Heimsmynd - 01.03.1986, Síða 83

ar hann um sjálfsbjargarviðleitni ungs
fólks nú. „Okkar kynslóð lifir ekki um
efni fram að mínu mati og er dugleg við
að bjarga sér sjálf. Sú afstaða er almenn
að Guð hjálpi þeim sem hjálpi sér sjálfir.
Fólk er meðvitaðra um að samkeppnin er
hörð og vill skapa sér góða aðstöðu í
lífsbaráttunni. Besta vopnið er því góð
menntun og fagmennska. Þetta er al-
menn hugarfarsbreyting sem gífurleg
fjölgun í Háskóla íslands og
stjórnmálahræringar endurspegla vel.
Sterkustu straumarnir í dag eru að ríkis-
valdið hefti ekki einstaklinginn heldur
veiti honum tækifæri." Sjálfur starfar
hann með náminu í hljómútgáfufyrir-
tæki, hyggur á íbúðakaup og vinnudagur
hans er langur. Ólafur Arnarson segir
jafnframt sem og margir aðrir að meðal
ungu kynslóðarinnar nú séu hefðbundin
gildi aftur að komast í tísku, fjölskyldu-
h'f, hjónaband og börn. „Það sýnir
kannski í hnotskurn hve ólík þessi kyn-
slóð er fyrri kynslóðum.
NEYSLUKYNSLÓÐ
Skáldið Sjón,
fulltrúi þess
hóps sem margir
af ungu kynslóð-
inni nú kalla
kúltúrbolta.
„Hópaskiptingin
er skýr af því að
þetta er svo stór
kynslóð, mass-
inn er svo
greinilegur.“
(Ljósm.: Árni
Sæberg).
Sjón, er ungt skáld, tuttugu og tveggja
ára, einn af aðalmönnum svonefns Med-
úsahóps og því í hópi þeirra af ‘86-kyn-
slóðinni, sem á þeirrar kynslóðar mál-
lýsku eru kallaðir kúltúrboltar.
Hann segir meðal annars: „Hópaskipt-
ing ‘86-kynslóðarinnar er fyrir mér alveg
greinileg, sérstaklega ef að horft er á
hippatímann. Þá tók heildin almennan
þátt í uppbroti. Skiptingin nú er skýr af
því að þetta er svo stór kynslóð, massinn
er svo greinilegur. Þeir sem vilja skera
sig úr, verða fyrir vikið að vera meira
áberandi en áður gerðist þörf fyrir. Fólk
þarf að hafa meira fyrir því að vera
trúðar, leiðtogar, bjánar eða skvísur.“
Að mati Sjóns leggur unga kynslóðin
nú mikla áherslu á hina ytri ímynd eins
og til að undirstrika persónu- eða ein-
staklingseinkenni sín. „Þó persónulega
finnist mér umbúðirnar ekki skipta máli.
Einstaklingshyggj a er mjög ríkjandi
núna meðal ungu kynslóðarinnar en hún
hefur á sér tvo fleti eða tvær víddir.
„Annars vegar tel ég að um brenglaða
einstaklingshyggju sé að ræða og hins
vegar um meðvitaða einstaklingshyggju.
í fyrra tilfellinu lokar einstaklingurinn sig
af og er óvirkur en í hinu síðara er hann
félagslyndur einstaklingshyggjumaður,
sem tekur þátt í að skapa litríkan hóp.
Þessi hópur er áberandi innan ‘86-kyn-
slóðarinnar, en hann er jafnframt arfleifð
frá ‘68- kynslóðinni og endurspeglar
hann þá 20. aldar hugsun, sem að mínu
mati er að verða meira ríkjandi nú en
nokkru sinni fyrr, sem er áhersla á hinn
algera einstakling, sem tekur þátt í upp-
byggingu samfélagsins án þess að glata
sérkennum sínum. Þetta er eiginlega
hörð einstaklingshyggja, sem hlýtur að
vera viðbragð við hjarðmenningu eða
allsherjar fjöldahreyfingu. Það er ekki
lengur allur hópurinn sem skiptir mestu.
Þetta eru svo stórir árgangar að menn sjá
ekki samhengið á milli eigin tilveru og
annarra - og því er fólk ekki að reyna að
breyta náunganum. Það er ekki þú, hóp-
urinn og svo veruleikinn, heldur aðeins
þú og veruleikinn!", segir skáldið Sjón.
Sjón segir að efnishyggjan eigi sterk
ítök í ungu kynslóðinni nú. „Við erum
mjög næm fyrir efnislegum skilyrðum.
Það má segja að við breytumst í efninu,
sem birtist í andanum þegar ‘68-kynslóð-
in hins vegar breyttist í andanum, sem
birtist síðan í efninu.“ Sjón nefnir nær-
tækt dæmi eða ljóðlistina. „í henni er
mikið að gerast núna. Ljóðformið er tætt
niður aftur og aftur og vaðið í ljóðið sem
efni með hamri og sleggju hreinlega.“
Sama líkingamálið notar hann þegar
hann talar um eigin kynslóð, „að ‘86-
kynslóðin sé eins og milli steins og
sleggju er ekki fjarri sanni, vegna þess
hve mikið hefur gerst á undan þeirri kyn-
slóð í tíma, hún hefur þegið margt, popp-
menninguna til dæmis. Við ólumst upp
með henni og sú uppreisn, sem hún
stendur fyrir festi unglingamenninguna í
sessi. Unglingatískan sem afl varð viður-
kennd. Flest okkar, sem hafa tekið þátt í
sameiginlegri uppreisn, voru þau sem
tóku þátt í pönk- og rokkhreyfingunni á
undanförnum árum. Þarna skapaðist sá
stíll, sem nú einkennir þessa ‘86-kynslóð,
leðurpils og snoðklipping. Við erum öll
alin upp í neyslunni - maður þarf að selja
í þessu þjóðfélagi. Salan er orðin eins-
konar tjáningarmiðill, þar sem sölumað-
urinn þagnar aldrei.“
HEIMSMYND 83