Morgunblaðið - 13.01.2018, Page 39

MINNINGAR 39
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 2018
✝ Svava Páls-dóttir fæddist
20. apríl 1928 í
Dalbæ í Hruna-
mannahreppi. Hún
lést á Hjúkrunar-
heimilinu Ljós-
heimum, HSU, 3.
janúar 2018.
Foreldrar henn-
ar voru Páll Guð-
mundsson, f. 8.
sept. 1899, d. 17.
maí 1966, og Margrét Guð-
mundsdóttir, f. 7. jan. 1898, d. 4.
maí 1988, bændur í Dalbæ.
Systkini Svövu: a) Brynjólfur
Geir, f. 3. apríl 1930, d. 21. okt.
2003, b) Guðmundur Ísak, f. 3.
feb. 1935 og c) Jóhann Halldór, f.
7. mars 1936, d. 28. nóv. 1987.
Uppeldisbræður eru Birgir H.
Oddsteinsson, f. 22. ág. 1941, og
Grétar Páll Ólafsson, f. 14. febr.
1947. Svava giftist 12. júní 1952
Þorgeiri Sveinssyni, f. 16. júní
1927, bónda á Hrafnkelsstöðum
III, d. 25. nóv. 1997. Foreldrar
hans voru Sveinn Sveinsson, f.
15. jan. 1893, d. 27. maí 1954, og
Sigríður Haraldsdóttir, f. 30.
des. 1900, d. 20. maí 1991, bænd-
ur á Hrafnkelsstöðum, Börn Þor-
geirs og Svövu: 1) Pálmar, f. 15.
okt. 1951, d. 20. maí 2017, maki
1991, maki Nadja Kargruber, d)
Svava Lovísa, f. 4. ág. 1999.
Svava ólst upp í Dalbæ og
gekk í barnaskóla á Flúðum, og
fór svo í Kvennaskólann í
Reykjavík. Svava og Þorgeir
stofnuðu árið 1952 nýbýli á
Hrafnkelsstöðum III og bjuggu
þar síðan, þar til Aðalsteinn og
Margrét tóku við. Svava vann að
búskapnum, viðhaldi húss og
ræktaði blóma- og matjurtagarð,
einnig komu hjónin upp skóg-
ræktarreit við bæinn. Seinna
vann hún sem bókavörður við
Bókasafn Hrunamanna í 13 ár.
Svava kom að útgáfu Ábúenda-
tals Hrunamannahrepps og
hafði forgöngu um að halda
ættarmót, bæði vegna Reykja-
og Dalbæjarættar. Hún sat í
stjórn Kvenfélags Hrunamanna,
var frumkvöðull við stofnun Fé-
lags eldri borgara og heiðruð
fyrir störf sín 2013. Þrátt fyrir
heilablæðingu í febrúar 2001
tókst henni með aðstoð fjöl-
skyldu og hjálparkvenna að
dvelja heima til 2008, en fluttist
þá á Ljósheima á Selfossi. Svava
lærði málun í Kvennó og hóf aft-
ur listmálaraferil með hjálp
starfsfólks Ljósheima hjá fé-
lagsstarfi aldraðra í Grænu-
mörk.
Útför Svövu fer fram frá
Hrunakirkju í dag, 12. janúar
2018, og hefst athöfnin klukkan
14.
Ragnhildur Þór-
arinsdóttir, f. 21.
mars 1953, börn: a)
Lára Bryndís, f. 7.
jan. 1977, maki
Bragi Þór Gíslason;
eiga samtals 4 börn,
b) Rúnar, f. 24. feb.
1981, maki Tinna
Rúnarsdóttir; eiga 2
börn, c) Svavar Geir,
f. 18. júlí 1988, maki
Þóra Hugosdóttir, 2)
Hrafnhildur, f. 18. des. 1952,
maki Guðmundur Auðunsson, f.
