Heimsmynd - 01.10.1990, Blaðsíða 22

lofts eins og tíðkaðist í þessum húsum sem eru að nálgast að
verða aldargömul og niður úr loftinu er hengt flúrpípuljós,
sem myndar ferning yfir biðkróknum. Á hvítum veggjunum
hanga litskrúðug plaggöt undir gleri, myndir sem eru mitt á
milli auglýsinga og málaralistar. Þegar inn er komið eru opnar
dyr til vinstri inn í stofu sem er stúkuð niður með skermum og
heyra má tölvurnar rymja að baki þeirra. Starfsmenn Herlufs
hafa andvara á sér og gæta þess að óboðnir gestir ryðjist ekki
inn og þeir sem ekki hafa gert boð á undan sér fá þau svör að
hann sé upptekinn á áríðandi fundi: „Nokkur skilaboð?" Sag-
an segir að einu sinni hafi gömul kona í slitinni kápu sloppið
fram hjá starfsmönnunum og komist beint inn til Herlufs og
beðið hann ásjár því bankinn hennar vildi ekki framlengja 10
þúsund króna víxil. Herluf reyndi að gera gömlu konunni
skiljanlegt, að hann væri ekki banki sem stæði í peningaútlán-
um, einungis fjármögnun á vörukaupum með nokkuð örugg-
um tryggingum. Gamla konan lét sér ekki segjast og fór ekki
út fyrr en hún hafði fengið farsæla úrlausn síns máls. Kannski
er sagan ekki alveg út í hött. Herluf er sá sem lánar þegar
bankarnir klikka, enda stundum nefndur bankastjórinn í
Grjótaþorpi en tryggingarnar fyrir fyrirgreiðslunni eru senni-
lega oftast öruggari en sú sem gamla konan gat lagt fram.
tarfsmaður Herlufs kemur í hliðardyrnar og
segir að hann sé við. Skrifstofan er ekki stór,
skrifborð í henni miðri, rúm fyrir Herluf fyrir
innan, gestur í stál- og leðurstól fyrir framan.
Skjalaskápur og staflar af skjölum ofan á hon-
um og á hillum til hliðar við hann. Enginn
harðviður og
marmari eins
og maður á að
venjast nú til
dags í stofnun-
um sem sýsla
með peninga.
Ekkert óþarfa
pláss, engir
hægindastólar, heldur vinnu-
staður sem miðaður er við há-
marksnýtingu á fermetra. Her-
luf er ekki hár í loftinu, tekinn
að þreknast og hárið að þynn-
ast. Hann tekur þétt í höndina
á blaðamanni, afsakar að hann
skuli ekki fyrr hafa gefið sér
tíma til að sjá hann augliti til
auglitis til þess að segja honum
það sem hann hafi að segja og
segi við alla blaðamenn, sem
eftir slíku leiti: „Ekkert viðtal,
engar myndatökur.“ „Mér
finnst margt sem þið eruð að
gera á HEIMSMYND betra
en annars staðar." Raunar
hafði hann hér um bil fallið frá
þessu prinsippi í fyrra þegar
hann féllst á að ræða við
blaðamann HEIMSMYNDAR
og gaf sér tíma til að verja með
honum kvöldstund á Café
Operu og var hinn elskulegasti
í alla staði. En hann hummaði
alltaf fram af sér að gera fram-
hald þar á. Hann segist „bara
vera ósköp venjulegur skrif-
stofumaður, sem engan veginn
passi inn í þann ramma, sem
blöð og tímarit setji um áhuga-
vert fólk.“ Sér finnist það ósköp hégómlegt að sækjast eftir að
komast í fjölmiðla. Afleiðingin sé venjulega sú að menn verði
að verjast ásókn fólks sem þeir hafi engan áhuga á að hitta og
því síður kynnast og svara heimskulegum spurningum, sem
engu máli skipti. Þetta sé kannski hægt í Ameríku, þar sem
allt sé þúsund sinnum stærra í sniðum en hjá okkur og fjar-
lægðirnar meiri. Hér finnist sér það ekki eiga við. Hann biður
blaðamann að virða þetta prinsipp sitt, ætlun sín sé ekki að
vera ókurteis. Hann hafi bara ekkert að segja. Að lokum fellst
hann þó á að verða á vegi ljósmyndara blaðsins á ákveðnum
tíma.
Herluf Clausen er nýorðinn 46 ára, fæddur í Reykjavík 13.
september 1944 og því jafngamall lýðveldinu. Segja má að
kaupsýsla sé honum í blóð borin, því að í þá fimm ættliði sem
Clausenarnir hafa starfað hér á landi hafa kaupsýsla og fé-
sýsluumsvif verið helsta viðfangsefni þeirra og gengið á ýmsu í
vexti þeirra og viðgangi. Fyrstu sporin steig hann neðarlega á
Laugaveginum, á þeim slóðum sem gárungarnir eru nú farnir
að kalla Herlufsstrasse, þar sem hann eigi veruleg ítök í
rekstri flestra tískubúða og veitingastofa á þessum slóðum.
