Tímarit Máls og menningar - 01.06.2013, Blaðsíða 126
Ö r n D a n í e l J ó n s s o n
126 TMM 2013 · 2
12 Innflutningur á kolum og olíu var lúxus, heita vatnið var því nærtæk lausn. Verkefnin voru
aðkallandi, fæði, klæði og húsaskjól. Innri gerð samfélagsins varð að smíða frá grunni, ef svo
má að orði komast. Áherslan á hagnýtingu heita vatnsins sem forgangsverkefni verður að skoð-
ast í þessu ljósi. Örn D. Jónsson 2010. Geothermal Living. Reykjavík: Háskólaútgáfan.
13 Skólavörðuholtið ber nýklassískt yfirbragð og er eins konar samsuða af breskri nytjahyggju,
norrænni upplýsingarstefnu og manngildissjónarmiðum ungmennafélagshreyfingarinnar.
Einkenni fyrsta tímabilsins í hagnýtingu heita vatnsins er því samtvinnun sjálfstæðis og sjálf-
ræðis á grunni samvinnuhugsjónarinnar. Það má vera að Skólavörðuholtið hafi verið háborg
en á forsendum landsbyggðarinnar. Í augum þeirra sem töldu Reykjavík tilheyra nútímanum
var þetta heimóttarleg fortíðarhyggja. Sjá ágætt yfirlit um þessar deilur í bók Sigríðar Matthías-
dóttur, Hinn sanni Íslendingur, Þjóðerni, kyngervi og vald á Íslandi 1900–1930. Háskólaútgáfan,
2004.
14 Guðjón Samúelsson teiknaði upprunalegu tillöguna að Sundhöllinni 1920. Örn D. Jónsson
2010. Geothermal Living. Reykjavík: Háskólaútgáfan.
15 Sveinn Þórðarson 1998. Auður úr iðrum jarðar. Reykjavík: Hið íslenzka bókmenntafélag.
16 „Einar Sveinsson arkitekt og nokkur verka hans.“ Morgunblaðið Fasteignablað 17. janúar 2005.
http://www.mbl.is/greinasafn/grein/839780/
17 Einar Kárason 1989. Þar sem djöflaeyjan rís. Gulleyjan. Fyrirheitna landið. Reykjavík: Mál og
menning, bls. 12.
18 Bók Eggerts Þórs Bernharðssonar um braggalíf í Reykjavík veitir lesandanum innsýn í þennan
heim og hversu nálægur hann er í tíma. Eggert Þór Bernharðsson 2000. Undir bárujárnsboga:
braggalíf í Reykjavík 1940–1970. Reykjavík: JPV útgáfa.
19 Deilurnar um hvort væri skárra, þéttbýlið eða sveitin, voru nánast óendanlegar. Halldór Guð-
mundsson hefur gert skemmtilega grein fyrir því hvernig Halldór Kiljan Laxness lagði til
atlögu við þjóðernishyggjuna á þriðja áratug síðustu aldar.Halldór Guðmundsson 1987. Loks-
ins, loksins, vefarinn mikli og upphaf íslenskra nútímabókmennta. Reykjavík: Mál og menning.
20 Tilvitnunin er fengin úr bæklingi frá 1953 sem var hluti fjáröflunar til byggingar á sundlaug.
21 Það segir ef til vill sína sögu um tíðarandann að nemendur Kvennaskólans náðu að safna 83
þúsund krónum á einum degi en framlag borgaryfirvalda var 75 þúsund krónur. Framlag nem-
endanna fór ekki í steypuna heldur til að kaupa verk eða innsetningu af Barböru Árnason.
22 Hedonismi er þýtt sem unaðshyggja. Unaðurinn er alltaf nálægur þegar fjallað er um veru
í vatni. Það væri fulllangt gengið að kalla laugina „unaðsreit“. Réttara væri að segja að hún
væri vettvangur heilsusamlegrar og ánægjulegrar samveru. Lambton, Lucinda 1995. Temples
of Convenience and Chambers of Delight. St. Martins Press. New York Brue, Alexia 2003.
Cathedrals of the Flesh: My Search for the Perfect Bath. London: Bloomsbury.
23 Örn D. Jónsson 2010. Geothermal Living. Reykjavík: Háskólaútgáfan.
24 Sennet, R. 1977. The Fall of Public Man. Harmondsworth: Penguin Books.
25 Lefebvre, Henry 2004. Rhythm Analysis: Space, Time and Everyday Life. London: Continuum.
26 „Innan markmiða félagsþroska, tilfinningaþroska og siðgæðisþroska er stefnt að því að efla
nemandann sem félagsveru, kenna honum að taka tillit til félaga sinna, vera sveigjanlegur í
samskiptum og virða einstaklinginn. Enn fremur skal stefnt að því að auka skilning og hæfni
nemenda til að fara eftir reglum og fyrirmælum.“ Aðalnámskrá, 2007 bls. 7.
27 Guðmundur Jónsson við opnun laugarinnar. Sjálfsagt er þetta flökkusaga en Guðmundur var
tíður gestur í pottinum. Sveinn Þórðarson 1998. Auður úr iðrum jarðar: Saga hitaveitna og jarð-
hitanýtingar á Íslandi, bls. 524.
28 Gísli Halldórsson hannaði laugina að mestu en Bárður Ísleifsson sem hóf verkið þurfti að
hverfa frá því vegna anna.
29 http://www.mbl.is/greinasafn/grein/1288554/
30 Hall, Edward T. 1973. The Silent Language. Anchor Books.
31 Garfinkel, Harold 1967. Studies in Ethnomethodology. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
32 Goffman, Erving 1986. Stigma. Notes on the Management of Spoiled Identity. New York: Touch-
stone.
33 Massey, Doreen B. 2005. For Space. London: Sage.
34 Baðmenning hefur verið ólík frá einu sviði til annars og er sérstaðan bæði upphafin og fær á
sig dulúðugt yfirbragð, eins og frásagnir af baðferðum Japana og Tyrkja bera vott um. Butler,