30. mars 1955, börn: a) Arnar
Þór, f. 11. maí 1974, maki Elva
Ágústsdóttir; eiga samtals 7
börn, b) Auður, f. 1. apríl 1986,
maki Gunnar S. Kristinsson; eiga
2 börn, c) Carina Guðmunds-
dóttir, f. 6. mars 1984, 3) Bryn-
hildur, f. 1. maí 1955, 4) Sveinn
Sigurður, f. 18. febr. 1958, d. 8.
ág. 2008, maki Anna Ringsted, f.
19. júlí 1954, börn: a) Elísabet
Ýr, f. 24. nóv. 1989, maki Jóel
Brynjólfsson; eiga 1 barn, b) Þor-
geir, f. 25. júní 1991, maki Stein-
unn Eyja Gauksdóttir, 5) Að-
alsteinn Þorgeirsson, f. 4. febr.
1961, maki Margrét Jónsdóttir,
f. 27. des. 1958, börn: a) Iðunn, f.
30. sept. 1983, b) Jón Þorgeir, f.
4. jan. 1989, c) Hákon, f. 16. ág.
Að eiga tengdamóður sem
nánasta trúnaðarvin er ekki
sjálfgefið. Hún var skemmtileg
hún Svava tengdamóðir mín,
hún var ráðagóð og fylgdist
með því sem um var að vera hjá
okkur, lét mig vita hverjar
skoðanir hennar væru, en skipti
sér svo ekki meira af því. Hlóg-
um við oft að þessu saman.
Börnunum mínum var hún ein-
stakur félagi, hrósaði þeim þeg-
ar vel gekk, þakkaði þeim fyrir
heimsóknir og kunni að ræða
við þau sem jafningja. Hún gat
fundið að útliti þeirra en vissi
samt hvaðan frumleikinn var
ættaður, vissi að betra væri að
hafa aðfinnslur í lágmarki.
Svava var myndarleg hús-
móðir, saumaði allt sem hug-
urinn girntist, kápur, kjóla,
buxur, peysur, margt með
blúndum og pífum, sem mér
þótti nóg um þá, en elska núna.
Matargerð Svövu var öll til fyr-
irmyndar og öll umgengni í eld-
húsi lærdómsrík.
Umræður við eldhúsborðið á
Hrafnkelsstöðum voru oft fjör-
ugar og sótti ég í að vera þar í
10-kaffinu. Þar var ýmislegt lát-
ið flakka.
Eftir að Svava fékk heila-
blóðfallið var hún ótrúleg. Hún
barðist áfram af fádæma dugn-
aði. Hún sagðist vera svo vel til
þess fallin að vera veik, það
væri ekki öllum gefið að biðja
og þiggja. Þetta er svo satt,
þetta er vandi.
Það er ósk mín að afkom-
endur mínir eigi eftir að líkjast
ömmu Svövu. Lífsfegurð Svövu
Pálsdóttur var einstök, að vera
til og láta gott af sér leiða.
Gengin er einstök manneskja.
Hvíldu í friði.
Ragnhildur.
Minningarnar um ömmu
streyma fram í hugann þessa
daganna, algjörlega ósjálfrátt,
enda margs að minnast. Þegar
ég segi strákunum mínum sög-
ur eru það yfirleitt sögur úr
sveitinni þegar ég var lítil. Því-
lík forréttindi að fá að vera þar
mörgum stundum. Nokkur
sumur var ég hjá ömmu í sveit-
inni og að hjálpa Alla og Möggu
á bænum. Ég fékk líka stundum
að fara með ömmu í vinnuna á
bókasafnið. Yndislegir tímar
sem ég átti þar, að skoða bækur
og byggja hús úr pullunum sem
voru þar. Eitt skiptið héldum
við amma Barbie-sýningu í
bókasafninu. Röðuðum öllu
Barbie-dótinu fallega á borðin
og auglýstum sýninguna. Því-
líkur draumur fyrir unga Bar-
bie-sjúka stelpu eins og mig.
Það eru svo margar stundir
sem voru svo dásamlegar með
ömmu, nestisferðir með Hraun-
bitakassa, ísbíltúr í búðina, rab-
arbaraferðir, sunnudagaskólinn
í Hruna með kitl í magann í
stóru brekkunni á leiðinni.
