Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 130

A. Schomacker et al.
Time-series of digital elevation models quantify
the glacier changes over the last 50 years. Between
1960 and 1996 the glacier snout thickened 70–100
m, between 1996 and 2010 it thinned 120–150 m. In
2010, the snout was overall 20–40 m thinner than in
1960.
Acknowledgements
We thank the Carlsberg Foundation, the University of
Iceland Research Fund, and Nordvulk for financial
support to this study. The Icelandic Meteorological
Office (IMO) and the Institute of Earth Sciences, Uni-
versity of Iceland are acknowledged for access to the
preliminary LiDAR data. Oddur Sigurðsson at IMO
is thanked for providing the data on the ice marginal
variations. Johannes Krüger, Alessa J. Geiger, Jirí
Lehejcek and numerous glacial geology students of
the University of Iceland kindly assisted during field-
work. The manuscript benefited from constructive
comments from two reviewers.
ÁGRIP
Við Sólheimajökul má lesa jöklunarsögu Nútíma á
Íslandi út úr setlögum og landformum. Þar má
finna marga áberandi jökulgarða og snið sem gefa
upplýsingar um umhverfissögu. Í þessari grein
er setlögum og landformum, sem myndast hafa á
Nútíma, lýst. Aldursákvarðanir, sem byggjast á 14C
kolefnisgreiningum og geimgeislunarmælingum, gefa
til kynna að Sólheimajökull hafi gengið verulega langt
fram fyrir u. þ. b. 1900 árum og að minni framrásir
hafi átt sér stað á Litlu-ísöld eftir árið 1539. Þessar
aldursákvarðanir falla vel að fyrri aldursákvörðunum
sem byggðust einkum á gjóskulagafræði og afstæðum
aldri jarðlaga.
Með loftmyndum má sjá sögu Sólheimajökuls
1938–2010. Stafræn hæðalíkön voru búin til fyrir
valin tímabil svo mæla mætti breytingar í þykkt jökul-
sporðsins s. l. 50 ár. Jökulsporðurinn þykknaði um
70–100 m frá 1960 til 1996 en þynntist síðan um
120–150 m frá 1996 til 2010. Árið 2010 var jökul-
sporðurinn 20–40 m þynnri en 1960. Með samanburði
hæðalíkana má einnig fá upplýsingar um rof og set-
myndun á svæðinu framan við Sólheimajökul.
REFERENCES
Abermann, J., A. Fischer, A. Lambrecht and T. Geist
2010. On the potential of very high-resolution repeat
DEMs in glacial and periglacial environments. The
Cryosphere 4, 53–65.
Aðalgeirsdóttir, G., S. Guðmundsson, H. Björnsson, F.
Pálsson, T. Jóhannesson, H. Hannesdóttir, S. Þ. Sig-
urðsson and E. Berthier 2011. Modelling the 20th and
21st century evolution of Hoffellsjökull glacier, SE-
Vatnajökull, Iceland. The Cryosphere 5, 961–975.
Barrand, N. E., T. D. James and T. Murray 2010. Spatio-
temporal variability in elevation changes of two high-
Arctic valley glaciers. J. Glaciology 56, 771–780.
Benn, D. I. and D. J. A. Evans 2010. Glaciers and Glacia-
tion. 2nd edition. Hodder Education, London, 802 pp.
Björnsson, H. 2002. Subglacial lakes and jökulhlaups in
Iceland. Global and Planetary Change 35, 255–271.
Björnsson, H. and F. Pálsson 2008. Icelandic glaciers.
Jökull 58, 365–386.
Casely, A. F. and A. J. Dugmore 2004. Climate change and
’anomalous’ glacier fluctuations: the southwest outlets
of Mýrdalsjökull, Iceland. Boreas 33, 108–122.
Crochet, P., T. Jóhannesson, T. Jónsson, O. Sigurðsson, H.
Björnsson, F. Pálsson and I. Barstad 2007. Estimating
the spatial distribution of precipitation in Iceland using
a linear model of orographic precipitation. J. Hydrom-
eteorology 8, 1285–1306.
Dugmore, A. J. 1989. Tephrochronological studies of
Holocene glacier fluctuations in south Iceland. In: J.
Oerlemans (ed.). Glacier Fluctuations and Climate
Change. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht,
37–55.
Dugmore, A. J. and D. E. Sugden 1991. Do the anoma-
lous fluctuations of Sólheimajökull reflect ice-divide
migration? Boreas 20, 105–113.
Dugmore, A. J., A. J. Newton, G. Larsen and G. T. Cook
2000. Tephrochronology, environmental change and
the Norse settlement of Iceland. Environmental Ar-
chaeology 5, 21–34.
Dunai, T. J. 2010. Cosmogenic Nuclides. Principles, Con-
cepts and Applications in the Earth Surface Sciences.
Cambridge University Press, Cambridge, 187 pp.
Evans, D. J. A., E. R. Phillips, J. F. Hiemstra and C. A.
Auton 2006. Subglacial till: Formation, sedimentary
characteristics and classification. Earth-Science Re-
views 78, 115–176.
Francis, P. 1993. Volcanoes. Oxford University Press, New
York, 443 pp.
128 JÖKULL No. 62, 2012