Morgunblaðið - 13.01.2018, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 2018
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Orkumálastjóri fer villur vegar hvað
varðar sérútbúna jeppa á hálendinu
og umhverfisáhrif þeirra, að mati
Ragnars Lövdal, eiganda ferðaþjón-
ustunnar Superjeep.is. Hann gerir
út 12 breytta Land Rover jeppa og
tvo stærri bíla. Þeir fara með ferða-
menn, ekki síst á hálendið. Áætlað er
að um 200-300 breyttir jeppar séu
gerðir hér út í ferðaþjónustu.
Dr. Guðni A. Jóhannesson orku-
málastjóri sagði í jólaerindi að það
hefði vakið athygli sína „að flestar
nýjar virkjanir og virkjanahug-
myndir ganga í gegnum sterk skoð-
anaskipti og vekja öldu mótmæla og
blaðaskrifa. Þær virkjanir sem er
næstum algjör lognmolla í kringum
eru dísilorkuver! Svo er einnig um
dísilvirkjanir á hálendinu sem orku-
málastjóri hefur ekkert með að gera.
Á hverjum degi og þó sérstaklega
um helgar er stöðugur straumur
kraftmikilla sérútbúinna jeppa, 300-
400 kílóvatta dísilorkuvera á fjórum
hjólum, inn á hálendið. Hver bíll ber
með sér um 100 lítra af dísilolíu. T.d.
300 jeppar eru sameiginlega 10 MW
orkuver og með tankrými fyrir 30
rúmmetra af dísilolíu.“
Hann sagði að sótmengun frá
þessum ökutækjum væri tiltölulega
mikil og því til viðbótar kæmi mót-
orolía, bremsuglussi og gírolía sem
læki frá jeppunum. „Þessi dísil-
orkuver á hjólum eru svo skoluð
reglulega, jafnt í jökulvatni sem
ferskvatnsám.“
Nýlegir bílar sem menga lítið
„Ég er með nýlega bíla sem
menga lítið,“ sagði Ragnar. Elstu
bílarnir hans eru af árgerð 2013.
Meirihlutinn er Land Rover-jeppar.
Vél hvers þeirra skilar 90 kílóvött-
um. Hann er líka með tvo tíu manna
Ford, sem eru með nýjasta meng-
unarvarnarbúnaði. Vél hvors þeirra
skilar 331 kílóvatti. Ragnar sagði að
nýjustu bílarnir í ferðaþjónustunni
væru 10-18 manna Mercedes Benz
Sprinter með 120-140 kílóvatta vél-
ar. Þeir væru að leysa af hólmi eldri
ameríska bíla.
„Mér finnst málflutningur
orkumálastjóra lýsa fáfræði. Við
skiljum ekki eftir okkur olíu eða
glussa og meira að segja hirðum upp
eftir aðra,“ sagði Ragnar. Hann
sagði suma erlenda ferðamenn á
bílaleigubílum skilja eftir sig rusl.
Ragnar sagði að þeir sem væru í at-
vinnuferðamennsku gengju almennt
vel um. „Við höfum strangt eftirlit
með flokkun úrgangs og að menga
sem minnst. Það tilheyrir þessum
business sem ég er í að ganga vel um
landið og vera til fyrirmyndar í öllu.“
Ragnar kvaðst telja að mesti
sóðaskapurinn á hálendinu hefði ver-
ið í tengslum við byggingu virkjana
og stíflna. Þar hefðu verið notaðar
stórar vinnuvélar í tuga eða hundr-
aða tali, sett upp viðgerðarverkstæði
og fleira. „Umgengnin hefur ekki
alltaf verið til fyrirmyndar á þeim
stöðum, þótt allt sé fínt þegar þetta
er búið,“ sagði Ragnar.
Vilja vera til fyrirmyndar í öllu
 Eigandi jeppaferðaþjónustu telur orkumálastjóra hafa farið villan vegar í jólaerindi  Jepparnir
nýlegir og með nýjasta mengunarvarnarbúnað  Hagur ferðaþjónustunnar að ganga vel um landið
Ljósmynd/Superjeep.is
Superjeep.is Aðallega með Land Rover en á líka tvo tíu manna Ford-bíla.
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
„Ég hef haft mjög gaman af því að kenna og hef
hugsað vel um heilsuna alla tíð,“ segir Sigríður Sæ-
land, 73 ára orkubolti, sem kosin var Sunnlend-
ingur ársins af lesendum Sunnlenska.is á gaml-
ársdag.
Sigríður er enn í forfallakennslu sem íþrótta-
kennari við FSU, sem hún segir alveg dásamlegt
að gera. Hún sér einnig um kennslu í skyndihjálp
og björgun í átta sundlaugum í Árnessýslu, allt frá
Hellisheiði og austur að Þjórsá, og kennir öðrum
hópum og fyrirtækjum.
Segir fleiri eiga heiðurinn
Það var þekking Sigríðar á skyndihjálp sem
gerði hana að Sunnlendingi ársins. Hún blés lífi í
sundgest sem fór í hjartastopp í Sundhöll Selfoss
og bjargaði lífi hennar, líkt og Morgunblaðið
greindi frá síðasta haust.
„Ég á ekki ein heiðurinn að þessari björgun. Það
brugðust allir rétt við, bæði starfsfólk sundlaug-
arinnar og gestir og með þeim deili ég titlinum,“
segir Sigríður. Hún bætir við að það hafi verið
dásamlegt þegar sjúkraflutningamennirnir mættu
á svæðið.