Þó að amma hafi verið dug-
leg að koma fólki og líka okkur
krökkunum í verkefni, t.d.
hengja þvott, sækja mjólk út í
fjós og fleira, þá fengum við
líka að gera svo margt hjá
henni sem við elskuðum.Til
dæmis fannst okkur frænkun-
um ekki leiðinlegt að fá að gista
úti í garði í sveitinni í tjaldi,
með gotterí og popptónlist.
Í seinni tíð hef ég oft spurt
ömmu hvernig gekk að vera
með fimm ung börn: „Ekkert
mál“ svaraði hún alltaf. Ætli ég
fari ekki að temja mér það hug-
arfar. Mamma mín segir oft að
ég hafi fengið tiltektargenin frá
ömmu Svövu – og það er auðvit-
að heiður að vera líkt við hana,
þessa fyrirmyndarkonu.
Alltaf var amma vel til höfð.
Síðustu ár þegar við höfum
heimsótt ömmu á Selfoss var
hún oft með skart, eyrnalokka
og hringi. Alltaf hrósaði ég
henni fyrir hvað hún væri fín og
hún ljómaði öll. Svo fór hún
beint í að finna verkefni handa
Gunna, því allir þurfa jú að hafa
verkefni fyrir frú Svövu Páls.
Eitt skiptið nefndi hún t.d.
hvort Gunni gæti ekki lagað úti-
ljósið fyrir ofan hurðina í hús-
inu sínu á Hrafnkelsstöðum, já,
það þarf að halda verkefnunum
gangandi í húsinu sínu í sveit-
inni.
Myndir sem amma málaði og
kort frá henni geymi ég núna
eins og gull og þakka fyrir alla
þá tíma sem ég fékk að upplifa
með henni.
Elsku amma, þú knúsar
strákana þína á himnum.
Þín ömmustelpa,
Auður.
Elsku amma í sveit.
Við fráfall þitt hellast yfir
mig fleiri minningar um sam-
veru okkar en ég vissi að ég
ætti til. Og þær eru allar góðar,
skemmtilegar, fyndnar, fræð-
andi og frábærar. Þegar ég
hugsa um þær og skoða svo all-
ar þær myndir og vídeó sem ég
og fleiri eigum til rifjast upp
fyrir mér hversu einstaklega
vel mér leið með þér og í sveit-
inni.
Fyrstu minningarnar um þig
eru þegar ég kom með mömmu
og pabba í sveitina, úr bænum,
á föstudagskvöldum. Ég var nú
ekki nema fimm eða sex ára og
oft komum við seint um kvöld
og í svartamyrkri. En hversu
seint sem við komum þá stóðu
alltaf kökur, kaffi og mjólk (fyr-
ir mig og pabba) á eldhúsborð-
inu. Og ekkert svona litlar eða
afbitnar kökusneiðar, nei nei,
alltaf nýbakaðar og ilmandi al-
vöru kökur. Ég man svo alltaf
eftir þessari með bleika krem-
inu ... sem enginn hefur getað
bakað – ekki einu sinni mamma!
Svo mætti ég eitt sumarið, 11
ára gamall, í sveit til þín og afa.
Planið var að ég myndi vera í
einn mánuð og hjálpa afa til við
sauðburðinn, mjaltir og önnur
tilfallandi verk. Dvölin reyndist
svo verða þrír mánuðir og það
varð eitt af mínum gæfusporum
í lífinu.
Næstu árin dvaldi ég svo og
vann hjá þér og afa, yfir sum-
armánuðina, og svo í framhald-
inu hjá Alla frænda. Að vakna,
vinna og vera með fólki sem gaf
manni ást og kærleika ásamt
hæfilegu magni af aga og vinnu-
semi er upplifun sem ég óska
öllum. Ég lærði alltaf eitthvað
nýtt á hverjum degi enda eru
engir tveir dagar eins í sveit-
inni.
