Heimsmynd - 01.10.1990, Blaðsíða 51

áhersla færðist yfir á vopn og karlmenn. Smám saman tóku
strákarnir með vopnin völdin og ýmist sigruðu mæðrasamfé-
lögin eða breyttu þeim í feðraveldi. Sigurvegararnir stofnuðu
þjóðfélög með valdaröð, móðurgyðjan varð að ströngum föð-
urguði, einkaeign og hernaðarhyggja komu til sögunnar. Um
leið minnkaði áhuginn á hringrás tíma og lífs, áður höfðu
myrkur og ljós, líf og dauði verið jafngild en boðberar hinna
nýju siða vildu einungis vera sólarmegin í lífinu og röskuðu
með því ævagömlu jafnvægi.
Barátta Heide Göttner-Abendroth fyrir því að fá að iðka
rannsóknir á mæðraveldi og koma þeim áleiðis hefur verið
löng og ströng og sett mark sitt á allt líf hennar. Það hefur
tekið hana tuttugu ár að ná þeim markmiðum og starfsgrund-
velli sem hún hefur nú. Hún hefur ekki einungis yfirgefið há-
skólann, hún hefur líka sagt skilið við kristni og kirkju.
Kristnin er í hennar augum trúarbrögð feðraveldis, sem ekki
einu sinni kvennaguðfræðin - sem mörgum þykir þó æði rót-
tæk - megnar að milda. Hún var alin upp í mótmælendasið en
gerðist kaþólsk þegar hún giftist kaþólskum manni. í fyrstu
heillaðist hún af þeim kvenleika sem kaþólska kirkjan felur í
sér, ekki hvað síst í ímynd Maríu meyjar, þó fór svo að lokum
að hún gerðist fráhverf kristni. Hjónabandið tók líka enda en
tvær.dætur hennar hafa komið til liðs við hana. Við skilnaðinn
kom bóndabærinn í hennar hlut og þar er bæði heimili hennar
og vinnustaður. Það er víst óhætt að kalla Heide Göttner-
Abendroth últra-femínista og líklega ekki margar konur sem
hafa löngun eða þor til þess að fara sömu leið og hún.
Þegar hún er spurð að því hvaða gildi rannsóknir hennar
geti haft fyrir konur nútímans bendir hún góðlátlega á að ekki
sé unnt að hverfa aftur í tímann, enda hafi fæstir víst áhuga á
því, hins vegar geti athuganir hennar hjálpað konum til að
öðlast betri skilning á sjálfum sér. Sjálf segist hún hafa unnið
þrotlaust í átta ár þar til hana fór að dreyma sjálfa sig í gyðju-
líki, þá fannst henni hulin öfl leysast úr læðingi og hún fór að
skynja nýjar víddir . . .
Oft heyrist sagt nú að komin sé þreyta í kvennabaráttuna og
alla umræðu um málefni kvenna. Það er eflaust eitthvað til í
því en eitt er víst að konur eru líka sjálfar þreyttar. Þreyttar
eftir langan vinnudag og endalausan þeyting milli dagvista og
verslana. Aukin atvinnu- og félagsmálaþátttaka hefur haft í
för með sér aukið álag en harla lítil völd. Sú kynslóð sem hóf
barnauppeldi um 1970 sá fyrir sér nýja lausn: foreldraábyrgð
og umhyggja skyldi vera jöfn um leið og bæði kyn áttu jafnan
hlut í því að afla fjölskyldunni lífsviðurværis. En eitthvað hef-
ur farið úrskeiðis á leiðinni, þjóðfélagið hefur lítið sem ekkert
lagað sig að breyttum lífsháttum. Vinnutíminn hefur ekki
styst. Sveigjanlegur vinnutími og þar með sveigjanlegur af-
greiðslutími fyrirtækja og stofnana er jafnfjarlægur draumur
og fyrir tuttugu árum. Það er því afskaplega auðvelt að láta
undan þeim þrýstingi sem alltaf er fyrir hendi og snúa heim - í
þeirri trú að það sé best fyrir börnin. Sífellt er alið á sektar-
kennd mæðra og konur eru ævinlega veikar fyrir ef gefið er í
skyn að þær vanræki börnin.
Eitt stórblaðanna í tískuheiminum kynnti nú í haust sígildu
línuna í tískunni þar sem áhersla var lögð á gömlu, góðu, var-
anlegu gildin. Fyrirsætur tískublaðanna eru venjulega vart
komnar af barnsaldri, en þennan þátt tískunnar kynnti fyrir-
sæta með virðulegri og þroskaðri svip - með lokkaprútt og vel
klætt barn á handleggnum. Mjúkir brúnir og gylltir litir um-
vöfðu þessa nútíma móðurgyðju, íklædda kasmírull og silki,
þar sem virðulega búið heimili myndaði ákjósanlegan bak-
grunn. Við fyrstu sýn virðist hér vera á ferðinni geðþekkari
kvenímynd en formhrein og köld ímynd uppakonunnar sem
einkenndi síðastliðinn áratug. En þessi móðurtíska er líka dá-
lítið brosleg og allt að því varasöm. Hún er víðsfjarri - og
næstum móðgun við - hversdagstilveru íslenskrar móður. Það
er engin lausn, þrátt fyrir lævíslegan áróður, að ganga aftur
inn á vel búið og snyrtilegt brúðuheimili, loka vandlega á eftir
sér dyrunum að umheiminum og koma sér upp stórum og fal-
legum barnahópi. Börnin vaxa úr grasi og þurfa að eiga sér
framtíð. Þora konur að afsala sér allri þátttöku í mótun þjóð-
félagsins í hendur karlanna?D
POUR HOMMES!
JOOP!