Skessuhorn - 19.12.2018, Blaðsíða 36

MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 201836
akletti, sérsýningum safnsins á Hvanneyri og í Reykholti og
að stofnað yrði varðveislusetur fyrir landshlutann í húsnæði
við Sólbakka. Boðað var til íbúafundar þar sem greina mátti
einarða andstöðu við fyrirhugaðar breytingar. Ekki hefur orð-
ið af breytingum og starfsemi Safnahúss Borgarfjarðar er enn
á sama stað.
Aldarafmæli á Bifröst
Á þessu ári var þess minnst með ýmsum hætti að Samvinnu-
skólinn var stofnaður í Reykjavík 3. desember 1918, en Há-
skólinn á Bifröst byggir á grunni hans. Skólinn var fluttur að
Bifröst árið 1955 þar sem hann hefur verið starfræktur allar
götur síðan, fyrst á framhaldsskólastigi en síðar sem háskóli. Á
árinu var m.a. haldin Háskólahátíð og á sjálfan afmælisdaginn
var boðað til hátíðarsamkomu þar sem meðfylgjandi mynd var
tekin. Á henni eru átta síðustu rektorar við skólann.
Tuttugu ár að baki
Þann 18. febrúar síðastliðinn voru 20 ár liðin frá því Skessu-
horn kom fyrst út. Fyrir lesendur voru í tilefni þess rifjuð upp
brot úr sögunni í texta og myndum, sögu sem vissulega er
samofin lífinu í landshlutanum þessa tvo áratugi. Meðfylgj-
andi mynd er fréttaljósmynd ársins 2007 og sýnir giftugsam-
lega björgun skipverja á Úllu SH um borð í Björgu, skip Lífs-
bjargar, skammt utan við Rif. Myndina tók Alfons Finnsson.
Vilja beisla vindorkuna
Í febrúar voru kynnt á íbúafundi í Búðardal áform Storm
orku ehf. um fyrirhugaðan vindorkugarð í Dölum. Fyrirtækið
hyggst reisa á bilinu 28 til 40 vindmillur á allt að 600 hektara
svæði í landi Hróðnýjarstaða í Dölum. Hver vindmylla verð-
ur um það bil 94 metrar á hæð með 112 metra vænghafi og er
áætlað afl hverrar myllu 3,6 MW. Hámarks afkastageta vind-
orkugarðsins yrði því um 100 til 130 MW, en endanleg stærð
mun ráðast af hagkvæmni verkefnisins, markaðsforsendum og
öðrum atriðum sem hafa áhrif á efnahagslega og samfélags-
lega hagkvæmni. Á haustmánuðum var síðan greint frá því að
fyrirtækið EM Orka hf. hefur hug á að reisa vindorkugarð
í landi Garpsdals í Reykhólahreppi. Gangi þau áform eftir
munu rísa 35 vindmyllur á 3,3 ferkílómetra svæði á Garps-
dalsfjalli, í nálægt 500 metra hæð yfir sjávarmáli. Áætlað afl
hverrar og einnar vindmyllu er 3,6 MW og því yrði hámarks
afkastageta vindorkugarðsins nálægt 130 MW. Ef allt geng-
ur eins og best verður á kosið er áætlað að hægt verði að taka
vindorkugarðinn að Hróðnýjarstöðum í notkun um mitt ár
2020 en þann í landi Garpsdals síðla árs 2022.
Tíðir húsbrunar
Það sem af er þessu ári hefur Slökkvilið Akraness og Hval-
fjarðarsveitar farið í 38 útköll af ýmsu tagi. Flest útköllin hafa
verið vegna elds í byggingum, eða ellefu talsins á jafn mörgum
mánuðum. Að sögn Þráins Ólafssonar slökkviliðsstjóra er um
töluverða fjölgun útkalla að ræða á þessu ári og sérstaklega er
þróunin slæm í fjölda húsbruna. Til samanburðar voru útköll
slökkviliðsins 25 árið 2017 og árið 2016 voru 32 útköll. Árið
2016 voru fimm útköll vegna elds í byggingum og tvö árið
2017. Fjöldi húsbruna hefur því margfaldast á þessu ári, sem
vissulega er áhyggjuefni.
Fjórða virkjunin í Húsafelli
Urðarfellsvirkjun í landi Húsafells í Borgafirði var vígð
snemma árs. Inntaksmannvirki eru í 370 metra hæð yfir sjáv-
armáli, við Urðarfell þaðan sem virkjunin fær nafn sitt. Um
fallvatnsvirkjun er að ræða þar sem lindarvatni er veitt í gegn-
um rör, niður fjallshlíðina að stöðvarhúsi í Reyðarfellsskógi.
Þar knýr vatnsaflið Pelton vél sem framleiðir orkuna. Fallið
er 275 metrar og virkjunin á að geta skilað allt að 1100 kW af
raforku. Raforkuframleiðsla virkjunarinnar dugar til að skaffa
1300 heimilum raforku. Þrjár virkjanir eru fyrir í landi Húsa-
fells og er jörðin sjálfbær í orkuöflun fyrir alla þá starfsemi
sem þar fer fram og ríflega það.