Afi kenndi mér m.a. rétt
vinnubrögð, við svo margt, og
hvernig á að koma vel fram við
dýrin. Þú sagðir mér svo alltaf
að segja satt, vera kurteis,
ganga vel eftir mig og umfram
allt að vera hreinskilinn, sama
hversu erfitt það gæti verið. Ég
hef reynt að fylgja þessu for-
dæmi allt mitt líf enda eru
þetta að mörgu leyti grunngildi
mín í lífinu.
Það er annars svo margt sem
ég man og eitt af því er bílferð-
ir með þér. Þú varst frekar
stolt af því að hafa aldrei ekið
hraðar en 50 km/klst., en það
var reyndar á ljósgræna Subaru
Justyinum þínum, sem komst
örugglega ekki hraðar. Svo man
ég vel þegar þú slóst þetta
hraðamet, þegar þú þurftir að
drífa þig á bóksafnið. Þá var
Rauða þruman, eins og þú kall-
aðir hana, komin til leiks. Þú
gafst allt í botn og hraðamæl-
irinn rauk upp í 55 km/klst. og
ég sagði „Amma, þú varst að
slá hraðametið þitt“! Það met
stendur enn.
Minningar um kvöldkaffi,
heyskap (með böggum), girð-
ingarvinnu með afa (með nesti
frá þér), borholan þar sem við
skoluðum gulrætur, rabarbara-
vinnu, heita pottinn, heimaln-
inga og svo margt fleira eru
mér ofarlega í huga.
Ég kem þessum minningum
aldrei öllum fyrir í einni grein
en ef ég þarf að leita að góðum,
rólegum og hugljúfum stundum
veit ég að get alltaf leitað til
þeirra minninga sem ég á um
þig, afa og sveitina.
Takk fyrir allt, elsku amma.
Arnar Þór.
Nú er elsku amma Svava far-
in frá okkur en eftir standa
ótalmargar minningar. Ég var
svo heppin að eignast ömmu
Svövu þegar ég var sex ára og
kom inn í fjölskylduna. Og er
ég þakklát fyrir allar góðu
minningarnar um okkur fjöl-
skylduna í sveitinni hjá ömmu
Svövu.
Við kveðjum þig elsku amma mín,
í upphæðum blessuð sólin skín,
þar englar þér vaka yfir.
Með kærleika ert þú kvödd í dag,
því komið er undir sólarlag,
en minninga ljós þitt lifir.
(Halldór Jónsson frá Gili)
Þín
Carina.
Því er oft haldið fram, og
sennilega með réttu, að við-
brögðin og vinnan við að vinna
úr áföllum móti einstaklinginn
meir en áföllin sjálf. Svava föð-
ursystir mín fór ekki áfallalaust
í gegnum lífið, en jákvæðari og
öflugri baráttukonu þekki ég
ekki.
Hún var svo sannarlega mikil
hetja. Ekkert loforð er við fæð-
ingu um sanngjarnt líf. En hver
dag sem maður reynir að gera
lífið betra, jákvæðara og
skemmtilegra er sigur hins
sterka og bjarta.
Oft var líf, fjör og hávaði í
kringum Svövu enda hún af Sól-
eyjarbakkaætt, þar sem því hef-
ur verið haldið fram að sér-
staklega kvenleggurinn sé
sterkur og hávaðasamur. Hún
lét ekki sitt eftir liggja í þeim
efnum.
Okkar kynni urðu mun meiri
eftir að ég flutti heim eftir námi
og tók við búi foreldra minna
ásamt systkinum á uppeldis-
jörðinni hennar í Dalbæ. Fráfall
foreldra minna og þar með litla
bróður hennar var Svövu mikið
áfall sem við deildum og tók-
umst á við saman.
Svava var húsmóðir á Hrafn-
kelsstöðum mestan hluta ævi
sinnar. Hún undi hag sínum vel,
kom upp gróðurvin neðan við
bæinn. En henni fannst nú samt
að lognið í Dalbæ væri meira og
betra. Þau Þorgeir komu upp
blómlegu búi og fimm börnum.
Það að missa eiginmanninn
Þorgeir eftir langvarandi veik-
indi hefur tekið á, en alltaf stóð
Svava eins og kletturinn sem
aldrei brotnar.