Faðir hans, Holger Peter Clausen, rak matvöruverslanir þarna
á þessum árum og þótti hugkvæmur og harðduglegur bissniss-
maður, sem auglýsti verslun sína grimmt og með glaðbeittum
hætti með heimatilbúnum plaggötum og ýmsum nýjungum í
þjónustu. Hann og kona hans Sólveig Hermannsdóttir Clau-
sen, ættuð vestan úr Tálknafirði og Arnarfirði, hurfu hins veg-
ar af landi brott til Danmerkur um tíma og dvaldi Herluf þá
(til dæmis á menntaskólaárunum) langdvölum hjá móðurafa
sínum og ömmu Hermanni Kristjánssyni, útgerðarmanni og
kaupmanni, og Guðrúnu Ein-
arsdóttur. Hermann stofnaði
útgerðarfyrirtækið Arnarvík í
Grindavík, sem meðal annars
rak vélbátinn Arnfirðing og á
honum var Herluf fimm sumur
á sfld á skólaárunum, fór spart
með sumarhýruna og lagði fyr-
ir til síðari tíma. Meðal barna
Hermanns og Guðrúnar var
Björgvin, faðir Hermanns sem
mjög kom við sögu í umtöluðu
okurlánamáli fyrir nokkrum
árum.
Herluf júníór er heitinn eftir
föðurafa sínum Herluf Clau-
sen, sem meðal annars rak um
skeið Pappírspokagerðina í
Reykjavík. Kona hans, Lára,
var líka af rótgróinni kaup-
sýsluætt og rak um tíma Regn-
hlífabúðina við Laugaveg.
Hún var dóttir Siggeirs Torfa-
sonar, sem stofnaði til verslun-
ar á Laugavegi 13 fyrir alda-
mót, hafði umfangsmikil við-
skipti við bændur og tók við fé
til slátrunar sem innleggi upp í
úttektir bænda í búðinni. Sú
verslun hefur breyst í takt við
tímana í höndum þeirra feðga
Kristjáns Siggeirssonar og
Hjalta Geirs sonar hans, og
þar er núna verslað með hús-
gögn og listmuni og tískuvörur
auk þess sem Hjalti kemur
víða við í stjórnum ýmissa stór-
fyrirtækja, eins og Eimskips og
Flugleiða.
Faðir Herlufs eldra hét Hol-
SKATTAKÓNGAR
Taflan sýnir skatta núverandi og fyrrverandi skattakóngs
samkvæmt skattskrám og tvö síðustu árin samkvæmt
fréttatilkynningum skattstjóra til fjölmiðla. Aðstöðugjaldið
gefur hugmynd um veltu Herlufs Clausens, sem 1989 ætti
að hafa verið um 250 milljónir króna. Það gefur hins vegar
ekki samsvarandi upplýsingar um Þorvald Guðmundsson,
þar sem það er að mestu borið af fyrirtækjum hans. Vilji
menn draga ályktanir um efnahag þessara tveggja manna
af skattaálagningu á þá, er því ráðlegast að sleppa aðstöð-
ugjaldinu og bera einungis saman tekjuskatt, eignaskatt og
útsvar. Einnig ber að hafa í huga að tekjur hafa verið áætl-
aðar á Herluf Clausen 1990. Menn athugi að gjöld ársins
1980 eru í gömlum krónum.
HERLUF CLAUSEN
tekjusk. eignask. útsvar aðstgj.
1980 954.256 101.917 833.000 5.197.000
1984 568.356 44.292 166.190 596.700
1985 2.457.753 104.236 634.070 1.497.690
1986 1.363.283 121.734 360.400 2.150.570
1987 917.162 158.507 303.450 1.952.520
1988 4.276.629 350.321 1.203.837 3.178.920
1989 638.000 193.873 3.018.980
1990 7.476.434 1.675.000 8.125.000
ÞORVALDUR GUÐMUNDSSON
1980 41.460.439 6.908.896 11.291.000 11.439.000
1984 260.728 335.343 101.050 43.790
1985 3.142.385 528.555 789.840 121.190
1986 10.502.195 865.851 2.473.810 86.010
1987 8.169.438 981.385 2.201.310 82.360
1988 16.336.916 1.234.328 4.444.514 72.730.
1989 15.863.921 3.941.313 3.773.287
1990 12.611.673 3.058.369 2.792.081
.
22 HEIMSMYND