðstoðar ömmu við; hún vakti
okkur í skólann, morgunmatur-
inn var alltaf borðaður hjá
ömmu og heimsmálin rædd og
svo kom hún okkur af stað út í
daginn.
Á laugardagskvöldum eldaði
amma mjólkurgraut og við
horfðum á Strandverði. Við
munum eftir að hafa setið í stof-
unni hjá henni að horfa á Der-
rick eða Matlock og hún var iðu-
lega hjá okkur og las textann af
skjánum svo söguþráðurinn
næðist hjá ungum áhorfendum.
Eins og heyra má var verk-
svið ömmu víðfeðmt og fjöl-
breytt en allt ofantalið gerði hún
af gleði og ánægju. Það er auð-
velt að ímynda sér að nábýlið
við fjóra strákgorma hafi tekið á
taugarnar hjá fullorðinni konu
en aldrei skipti amma skapi.
Stóísk ró einkenndi hana, sem
gerði það að verkum að það var
afar ljúft að næla sér í kríu í sóf-
anum hjá henni.
Amma hafði alltaf mikinn
áhuga á hvað allir í stórfjöl-
skyldunni væru að gera og hvort
allir væru ekki örugglega að
gera eitthvað, svo þreyttist hún
náttúrlega aldrei á að segja okk-
ur hvað við værum nú fallegir.
Sunnudagskaffi ömmu Jónu
var vikulegur stórviðburður og
má segja að með því hafi amma
séð til þess að öll Syðri-Hofdala-
þyrpingin hittist að lágmarki
vikulega, sannkölluð ættmóðir
sem fannst ekkert mikilvægara
eða merkilegra en afkomend-
urnir og afdrif þeirra. Í kaffið
var skyldumæting og henni þótti
mjög vænt um að hafa sem
flesta þar.
Þegar við kveðjum elsku
ömmu lifir minning um magnaða
konu sem framreiddi tertur og
hvers kyns mat á færibandi,
grúskaði í garðinum á inniskóm
og stuttermabol eða kjól óháð
veðri og vindum. Hún hafði
samt alltaf tíma til að spjalla,
spila og vera til staðar fyrir okk-
ur þegar á þurfti að halda.
Minning þín lifir elsku amma og
takk fyrir allt og allt.
Bræðurnir Syðri-Hofdölum,
Atli Már, Trausti Valur,
Helgi Hrannar og Ísak Óli.
Vorið 1936 fluttust tvær fjöl-
skyldur búferlum frá Atlastöð-
um í Svarfaðardal. Fólkið fór
gangandi alfaraleið yfir Heljar-
dalsheiði, niður í Kolbeinsdal,
yfir Hrísháls og heim að Syðri-
Hofdölum í Hofstaðaplássi. Í
þessum hópi var Jóna, þá átta
ára gömul.
Búskapurinn á Syðri-Hofdöl-
um gekk vel. Hagkerfi heimilis-
ins var að mestu leyti sjálfs-
þurftarbúskapur. Engu var
hent, allt var nýtt og heimilis-
fólkið bjó yfir hæfileikum, kunn-
áttu og getu til að vinna úr af-
urðum búsins. Amboð voru
smíðuð, hagldir úr horni, reipi
fléttað úr hrosshári, gúmmískór
búnir til úr bílslöngum. Mjólkin
var skilin, smjörið strokkað og
mótað í dömlur. Ullin þvegin,
kembd og spunnin. Föt voru
sniðin og saumuð og á bænum
voru vefstóll og prjónavél sem
komu að miklum og góðum not-
um.
Jóna, sem var bráðgreind,
laghent og listfeng, ólst upp í
þessu litla hagkerfi. Hún skildi
gangverk þess fullkomlega og
áttaði sig á kostum þess og göll-
um. Það kom sér vel þegar hún
giftist Kristjáni Hrólfssyni,
harðduglegum og ósérhlífnum
ungum bóndasyni. Þau hófu bú-
skap á Syðri-Hofdölum og bún-
aðist afar vel.
Svo vildi til að ég var sum-
ardvalarpiltur hjá þeim hjónum
á fyrstu búskaparárum þeirra.
Það var mikið að gera. Kristján
átti nýjan Chevrolet-vörubíl og
vann við vegagerð með bílinn
flesta virka daga. Hann kom
heim á kvöldin og væri veður-
útlit gott sló hann stórar skákir
með sláttuvélinni. Að morgni
var Gráni spenntur fyrir snún-
ingsvélina. Gafflarnir þyrluðu
heyinu, það þornaði og að því
kom að taka þurfti afdrifaríka
ákvörðun: Átti að snúa einu
sinni enn, garða, fanga eða taka
saman? Vel verkað hey var und-
irstaðan sem skipti sköpum.
Jóna var fjárglögg en auk
þess hafði hún sérstakt lag á
skepnum. Gamli Rauður lygndi
aftur augunum þegar hún klapp-
aði honum, kýrnar seldu henni
betur en öðrum og hundurinn
hlýddi bendingum hennar um-
svifalaust.
Það var gaman að ræða við
Jónu. Hún var ættfróð og minn-
ug, sagði vel frá og skipulega.
Hún kunni að hlusta en skaut
gjarnan inn óvæntum athuga-
semdum brosandi og með glettni
í augum.
Jóna var glaðlynd, heilsteypt
og traust og henni fylgdi birta
og hlýja hvar sem hún var og
hvert sem hún fór.
Við Ragnheiður sendum fjöl-
skyldu Jónu innilegar samúðar-
kveðjur.
Ásmundur Jónsson.
Rannveig Jóna
Traustadóttir
Virðing,
reynsla
& þjónusta
Allan
sólarhringinn
571 8222
Svafar:
82o 3939
Hermann:
82o 3938
Ingibjörg:
82o 3937
www.kvedja.is
svafar & hermann
Ég heiti Dagmar Vala Hjörleifs-
dóttir og langar að koma á
framfæri þakklæti til íslenskra
prentara, bókbindara,
listamanna og lesenda fyrir
ótrúlega vönduð og hröð
handtök við að koma barna-
bókinni Kópurinn Kjarkur
út fyrir jólin.
Allir lögðust á eitt og útkoman
varð gullfalleg bók fyrir
íslenska lesendur á öllum
aldri sem er núna uppseld hjá
forlaginu. Handverk alls
þessa fólks má alls ekki hverfa af landinu. Við sem erum bóka-
þjóð! Vonandi geta fullorðnir og börn notið lestrarins saman.
Þakkir
Óska ykkur öllum árs og friðar
og vona að 2018 verði gott lestrarár!
HJARTAVERND
Minningarkort
535 1800
www.hjarta.is