Í fertugsafmælinu hans Alla,
litla barnsins og bóndans á
bænum fyrir tæpum 17 árum,
fékk Svava heilablæðingu sem
hún hefur tekist á við alla tíð
síðan. Það er erfitt að lamast og
missa málið. Í kapp við aldurinn
háði hún baráttuna og sótti bat-
ann á undraverðan hátt. Það
gerði Svava svikalaust. Hún lét
sig ekki vanta á mannamót og
fjölskyldusamkomur. Aðdáunar-
fullt var að fylgjast með henni á
slíkum samkomum. Hún ætlaði
að upplifa jákvæðar minningar
og það tókst. Börnin hennar og
fjölskylda hafa líka lagt sig
óendanlega fram til að hún gæti
lifað slíku lífi.
Síðustu ár hafa verið fjöl-
skyldunni allri erfið. Að missa á
nokkrum árum tvo eldri syni
sína, Svein Sigurð 2008 og
Pálmar vorið 2017, er nokkuð
sem ekkert foreldri vill upplifa.
Þrátt fyrir allt var þessi létt-
byggða kona, sitjandi í hjóla-
stólnum sínum, glæsileg eins og
alltaf, okkur hinum stoð, and-
lega sterk.
Það er með miklum söknuði
sem ég kveð elskulega föður-
systur mína, sem sannanlega
hafði lifað sitt. Hennar viðhorf,
að takast á við það margbreyti-
lega í lífinu, gleði, sorgir, tæki-
færi og áföll, er okkur öllum til
eftirbreytni. Maður kemst
lengra og verður hamingjusam-
ari með jákvæð lífsviðhorf.
Í fertugsafmælinu forðum
daga komum við saman systk-
inin frá Hrafnkelsstöðum og
veislustjórinn á meðan beðið
var sjúkrabílsins að sækja
Svövu. Spurningin var hvort
blása ætti veisluna af og senda
alla heim eða halda áfram.
Niðurstaðan var að hún Svava
hefði ekki viljað eyðileggja af-
mælið. Lífið heldur nefnilega
alltaf áfram. Maður tekst á við
áföllin.
Elsku frændsystkin og fjöl-
skyldur, við Elsa sendum ykkur
innilegar samúðarkveðjur.
Sigurður Ingi Jóhannsson.
Það okkur er til rauna
hve ógjarnt var að launa,
við könnumst við það klökk.
En fyrir allt sem ertu
um eilífð blessuð vertu!
Og haf þú okkar hjartans þökk.
(G.J.G.)
Þá hefur elsku Svava kvatt
þennan heim. Það var erfitt fyr-
ir mörgum árum að horfa upp á
Svövu veikjast og þurfa í fram-
haldinu að flytja að heiman á
Ljósheima á Selfossi. Þurfa að
yfirgefa sveitina sína og geta
ekki verið áfram heima innan
um sveitunga, ættingja og vini.
Allan okkar uppvöxt ólumst við
upp við nábýli Svövu og Geira,
föðurbróður okkar, á næsta bæ.
Foreldrar okkar ráku í mörg ár
tamningastöð, í hesthúsi á
hlaðinu hjá þeim og því nálægð-
in enn meiri en ella. En þá fyrst
varð nálægðin mikil við þau
heiðurshjón þegar við vorum
þar í nokkur haust í vist, á virk-
um dögum, meðan foreldrar
okkur sinntu störfum sínum í
sláturhúsi SS í Laugarási. Þó
að vegalengdirnar í þá daga
hafi ekkert verið meiri í kíló-
metrum en í dag var ekki verið
að fara heim eftir vinnu á hverj-
um degi, enda vinnudagarnir
oft langir.
Við fórum því til Svövu og
Geira á sunnudagskvöldum og
heim aftur á laugar-
dagsmorgnum í nokkrar vikur á
haustin.
Ekki vorum við alltaf sáttir í
vistinni og fannst nú stundum
eins og þetta ætti nú að vera
eins og á hóteli og ekki hægt að
vera að krefjast mikils vinnu-
framlags af okkur ungviðinu,
nóg væri nú að vera í skólanum
allan daginn.