Ísfiskur á Akranes
Fyrirtækið Ísfiskur hf. hóf snemma árs fiskvinnslu á Akra-
nesi. Fyrirtækið keypti sem kunnugt er bolfiskvinnsluhús HB
Granda haustið 2017, auk þess sem hluti fiskvinnslubúnaðar
fylgdi með í kaupunum. Starfsemin var í fyrstu smá í sniðum
á Akranesi, en fyrirtækið seldi loks fyrrum höfuðstöðvar sín-
ar í Kópavogi í haust og flutti alla starfsemi sína á Akranes.
Þar starfa nú um 50 manns við vinnslu á ýsu og þorski til út-
flutnings.
Fiskeldi í sjó er umdeilt
Á árinu voru talsverðar deilur um ágæti fiskeldis í sjó, bæði
á innfjörðum Vestfjarða og Austfjarða. Þar togast á kröft-
ug atvinnuuppbygging jaðarsvæða og hins vegar umhverfis-
sjónarmið þeirra sem vernda vilja lífríki laxveiðiáa víðsvegar
um landið. Sjókvíaeldi hefur í för með sér þá hættu að frjór
lax getur sloppið úr kvíum og erfðamengað náttúrulega laxa-
stofna. Dæmi eru um slíkar slysasleppingar. Deilt hefur ver-
ið á stjórnvöld fyrir að leyfa sjókvíaeldi, en einnig á eftirlits-
aðila fyrir að hafa vanrækt eftirlitsþátt sinn. Úrskurðarnefnd
umhverfis- og auðlindamála afturkallaði starfsleyfi fiskeldis-
stöðva í haust og eru sumar þeirra reknar á bráðabirgðaleyfi
með undanþágu sem umhverfisráðherra gaf út.
Skipulögð innbrot í heimahús
Hrina innbrota var á árinu í heimahús víðsvegar um landið.
Um skipulagða starfsemi erlendra glæpahópa var að ræða, at-
vinnumanna í innbrotum. Þjófarnir fóru yfirleitt í gegnum
glugga og leituðu eftir skartgripum, peningum og verðmæt-
um smáhlutum. Góssið var svo sent erlendis til sölu, jafnvel
með pósti. Afbrot voru tíðust á höfuðborgarsvæðinu en færð-
ust svo einnig út um landið, snemma árs t.d. á Akranesi en
síðar á Snæfellsnes. Lögreglan á Vesturlandi handsamaði þjóf
í sumar sem reyndi flótta frá Snæfellsnesi. Viðkomandi hef-
ur væntanlega vanmetið aðstæður. Snæfellsnesið er nefnilega
þannig lagað að fáar leiðir liggja þaðan og því auðvelt að veita
fyrirsát. Sá þjófur reyndist meðlimur skiplagðs glæpagengis
og afplánar nú dóm. Nú í síðustu viku var innbrot í Borgar-
nesi þar sem lögregla taldi vinnubrögð svara til glæpagengja.
Fólk er því áfram hvatt til að læsa húsum og vera vel á verði
gagnvart grunsamlegum mannaferðum.
Góð veiði en oft gæftaleysi
Veiði var oft góð við strendur Vesturlands á árinu, þegar gaf.
Mikil ótíð einkenndi þó góða veiðimánuði eins í byrjun árs og
aftur snemmsumars. Þeim sem stunduðu strandveiðar gekk
þannig sumum brösuglega að ná 12 sóknardögum í öllum
mánuðum. Milli brælutíðar gaf þó vel hvort sem var á hand-
færin eða önnur veiðarfæri. Aflahæstur á strandveiðunum í
sumar reyndist Skagamaðurinn Stefán Jónsson á Grími AK,
sem réri frá Arnarstapa. Fiskaði hann 49,5 tonn í 48 róðr-
um. Guðmundur Elíasson sjómaður á Akranesi rær á Flug-
öldunni ST-54. Í mars var hann á handfæraveiðum norðan við
Syðra-Hraunið á Faxaflóa og fékk þá 37 kílóa þorsk á krókinn.
„Þetta er stærsti fiskur sem ég hef veitt og var því í hálfgerð-
um vandræðum með að ná honum um borð. Þetta var hrygna
og þar að auki full af loðnu sem gengið hefur hér inn á flóann
að undanförnu,“ sagði Guðmundur í samtali við Skessuhorn.
Sonur hans Hallgrímur tók myndina um borð.
Samræming gekk afleitlega
Nemendur í 9. bekk grunnskóla þreyttu í mars samræmd próf
í íslensku, stærðfræði og ensku. Á prófi í íslensku urðu tækni-
leg vandamál við prófið þess valdandi að einungis lítill hluti
nemenda gat lokið þeim á tilsettum tíma. Próf sem lagt var
fyrir í stærðfræði á fimmtudeginum gekk tæknilega upp svona
nokkurn veginn. Á föstudeginum var svo komið að prófi í
ensku. Skemmst er frá því að segja að tæknivandamál urðu
aftur til þess að prófið mistókst með öllu. Þessi handvömm við
framkvæmd prófanna lagðist illa í nemendur. Samræmd próf
urðu af þessum sökum ekkert sérlega samræmd.
Framhald á næstu opnu
Fréttaannáll ársins 2017 í máli og myndum