Sigríður segir mikilvægt að kenna almenningi
skyndihjálp. Það sé ekki nóg að taka skyndihjálp
einu sinni á ævinni, það þurfi að halda þekkingunni
við. Hún telur þó að það sem fólk læri einu sinni sé
í undirmeðvitundinni og hún sé ótrúlega sterk þeg-
ar á þarf að halda. Sigríður telur að byrja eigi
kennslu í skyndihjálp í grunnskóla.
„Það er boðið upp á skyndihjálp sem val í 9. bekk
og hún er skylda á nokkrum brautum í Fjölbraut.“
Útivera endurnærir sálina
Sigríður segist ekki vera keppnismanneskja en
hún hafi alla tíð lagt áherslu á góða heilsu og úti-
veru.
„Ég stunda sundkraftleikfimi tvisvar í viku og
geng á jafnsléttu og á fjöllum með gönguhópnum
mínum bæði hérlendis og erlendis. Ég fer á göngu-
skíði og hugsa um holla og góða næringu,“ segir
Sigríður sem leggur áherslu á nauðsyn þess að
hugsa vel um líkama og sál.
„Það er ekkert sem tekur útiveru fram þegar
kemur að því að endurnæra sálina.“
Sigríður segir að fólk á öllum aldri geti byrjað að
hreyfa sig og það sé aldrei of seint að byrja. Það
þurfi bara að byrja rólega og engar öfgar.
Þegar Sigríður er ekki í vinnu eða líkamsrækt
leikur hún sér við langömmubörnin.
„Þá leik ég hest og skríð um gólfin með lang-
ömmubörnin á bakinu. Ég er ekki hætt að leika
mér,“ segir Sigríður og bætir við að það að leika
sér haldi henni ungri.
Er í góðu formi á besta aldri
Morgunblaðið/Sigmundur Sigurgeirsson
Sunnlendingur Sigríður Sæland er orkubolti.
 Sigríður Sæland kjörin Sunnlendingur ársins 2017 af lesendum Sunnlenska.is
 Blés lífi í sundlaugargest á Selfossi  Kennir sund í átta laugum á Suðurlandi
Þórshöfn Loðnuvertíð hófst á Þórshöfn á
Langanesi á fimmtudag er Heimaey frá Ísfélagi
Vestmannaeyja landaði fyrsta farminum, Sig-
urður VE fylgdi í kjölfarið í gærmorgun og Áls-
ey VE sigldi í höfn um hádegisbilið. Bræla er nú
á miðunum og bíða skipin af sér veðrið. Á mynd-
inni má sjá Eyjaskipin Heimaey, Sigurð og Álsey
við bryggju. Stutt sigling er á miðin, en skipin
hafa verið að veiðum um 70 sjómílur norður af
Þórshöfn.
Loðnan fer ýmist í bræðslu eða frystingu en
sólarhringsvaktir eru hafnar hjá Ísfélaginu. Að
sögn Siggeirs Stefánssonar, vinnslustjóra á
Þórshöfn, er loðnan góð til frystingar og áta
sáralítil.
Morgunblaðið/Líney Sigurðardóttir
Unnið á sólarhringsvöktum á Þórshöfn
Ísfélagsskipin komu hvert af öðru með loðnufarma
„Við siglum rólega með storminn í
fangið og ferðin sækist seint,“ sagði
Hjálmar Ingvason, skipstjóri á Guð-
rúnu Þorkelsdóttur SU, í gærmorg-
un. Skipið var þá á leið til heimahafn-
ar á Eskifirði með um 500 tonn af
loðnu, sem fengust norðaustur af
Langanesi. Bræla var á þeim slóðum
og ekkert veiðiveður, en Venus var
einskipa á miðunum.
Þokkalega hefur veiðst af loðnu
síðustu vikuna, en lóðningar þó ekki
verið miklar. Hjálmar sagði að skip-
in hefðu verið að fá 2-500 tonn í holi,
eftir því hvað væri togað lengi, en öll
skipin eru með troll. Aflinn hefur
nánast eingöngu fengist á daginn og
hefur loðnan staðið djúpt. Afli Guð-
rúnar Þorkelsdóttur fer í frystingu í
fiskiðjuveri Eskju, en skipin hafa
ýmist landað í bræðslu eða frystingu.
Ekki er ákveðið hvenær rann-
sóknaskipin Bjarni Sæmundsson og
Árni Friðriksson halda í loðnuleið-
angur. Veðurútlit er ekki gott og
verður staðan tekin á morgun.
Reiknað er með að Polar Amaroq
komi að loðnumælingum eins og í
fyrravetur.
208 þúsund tonna upphafskvóti
Í haust var gefinn út 208 þúsund
tonna upphafskvóti í loðnu. Í heild-
ina koma um 126.300 tonn í hlut Ís-
lands, þar af fara 5,3% í jöfnunar-
aðgerðir. Norðmenn hafa heimild til
að veiða um 47.600 tonn og Græn-
lendingar 22.770 tonn. Samningur er
ekki lengur í gildi milli Íslendinga og
Færeyinga um gagnkvæm fiskveiði-
réttindi, en þeir hefðu fengið 10.350
tonn af upphafskvótanum.
aij@mbl.is
Á heimleið
með storm-
inn í fangið
 Þokkaleg veiði
 Bræla á miðunum
Morgunblaðið/Hanna
Venus Loðnunótin tekin um borð,
en til þessa hafa skipin verið á trolli.