En Geira fannst nú sjálfsagt
að við tækjum til hendinni eftir
skóla, m.a með því að fara í
fjósið með honum og Svövu og
hjálpa eitthvað til við önnur
verk.
Þrátt fyrir að finnast þetta á
þeim tíma vera fásinna er það
nú þannig, eins og með margt
annað, að þegar maður eldist
áttar maður sig á hvað agi og
vinna skipta miklu máli á upp-
eldisárunum. Elsku Svava mátti
þola margt, ekki bara að missa
hann Geira sinn, heldur einnig
horfa á eftir sonum sínum langt
um aldur fram, þeim Sveini Sig-
urði og Pálmari. Vera heilsu-
laus síðustu árin og bundin
hjólastól. En þrátt fyrir þetta
missti hún ekki af árlegum
samkomum okkar Hrafnkels-
staðafólksins, s.s. Bragga-
partýum og Ömmuafmælum.
Það var því einkar ánægjulegt
að sjá hana og hitta í árlegu
kaffiboði 30. desember síðastlið-
inn og ná að kveðja hana í síð-
asta sinn með kossi á kinnina
og klappi á bakið.
Elsku Svava, nú er komið að
leiðarlokum en víst er að á móti
þér verður tekið með opnum
örmum hinum megin við móð-
una miklu. Við sendum fjöl-
skyldu Svövu Páls okkar inni-
legustu samúðarkveðjur.
Helgi og Ingólfur.
Hún Svava var föðursystir
mín og í uppvexti mínum var
hún bara í því hlutverki, kom í
heimsókn öðru hvoru, heimsótti
ömmu, við heimsóttum hana,
bara svona eins og gengur. En
þegar árið liðu og ég varð full-
orðin breyttist okkar samband
og hún varð mér ákaflega kær
frænka. Við vorum ekki að hitt-
ast á hverjum degi, en ég vissi
alltaf af henni svo traustri .
Hún Svava var alveg ótrúleg-
ur karakter, einstaklega dug-
leg, kraftmikil og svo jákvæð,
hún virtist hafa tekið þá
ákvörðun að láta ekkert stoppa
sig til að geta notið lífsins á
sem bestan hátt. Geðslagið
hennar minnti mig svo oft á
pabba, bæði svo ljúf, miklir
húmoristar og hlý.
Mörgum áföllum hefur hún
þurft að mæta á lífsleiðinni en
alltaf hélt hún áfram og enga
uppgjöf var að finna í hennar
huga, ég er sannfærð um að
hennar létta lund og jákvæðni
fleygðu henni áfram yfir erf-
iðustu hjallana.
Hér á hennar æskuheimili í
Dalbæ hefur verið haldinn svo-
kallaður „ömmudagur“ sl. 20 ár
en þar koma saman afkomend-
ur ömmu og afa og þar var mín
kona fremst í flokki, þetta
fannst henni alveg ómissandi,
að koma saman í brekkunni
hennar ömmu og drekka þar
saman kaffi. Hún lagði þetta á
sig þó svo að það þyrfti að bera
hana upp í hjólastólnum, alltaf
svo fín og brosandi. Þín verður
sárt saknað þar enda varstu
aðal.
Minnar síðustu heimsóknar
til þín á Ljósheima í desember
síðastliðnum minnist ég með
þakklæti, við áttum þar einlæga
samverustund á milli þess sem
þú fékkst hóstaköst.
Síðustu orðin sem þú sagðir
við mig þegar ég kvaddi þig
mun ég geyma í hjarta mínu um
ókomin ár, elsku frænka mín.
Blessuð sé minning þín.
Fjölskyldunni allri sendi ég
mínar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Arnfríður Jóhannsdóttir.
Svava Pálsdóttir
Frímann & hálfdán
Útfararþjónusta
Frímann
897 2468
Hálfdán
898 5765
Ólöf
898 3075
Sími: 565 9775
www.uth.is
uth@uth.is
Cadillac 2017